THỨC ĂN BỔ SUNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ TÔM XANH VỎ TRONG ...

Hình 1. Hệ thống nuôi tôm trong nhà kín

Trung Quốc được biết đến như một quốc gia nuôi tôm truyền thống với sản lượng tôm thẻ chân trắng lớn nhất trên thế giới. Sau hơn 20 năm phát triển nhanh chóng của nghề nuôi tôm, một số mô hình nuôi cải tiến và sáng tạo đã sẵn sàng để đối mặt với những thách thức của dịch bệnh và các chính sách bảo vệ môi trường. Một hệ thống nuôi tôm trong nhà (ISFS) đang ngày càng trở nên phổ biến ở trung tâm và phía bắc Trung Quốc với tỷ lệ nuôi thành công cao, năng suất và hiệu quả cao. Nhưng một hiện tượng gọi là “tôm xanh vỏ” cũng phổ biến, đó là một vấn đề đau đầu cho người nuôi tôm. Bài viết này đề ra một giải pháp thức ăn để xử lý vấn đề này.

Hệ thống nuôi tôm trong nhà kín

Hệ thống nuôi tôm trong nhà ở phía bắc Trung Quốc hầu hết được phân bố quanh Vịnh Bohai, thuộc các tỉnh Sơn Đông, Thiên Tân, Hà Bắc và Liêu Ninh. Mặc dù các trang trại khác nhau, ISFS có một số tính năng tương tự (Bảng 1):

• Chuyên sâu và thuận tiện cho việc quản lý.
• Một hệ thống khép kín không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi môi trường bên ngoài, do đó có thể nuôi tôm cả năm bằng thiết bị duy trì nhiệt độ.
• Hiệu quả nuôi tốt hơn với lợi nhuận cao hơn.
• Đòi hỏi công nghệ tốt và cung cấp năng lượng.

Bảng 1. Các chỉ tiêu của hệ thống nuôi tôm trong nhà

Size thả	Giai đoạn ương (ngày)	Mật độ thả (con/m3)	Thức ăn	Chu kỳ nuôi (ngày)	Size thu hoạch (g/con)	Sản lượng (kg/m3)
PL15	13 - 20	500 – 1.000	Thức ăn công nghiệp, artemia,…	70 - 90	> 12.5	8 - 12

Tôm xanh vỏ trong hệ thống nuôi tôm trong nhà

Tôm xanh vỏ thường được phát hiện trên tôm thẻ chân trắng trong ISFS. Nhiều nhà nghiên cứu báo cáo rằng màu tôm này xảy ra trong ISFS, đặc biệt là khi nó được trang bị một mái không cho ánh sáng vào và tôm được cho ăn bằng thức ăn thông thường. Hiện tượng có thể không liên quan đến bệnh tôm, nhưng sẽ bị mềm vỏ. Hơn nữa, giá của tôm bị xanh vỏ thường thấp hơn 0,2 - 0,3 USD/kg so với tôm màu bình thường, vì tôm xanh vỏ chuyển sang màu trắng hoặc hồng sau khi được nấu chín (Hình 2).

Hình 2. Tôm xanh vỏ (trái) và tôm sau khi được cho ăn bằng thức ăn chức năng cho tôm (phải)

Màu sắc vật lý của giáp xác được thể hiện bởi các tế bào sắc tố. Thông qua hệ thống thần kinh và kiểm soát nội tiết tố, các hạt sắc tố của các tế bào nhiễm sắc thể có thể được vận chuyển nhanh chóng trong cơ thể tôm bằng kinesin làm tăng màu sẫm và do dynein tế bào chất tổng hợp, dẫn đến màu sáng trong các vi ống. Astaxanthin là sắc tố chính ảnh hưởng đến màu sắc cơ thể tôm, tuy nhiên, các loài giáp xác không thể tổng hợp Astaxanthin và chúng chỉ có thể thu được Astaxanthin từ thức ăn.

Astaxanthin là một loại ketocaroten có màu đỏ tía. Nó kết hợp với protein để tạo thành nhiều loại dị chất và tạo ra các màu khác nhau như xanh, tím và vàng. Shigeru Okada và nhóm của ông đã tìm thấy không có sự khác biệt đáng kể về hàm lượng caroteneprotein xanh giữa tôm sú xám đen và xanh đen, nhưng các carotenoit đỏ còn lại cao hơn gấp 6 lần so với nhóm màu xanh đậm. Lý thuyết của chúng tôi là sự xuất hiện của tôm xanh vỏ trong ISFS chủ yếu là do hàm lượng Astaxanthin không đủ trong cơ thể tôm, cùng với ánh sáng không đủ, chất lượng nước kém và căng thẳng cao trong quá trình nuôi.

Thức ăn bổ sung cho tôm để giải quyết vấn đề xanh vỏ

Hiện nay, người nuôi tôm cho ăn bằng Artemia hoặc kết hợp Astaxanthin làm phụ gia thức ăn để cung cấp thêm Astaxanthin và giải quyết vấn đề màu sắc. Nhưng cả Artemia và Astaxanthin đều tốn kém và việc cung cấp Artemia là nguy cơ bệnh lý.

Nutriera Group đã phát triển một loại hỗn hợp chức năng đặc biệt 971 để nuôi tôm thâm canh trong ISFS. Thức ăn bổ sung điều chỉnh sức khỏe đường ruột, cải thiện tỷ lệ sử dụng thức ăn và tăng cường sự hấp thụ và kết tủa của Astaxanthin. Nó có thể được sử dụng trong các nhà máy thức ăn hoặc trộn với thức ăn cho tôm trong ISFS và có thể được thêm vào thức ăn 2 tuần trước khi thu hoạch tôm. Xử lý và các điều kiện môi trường như ánh sáng phù hợp, nền bể tối, chất lượng nước tốt và sức khỏe tôm tối ưu cũng giúp cải thiện màu sắc cơ thể tôm.

Hiệu suất của thức ăn bổ sung cho tôm

Một thử nghiệm đã được thực hiện trong hệ thống ISFS tại Huangbi của tỉnh Hà Bắc với mật độ thả 800 con/m3. Bể A được cho ăn bằng thức ăn có trộn sẵn 971 và bể B được cho ăn theo chế độ ăn đối chứng.

Sau 7 ngày nuôi, nước trong bể A sạch hơn, chất rắn lơ lửng, thức ăn dư thừa và phân đã giảm đáng kể, trong khi nước trong bể B vẫn đục (Bảng 2).

Bảng 2. Chất lượng nước trong bể A và bể B

Bể	Tổng ammonia nitrogen (mg/L)	Nitrate (mg/L)	pH	DO (mg/L)
A	0.01	0.1	8.2	4.8
B	0.05	0.25	7.8	4.5

Sau 3 ngày, 90% tôm xanh vỏ trong bể A chuyển sang màu cơ thể bình thường và màu xanh biến mất sau 7 ngày. Bể B không ghi nhận sự thay đổi.

Sau 7 ngày sử dụng thức ăn bổ sung với hỗn hợp 971, màu sắc và chất lượng nước của tôm đã được cải thiện đáng kể. Lợi nhuận ròng (Bảng 3) tăng gần 20% với tốc độ tăng trưởng nhanh hơn, sản lượng và giá cao hơn.

Bảng 3. Phân tích lợi nhuận của bể A và bể B

Bể	Mật độ thả (con/m3)	Chu kỳ nuôi (ngày)	Size thu hoạch (g/con)	Sản lượng (kg/m3)	FCR	Giá (USD/kg)	Lợi nhuận (USD/m3)
A	800	80	20	12.5	1.15	16.8	210
B	800	80	19.5	12	1.2	14.7	176.4

Nguồn: Aquafeed

Lược dịch: Trần Thị Thúy Quyên