Sợi Nấm Và Hệ Sợi Nấm - Tài Liệu Text - 123doc

1. Trang chủ >
2. Khoa Học Tự Nhiên >
3. Sinh học >

Sợi nấm và hệ sợi nấm

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.03 MB, 136 trang )

11

Chương 2

:CÁC ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CỦA NẤMI. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO TẾ BÀO

1. Sợi nấm và hệ sợi nấm

Cơ thể của nấm là một tản, tức là một cơ thể có bộ máy sinh dưỡng chưa phân hố thành các cơ quan khác nhau, Vì vậy, nếu coi nấm thuộc về giới Thực vật, nấmđược xếp vào nhóm Tản thực vật, cùng với các ngành Vi khuẩn Bacteriophyta, Tảo lam Cyanophyta và các ngành Tảo Algae. Tản của nấm có thể đơn bào hình cầuhoặc hình trứng, nhưng thơng thường có dạng sợi và được gọi là sợi nấm. Có 2 dạng sợi :- Sợi sơ cấp haploid sinh ra bào tử, tế bào có một nhân - Sợi thứ cấp diploid phối hợp 2 sợi sơ cấp, tế bào có hai nhânSợi nấm thường là một ống hình trụ dài khơng phân nhánh hoặc phân nhánh, có kích thước khác nhau. Đường kính của các sợi nấm thường 3-5 m, nhưng cũng cóthể tới 10m, và ở một số trường hợp đặc biệt như ở giá nang bào tử kín của lồi nấm tiếp hợp Phycomyces blakesneanus đường kính tới 1mm. Chiều dài của các sợi nấm cóthể tới vài chục cm. Giá nang bào tử kín của lồi nấm tiếp hợp vừa nói trên có chiều dài đến 30cm. Các sợi nấm vừa phát triển theo chiều dài ở ngọn riêng sợi nấm thứ cấpcó kiểu sinh sản đặc biệt gọi là mấu liên kết, có thể tạo thành các nhánh ngang và ở các sợi nấm ngăn vách, vừa tạo thành các vách ngang. Các nhánh lại có thể tiếp tụcphân nhánh liên tiếp. Toàn bộ sợi nấm và các nhánh nấm nếu có phát triển từ một bào tử nấm theo ba chiều trên một cơ chất thành một khối sợi được gọi là hệ sợi nấm.Ở một số nấm, các sợi nấm có nhánh quấn chặt, thậm chí dính liền với nhau theo chiều dọc tạo thành các dạng hình thái đặc biệt như thể đệm, hạch nấm, chụp nấm, rễ giả…Các vách ngang ở sợi nấm ngăn vách đều có lỗ thơng. Lỗ thơng này có cấu tạo đơn giản hay phức tạp tuỳ từng nấm, nhưng không những để chất nguyên sinh đi quamà nhân tế bào cũng có thể di chuyển qua để tới các phần sợi nấm đang có những hoạt động sinh lý, hóa sinh mạnh. Như vậy kể cả ở sợi nấm ngăn vách cũng như ở sợi nấmkhông ngăn vách, sợi nấm có thể được xem như một cái ống dài chứa chất nguyên sinh, nhiều nhân tế bào và các thành phần cấu tạo khác của tế bào. Trừ các lồi nấmmen có cấu tạo đơn bào, rõ ràng sợi nấm ngăn vách hoặc khơng ngăn vách đều khơng có các dạng tế bào điển hình như các nhóm sinh vật khác đơn bào, công bào12 hoặc đa bào. Ở dạng cấu tạo đơn bào, mỗi cơ thể là một tế bào và đương nhiên mỗi tếbào đó có cấu tạo và đời sống độc lập đối với các cơ thể của các cá thể cùng loài hoặc khác loài ở cùng một nơi phân bố hoặc trên cùng mẫu nuôi cấy trong phòng thínghiệm. Trong cấu tạo đa bào và cả trong cấu tạo cộng bào, mỗi tế bào là một thành phần cấu tạo của cơ thể hay của một tập đoàn, nhưng vẫn là đơn vị cấu tạo và trao đổichất do đó vẫn có một cấu tạo và các q trình sinh lý, hóa sinh độc lập nằm trong cấu tạo và trao đổi chất chung, thống nhất của cơ thể hay tập đoàn đó. Các sợi nấm đềukhơng có các dạng cấu tạo tế bào điển hình vừa nói đó. Mỗi tế bào trong một sợi nấm có vách ngăn hay khơng khơng có giới hạn, khơng có cấu tạo riêng và cũng khơng cócác hoạt động trao đổi chất độc lập trong phạm vi tế bào. Mặc dù mỗi đoạn trên một sợi nấm có sự phân hóa khác nhau nhưng sự phân hóa này khơng liên quan đến dạng tếbào đặc trưng của sợi nấm. •Các dạng biến đổi của hệ sợi nấm- Rễ giả và sợi bò: Sợi bò là đoạn sợi nấm khí sinh không phân nhánh, phát sinh từ các sợi nấm địasinh, thẳng hoặc hình cung. Đầu mút của các đoạn sợi này chạm vào cơ chất và phát triển thành một hoặc một số rất ngắn bám vào cơ chất. Các sợi rất ngắn đó trơng nhưrễ cây ở các thân bò ở thực vật hạt kín và được gọi là rễ giả. Một hoặc một vài sợi bò khác lại phát triển từ đầu mút của sợi bò cuối cùng và cứ tiếp tục phát triển như trên,làm cho hệ sợi nấm phát tiễn rộng ra xung quanh và ở tất cả mọi phía, kể cả trên thành cơ chất thẳng đứng như thành ống nghiệm, các hộp lồng.- Sợi áp và sợi hút: Ở nhiều loài vi nấm kí sinh, khi sợi nấm tiếp xúc với vật chủ, phần sợi nấm tiếpxúc phồng to ra, làm tăng diện tích tiếp xúc giữa sợi nấm và vật chủ. Phần phồng to này thường có hình đĩa, có nhiều nhân tế bào và áp chặt vào vật chủ. Người ta gọi đólà các sợi áp appressoria Ở các lồi vi nấm kí sinh khác, phần sợi nấm tiếp xúc với vật chủ không phồngto ra thành sợi áp mà mọc thành một nhánh nhỏ đâm vào vật chủ, sau đó nhánh nhỏ phân nhánh và phát triển vào trong mô của vật chủ để hút các chất dinh dưỡng. Cácnhánh sợi nấm làm chức năng riêng biệt này được gọi là sợi hút haustoria.13 - Sợi nấm bẫy mồi:Một số vi nấm sống ở đất có khả năng phát sinh các đoạn sợi nấm đặc biệt để bắt một số động vật nhỏ ở dưới đất như giun tròn, amip… Những đoạn sợi nấm đặcbiệt này có tác dụng giống như cái bẫy mồi. Có thể phân biệt thành 3 kiểu sợi nấm bẩy mồi sau: bọng dính, lưới dính hay sợi thong lọng.- Thể đệm đệm nấm Đây là khối sợi nấm có thành dính liền với nhau theo nhiều hướng, trên hoặctrong đó có các bộ phận sinh sản. Trong đệm nấm, trừ các mạng nối, chất nguyên sinh ở các sợi nấm khác nhau không trao đổi với nhau. Chỉ nấm túi, nấm đảm và nấm bấttồn có dạng hình thái này nên các sợi nấm trong đệm nấm đều là những sợi nấm ngăn vách.- Hạch nấm: Hạch nấm là khối sợi rắn chắc, thường có tiết diện tròn và khơng mang các bộphận sinh sản. Cũng như đệm nấm, hạch nấm khơng có ở nấm roi và nấm tiếp hợp nên những sợi nấm ở dạng hình thái này là những sợi nấm ngăn vách.- Bó sợi nấm: Bó sợi nấm là dạng tập hợp của các sợi nấm khí sinh xếp song song với nhau vàdính chặt vào nhau. Các sợi nấm trong bó sợi dính chặt vào nhau là do thành tế bào tiết ra một chất nhựa dính hoặc do bị gelatin hóa.

2. Các bào quan trong tế bào

Xem Thêm

Tài liệu liên quan

• Bài giảng Nấm ăn và vi nấm
  • 136
  • 1,712
  • 18

Tải bản đầy đủ (.pdf) (136 trang)

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(1.03 MB) - Bài giảng Nấm ăn và vi nấm-136 (trang) Tải bản đầy đủ ngay ×