Tiếng Sán Chay - Wikipedia

Bước tới nội dung

Nội dung

chuyển sang thanh bên ẩn

• Đầu
• 1 Nhân khẩu học
• 2 Phân loại
• 3 Tham khảo
• 4 Liên kết ngoài

• Bài viết
• Thảo luận

Tiếng Việt

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Công cụ Công cụ chuyển sang thanh bên ẩn Tác vụ

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Chung

• Các liên kết đến đây
• Thay đổi liên quan
• Liên kết thường trực
• Thông tin trang
• Trích dẫn trang này
• Tạo URL rút gọn
• Tải mã QR

In và xuất

• Tạo một quyển sách
• Tải dưới dạng PDF
• Bản để in ra

Tại dự án khác

• Khoản mục Wikidata

Giao diện chuyển sang thanh bên ẩn Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tiếng Sán Chay
Mán Cao Lan
Sử dụng tại	Việt Nam
Tổng số người nói	170,000 (điều tra dân số 2009)
Phân loại	Tai-Kadai Thái Ngôn ngữ trộn lẫn Thái Bắc và Thái Trung Tâm Tiếng Sán Chay
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	mlc
Glottolog	caol1238[1]

Tiếng Sán Chay còn gọi là tiếng Cao Lan, đôi khi gọi là Mán Cao Lan, là một ngôn ngữ thuộc ngữ chi Thái, ngữ hệ Thái-Ka Đai được sử dụng ở miền bắc Việt Nam. Đây là ngôn ngữ của nhóm người Cao Lan, dân tộc Sán Chay. Theo Pittayaporn (2009), nó gần nhất với tiếng Tráng Sùng Tả và Thượng Tư ở bên kia biên giới ở Trung Quốc (theo Ethnologue, cả hai đều được gộp vào tiếng Tráng Ung Nam, dù tiếng Tráng Ung Nam có lẽ là đa nguyên). Tiếng Cao Lan cùng với tiếng Tráng Sùng Tả và Thượng Tư tạo thành một trong số các nhánh chính của ngữ chi Thái (Pittayaporn 2009).

Nhân khẩu học

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Cao Lan được nói bởi nhóm người Cao Lan nhiều nhất ở tỉnh Tuyên Quang. Theo người dân, người Cao Lan và Sán Chí đến Việt Nam từ miền nam Trung Quốc vào khoảng 400 năm trước đây đã hợp với nhau thành một nhóm gọi là dân tộc Sán Chay, mặc dù họ nói hai ngôn ngữ khác nhau. Đáng chú ý, cả hai đều sử dụng chữ Hán để ghi lại ngôn ngữ của mình. Theo Gregerson & Edmondson (1998), dân tộc này cũng được tìm thấy ở các tỉnh Yên Bái, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Lạng Sơn, Quảng Ninh với số lượng ít hơn.

Phân loại

[sửa | sửa mã nguồn]

Gregerson & Edmondson (1998) cho rằng tiếng Cao Lan mang đặc điểm của cả nhóm ngôn ngữ Thái Bắc và Thái Trung Tâm. Giống như tiếng Ai ở miền bắc Quảng Tây, tiếng Cao Lan cũng thể hiện những ảnh hưởng từ Bình thoại (平話), một dạng tiếng Trung Quốc ở Quảng Tây, Trung Quốc. Haudricourt (1973) cho rằng người Cao Lan tiếp nhận một dạng ngôn ngữ Thái (tiếng Tráng) khi họ dừng chân ở Quảng Tây trong cuộc nam tiến. Còn nhóm người Sán Chay (nhóm Sán Chí, Sán Chỉ) nói một dạng tiếng Trung Quốc (có mối quan hệ với phương ngữ Sơn Tử ở Quảng Tây), có thể ban đầu là một tộc người Dao (Miền). Người Dao ở Phòng Thành Cảng, Quảng Tây tự gọi mình là san˧ tɕai˧. Ngày nay, nhóm người Sán Chay nói tiếng Trung Quốc sống chủ yếu ở Quảng Ninh, trong khi nhóm người nói tiếng Cao Lan tập trung chủ yếu ở Tuyên Quang, Thái Nguyên và Bắc Giang.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, biên tập (2013). "Cao Lan". Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

• Gregerson, Kenneth J., and Jerold A. Edmondson. 1998. Some puzzles in Cao Lan. University of Texas at Arlington.
• Nguyễn Nam Tiến (1975). "Lại bàn về mối quan hệ giữa hai nhóm Cao Lan - Sán Chỉ". In, Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam: Viện dân tộc học. Về vấn đề xác định thánh phần các dân tộc thiểu số ở miền bắc Việt Nam, 274-286. Hà Nội: Nhà xuất bản khoa học xã hội.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• The classification of the Caolan languages (David Strecker)

x t s Ngôn ngữ tại Việt Nam
Chính thức	Việt
Ngôn ngữbản địa	Nam Á Bắc Bahnar Brâu Co Hrê Giẻ Ca Tua Triêng Rơ Măm Xơ Đăng Hà Lăng Ca Dong Takua Mơ Nâm Sơ Rá Duan Ba Na Rơ Ngao Nam Bahnar M'Nông Xtiêng Mạ Cơ Ho Chơ Ro Katu Bru Cơ Tu Tà Ôi Pa Kô Phương Khơ Mú Khơ Mú Xinh Mun Ơ Đu Palaung Kháng Quảng Lâm Việt Arem Chứt Đan Lai Mã Lèng Mường Thổ Nguồn Việt Khác Khmer Mảng Nam Đảo Chăm Chu Ru Gia Rai Haroi Ê Đê Ra Glai H'Mông-Miền H'Mông H'Mông Mơ Piu Na-Miểu Pà Thẻn Miền Miền Ưu Miền Kim Miền Hán-Tạng Tạng-Miến Akha Cống Hà Nhì Xá Phó Khù Sung (La Hủ Đen) La Hủ Lô Lô Mantsi Phù Lá Si La Hán Quan thoại Quảng Đông Phúc Kiến Triều Châu Khách Gia Sán Dìu Tai-Kadai Thái Thái Đỏ Thái Đen Thái Mường Vạt Thái Trắng Tày Nhại Lự Lào Pa Dí Tày Đà Bắc (Phu Thái) Tày Tấc Tày Sa Pa Thái Hàng Tổng Tay Dọ Tày-Nùng Tày Nùng Thu Lao Tráng Lào Bóc Sán Chay Bố Y-Giáy Bố Y/Giáy Cao Lan Kra Nùng Vẻn (En) Cờ Lao La Chí La Ha Pu Péo Đồng-Thủy Thủy
Tiếng lai	Tiếng Tây bồi Vietlish
Ngoại ngữ	Tiếng Anh tại Việt Nam
Ký hiệu	Ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiếng_Sán_Chay&oldid=74272326” Thể loại:

• Nhóm ngôn ngữ Thái
• Ngôn ngữ tại Việt Nam

Tìm kiếm Tìm kiếm Đóng mở mục lục Tiếng Sán Chay 8 ngôn ngữ Thêm đề tài