Sử Dụng Thuốc Phòng Bệnh Trong Chăn Nuôi

 Việc lựa chọn vắc xin cho gia súc, gia cầm, sử dụng thuốc sát trùng đúng cách là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của ngành Thú y và là biện pháp cơ bản quan trọng trong quy trình phòng bệnh cho vật nuôi.

Tuy nhiên, trên thực tế ở một số nơi, đối với cán bộ thú y cơ sở và người chăn nuôi, vấn đề này chưa được thực hiện đúng yêu cầu kỹ thuật. Điều này gây ra những khó khăn trong phòng chống dịch bệnh, gây thiệt hại cho chăn nuôi. Dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu cách sử dụng thuốc sát trùng và lựa chọn vắc xin nhằm đạt hiệu quả cao trong công tác phòng chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi.

 1. Sử dụng vắc xin

Vắc xin là chế phẩm có tính kháng nguyên dùng để tạo miễn dịch đặc hiệu chủ động, nhằm tăng sức đề kháng của cơ thể đối với một số tác nhân gây bệnh cụ thể. Vắc xin là chế phẩm sinh học được tạo ra từ vi khuẩn hoặc virut đã bị chết hoặc đã bị làm yếu đi. Vì vậy vắc xin không có khả năng gây bệnh cho cơ thể, khi sử dụng đúng kỹ thuật vào cơ thể vật nuôi sẽ tạo miễn dịch phòng và chống bệnh.

Có 04 loại vắc xin: vắc xin nhược độc, vắc xin chết, giải độc tố và vắc xin tái tổ hợp nhưng thông thường chúng ta sử dụng 02 loại vắc xin sau: vắc xin nhược độc (vắc xin sống), vắc xin vô hoạt (vắc xin chết).

Tác dụng của việc chủng ngừa vắc xin: Giúp vật nuôi tạo ra kháng thể chống lại bệnh, chủng ngừa bệnh nào sẽ ngừa được bệnh đó.

Những lưu ý khi sử dụng vắc xin: Tuổi chủng ngừa lần đầu, bảo quản, vận chuyển và sử dụng đúng kỹ thuật. Điều kiện thích hợp nhất đối với các loại vắc xin virut là ở nhiệt độ từ 2 - 8°C, các loại vắc xin vi khuẩn từ 5 - 10oC. Để bảo quản vắc xin trong điều kiện tốt nhất khi vận chuyển phải đựng vào hộp xốp hoặc bình đá; nếu mua với số lượng ít, nơi mua gần thì bảo quản bằng túi nilon, tốt nhất là loại nilon có màu đen, có giấy bọc để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp. Trong quá trình bảo quản, vận chuyển, chúng ta cần đóng gói kỹ, tránh hiện tượng va đập và ánh nắng trực tiếp chiếu vào để đảm bảo chất lượng và hiệu quả phòng bệnh của vắc xin.

Trong quá trình tiêm cần tuân thủ nguyên tắc 3 đúng: đúng đối tượng, đúng liều lượng, đúng vị trí. Dụng cụ tiêm phòng (bơm tiêm, kim tiêm, panh) phải đảm bảo tiệt trùng. Biện pháp tốt nhất là luộc sôi để nguội trước khi sử dụng. Phải chuẩn bị đảm bảo đầy đủ đồ bảo hộ. Không dùng cồn để sát trùng bơm kim tiêm khi tiêm vắc xin, không được tiêm vắc xin cho động vật đang mắc bệnh, nghi mắc bệnh, động vật quá gầy yếu, quá non, con mẹ mới đẻ, động vật mới thiến chưa lành vết thương, những con có nhiều ký sinh trùng và động vật mang thai ở kỳ cuối, những con đang sử dụng thuốc kháng viêm…Vắc xin phải được lắc đều khi tiêm, không vứt bừa bãi chai lọ, kim tiêm; cần theo dõi các biểu hiện bất thường của vật nuôi sau khi sử dụng vắc xin.

Một số bệnh cần tiêm phòng cho vật nuôi:

Đối với heo: Tiêm phòng vắc xin Lở mồm long móng, Dịch tả, Tụ huyết trùng, Tai xanh, Sưng phù đầu, Phó thương hàn.

Đối với trâu, bò: Tiêm phòng vắc xin Lở mồm long móng, Tụ huyết trùng.

Đối với chó, mèo: Tiêm phòng bệnh Dại.

Đối với gà: Tiêm phòng vắc xin Newcastle, Gumboro, vắc xin Cúm, viêm khí quản truyền nhiễm.

Đối với vịt: Tiêm phòng vắc xin Dịch tả vịt, vắc xin Cúm.

2. Sử dụng thuốc sát trùng chuồng trại

Thuốc sát trùng là hóa chất có tác dụng ức chế sự phát triển hoặc tiêu diệt các mầm bệnh ở khu vực chăn nuôi trong những điều kiện thích hợp. Chuồng trại là nơi chứa nhiều mầm bệnh gây hại cho vật nuôi như virut, nấm, ký sinh trùng… đây là nguồn lây nhiễm vào cơ thể vật nuôi rồi gây bệnh.

Chọn thuốc sát trùng: Thuốc sát trùng phải hiệu quả với nhiều loại mầm bệnh khác nhau (phổ diệt khuẩn rộng), tuyệt đối an toàn cho vật nuôi và cho người sử dụng, không gây hư hại, ăn mòn chuồng trại hoặc dụng cụ phục vụ chăn nuôi, không ô nhiễm môi trường, dễ pha chế và bảo quản, có giá cả hợp lý.

Lưu ý khi sử dụng thuốc sát trùng: Vệ sinh sạch sẽ chuồng trại, khu vực chăn nuôi trước khi sử dụng thuốc sát trùng, pha thuốc đúng liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, không nên pha thuốc đậm đặc hơn so với khuyến cáo, phun thuốc phải ướt đều bề mặt vật được sát trùng và phun hết cả khu vực chăn nuôi, định kỳ phun thuốc sát trùng toàn bộ chuồng trại. Bất kỳ một loại thuốc sát trùng nào cũng đều có tính độc ít hay nhiều tùy loại đối với người và vật nuôi. Do đó, khi phun xịt, người nuôi nên mặc quần áo bảo hộ, đeo khẩu trang và tuyệt đối không phun xịt lên trên mình con vật nuôi.

 

Văn Đắc - TTKN Lâm Đồng