Tìm Hiểu Về Môn Võ Capoeira Của Brazil - Vô Vàn Kiến Thức

Capoeira là một môn võ thuật xuất phát từ Brazil, nhưng có nguồn gốc châu Phi, được các nô lệ người da đen bí mật du nhập và truyền bá, ngụy trang thành những vũ điệu trong những nghi lễ tôn giáo, sử dụng Capoeira, nhiều nô lệ đã trốn thoát và thành lập các nhóm nổi dậy được gọi là 'Quilombos'. Cái tên Capoeira do người da đỏ ở Brazil đặt. Nó có nghĩa là "trảng bụi mọc lại sau khi bị cắt", đó cũng là nơi người da đen tới sinh hoạt. Ở Brazil có các cuộc thi đấu giữa những hội Capoeira khác nhau, người tập môn võ này gọi là Capoeirista.

Các điệu nhảy và âm nhạc được đưa vào hệ thống để che giấu sự thật rằng họ đang luyện tập các kỹ thuật chiến đấu. Sau khi xóa bỏ chế độ nô lệ ở Brazil, Capoeira bị tuyên bố là bất hợp pháp vào cuối thế kỷ 19. Tuy nhiên, đến những năm 1920, các nhà chức trách bắt đầu nới lỏng luật cấm và điều đó tạo cơ hội cho các võ sĩ bắt đầu đưa kỹ thuật Capoeira vào các bài luyện tập của họ. Đến những năm 1970, các bậc thầy về Capoeira (Capoeira mestres (master)) bắt đầu đi khắp thế giới, giúp nghệ thuật này được quốc tế công nhận và thực hành. Vào ngày 26 tháng 11 năm 2014, Capoeira đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể bởi UNESCO.

Kĩ thuật

Capoeira sử dụng hầu hết là phần thân dưới để tấn công còn phần thân trên để dùng hỗ trợ chuyển động do ngày xưa các nô lệ luôn trong tình trạng bị xích tay. Kết hợp là những bước di chuyển và nhào lộn Bộ pháp hay cách di chuyển trong môn này gọi là Ginga, nếu có chơi Liên Minh Huyền Thoại các bạn hãy chọn tướng Malphite rồi nhấn tổ hợp phím ctrl + 3 sẽ thấy Malphite đang nhảy bộ pháp của Capoeira. Trung Quốc Bắc Thiếu Lâm có 1 môn võ Digongquan (Địa Đàng Quyền) cũng chuyên về nhào lộn và cước.

Roda

Các Capoeirista, với hình thức tập luyện đặc biệt mang tên “Roda”, họ có thể tập luyện bất cứ đâu, với tiếng nhạc và niềm vui thích mà không phải môn võ nào cũng có được. Roda là vòng tròn trong đó có hai Capoeirista. Roda có nghĩa là vòng tròn của sự sống “Circle of life” và sự sống thì phải thật có năng lượng, có tiếng cười, có âm nhạc và không ngừng hoạt động. Thường xuyên nhất trong các Roda , đối thủ lớn nhất của bạn là chính mình. Triết lý đóng một vai trò lớn trong Capoeira và các giáo viên tốt nhất phấn đấu để dạy Respeito (Tôn trọng), Responsabilidade (Trách nhiệm), Segurança (An toàn), Malícia (Thông minh/quan sát biết nhận biết) và Liberdade (Liberty/Tự do).

Các Capoeirista đứng thành một vòng tròn càng khép kín càng tốt. Ở điểm 12 giờ của vòng tròn sẽ là nơi các nhạc cụ và người chơi nhạc cụ đứng. Nhạc cụ được đặt theo thứ tự: Berimbau, Atabaque và Pandeiro và các nhạc cụ được bắt đầu theo thứ tự này. Khi có Mestre trong Roda thì Mestre sẽ là người chơi berimbau chính. Mọi người còn lại sẽ vỗ tay và hát theo cách đối đáp các bài hát dân gian ca ngợi cuộc sống, các mestres và Capoeirista. Âm nhạc là linh hồn của Capoeira, nó tiếp thêm sức mạnh cho 2 người chơi trong vòng Roda. Tùy vào nhịp nhạc (Angola hay Regional) và tốc độ bài hát, Capoeiristas sẽ biết được mình sẽ chơi tốc độ nhanh, chậm hay trung bình.

Âm nhạc

Âm nhạc là không thể thiếu đối với Capoeira. Nó thiết lập nhịp độ và phong cách của trò chơi sẽ được chơi trong roda . Điển hình là âm nhạc được hình thành bởi các nhạc cụ và tiếng hát. Nhịp điệu (toques), được điều khiển bởi một nhạc cụ đặc trưng gọi là berimbau, khác nhau từ rất chậm đến rất nhanh, tùy thuộc vào phong cách của roda.

Nhạc cụ

Dàn nhạc trong Capoeira được gọi là bateria. Theo truyền thống sẽ bao gồm bộ khung ba berimbau, hai pandeiro, ba atabaque, một agogô và một ganzá, nhưng bộ khung này có thể thay đổi tùy thuộc vào truyền thống của nhóm Capoeira hoặc phong cách roda. Berimbau là nhạc cụ hàng đầu, quyết định nhịp độ và phong cách của âm nhạc và trò chơi được chơi. Hai berimbau âm độ thấp (được gọi là berra-boi và médio) làm cơ sở và một berimbau âm độ cao (được gọi là viola) dùng để thay đổi nhịp. Các nhạc cụ khác phải tuân theo nhịp điệu của berimbau, tự do thay đổi và ứng biến một chút, tùy thuộc vào phong cách âm nhạc của nhóm Capoeira.

Nhạc cụ Agogô, 1 loại chuông.

Bài hát

Nhiều bài hát được hát dưới dạng gọi và đáp trong khi những bài khác ở dạng tự sự. Capoeiristas hát về nhiều chủ đề khác nhau. Một số bài hát nói về lịch sử hoặc câu chuyện của Capoeiristas nổi tiếng. Các bài hát khác cố gắng truyền cảm hứng để người chơi chơi tốt hơn. Một số bài hát nói về những gì đang diễn ra trong roda. Đôi khi những bài hát nói về cuộc sống hoặc tình yêu đã mất. Một số bài hát có lời hát vui vẻ và nhịp điệu vui tươi. Có bốn loại bài hát trong Capoeira: Ladaínha, Chula, Corrido và Quadra. Ladaínha là một câu chuyện độc tấu hát chỉ vào đầu của một Roda, thường được thể hiện bởi một Mestre.

Mỗi lời gọi thường được lặp lại từng từ bởi những người đáp. Chula là một bài hát mà phần đối đáp nhiều hơn so với phần điệp khúc, thường là tám câu ca cho một câu đáp điệp khúc, nhưng tỷ lệ này có thể thay đổi. Corrido là một bài hát mà phần đối đáp và phần điệp khúc bằng nhau, bình thường là hai câu thơ và hai câu đối đáp. Cuối cùng, Quadra là một bài hát trong đó cùng một câu hát được lặp lại bốn lần, hoặc ba câu hát của ca sĩ sau đó là một câu đối đáp của điệp khúc, hoặc một câu hát và một câu đối đáp. Các bài hát của Capoeira có thể nói về hầu hết mọi thứ, có thể là về một sự kiện lịch sử, một Capoeirista nổi tiếng, những sự thật tầm thường trong cuộc sống, những thông điệp ẩn dành cho người chơi, bất cứ thứ gì. Ngẫu hứng cũng rất quan trọng, trong khi hát một bài hát, ca sĩ chính có thể thay đổi lời bài hát, kể về điều gì đó đang xảy ra trong hoặc ngoài roda.

Trường phái

Capoeira chia thành 2 nhánh Angola và Regional, 2 trường phái này thực chất là 2 nhịp nhạc khác nhau Angola và Regional, có thể hiểu Angola là nhánh truyền thống còn Regional là nhánh được củng cố thêm kĩ thuật tấn công. Ngoài ra còn nhánh Capoeira Contemporânea chuyên về nhào lộn nhảy múa hơn, về sau nhánh Contemporânea được chỉ chung cho mọi nhánh không thuộc Angola và Regional.

Cấp đai

Vì nguồn gốc của mình, Capoeira không bao giờ có sự thống nhất chung về hệ thống đai. Điều đó có nghĩa là thứ hạng bậc đai thay đổi tùy theo truyền thống của nhóm. Hệ thống hiện đại phổ biến nhất sử dụng dây thừng màu, được gọi là corda hoặc cordão, buộc quanh thắt lưng. Một số Mestres sử dụng các hệ thống khác nhau, hoặc thậm chí không có hệ thống nào cả. Có nhiều đơn vị đã cố gắng thống nhất hệ thống tốt nghiệp. Thông thường nhất là hệ thống của Confederação Brasileira de Capoeira (Liên đoàn Capoeira của Brazil).

Sử dụng dây thừng sử dụng các màu của quốc kỳ Brazil, xanh lá cây, vàng, xanh lam và trắng. Mặc dù nó được sử dụng rộng rãi với nhiều biến thể nhỏ, nhiều nhóm lớn và có ảnh hưởng vẫn sử dụng các hệ thống khác nhau, ví dụ như Tập đoàn Porto da Barra sử dụng thắt lưng kể về lịch sử chế độ nô lệ Brazil. Ngay cả Confederação Brasileira de Capoeira cũng không được chấp nhận rộng rãi với tư cách là đại diện chính của Capoeira. Trong một số lượng đáng kể các nhóm (chủ yếu là trường phái Angola) không có hệ thống xếp hạng rõ ràng.

Đai trong môn võ.

Vẫn có thể có một số cấp bậc nhưng thường không có đai. Mỗi năm người ta làm lễ phong đai một lần gọi là Batizado. Chỉ có Mestre mới được trao đai cho học sinh. Người Phi Châu có sức bật rất tốt, khả năng nhào lộn cũng đặc biệt cao. Capoeira hoàn toàn dựa trên những yếu tố này. Là một môn phái có lối di chuyển và tấn công đẹp mắt, bao gồm rất nhiều động tác nhào lộn trước khi ra đòn chủ yếu là đòn chân. Nhìn qua hao hao giống mấy điệu nhảy Hip-hop của các bạn trẻ. Sức mạnh của cú đòn được cộng hưởng từ lực xoay của thân giống như đá vòng cầu kết hợp với sức bật của cơ bắp người Phi Châu nên rất có hiệu quả. Một số cao thủ Capoeira:

• Lateef Crowder Dos Santos: Anh này là người đưa bộ môn này lên màn ảnh rộng thành công nhất, một vài phim: The Protector (2005), Tekken (2009), Undisputed 3 (2010), The Twilight Saga: Breaking Dawn – Part 2 (2012, bị cái chưa làm ăn gì đã chết yểu). Anh này cũng từng xuất hiện trong Science Fight đại diện cho môn võ Capoeira.
• Anderson Silva là một võ sĩ MMA người Brazil và cựu vô địch UFC Middleweight. Silva đã giữ được danh hiệu này lâu nhất trong lịch sử UFC, kết thúc vào năm 2013 sau 2.457 ngày, với 16 trận thắng liên tiếp và 10 trận bảo vệ chức vô địch.
• Marcus ‘Maximus’ Aurelio dễ dàng nổi bật so với các đồng nghiệp của mình vì cách tiếp cận trận đấu bằng những pha nhào lộn. Kỹ thuật độc đáo này không chỉ là màn trêu chọc đối phương mà còn được xem là một đòn tâm lý vì họ sẽ không biết đối thủ của mình sẽ làm gì tiếp sau đó.

Capoeira trong văn hóa đại chúng

Trong dòng game Tekken, chúng ta hoàn toàn nhận ra được Eddy Gordo và Christie Monteiro là 2 character sử dụng Capoeira với những đòn chân đẹp mắt. (trong bộ phim Tekken thì nhân vật Eddy Gordo cũng do Lateef Crowder thủ vai).

• Trong dòng game Street Fighter, Elena cũng là 1 cao thủ Capoeira.
• Trong bộ phim The Protector.
• Trong bộ phim Undisputed 3.
• Trong truyện tranh cũng có nhiều lần Capoeira xuất hiện.
• Bộ manga History's Strongest Disciple Kenichi có sự xuất hiện của team Capoeira.
• Bộ manga Kengan Omega có sự xuất hiện của nhân vật Carlos Mendel dùng Boxing và Capoeira.
• Black Panther, Daredevil của Marvel cũng được cho là tinh thông môn võ này.

Nhân vật Christie Monteiro trong game Tekken, đặc trưng bởi sợi dây thừng đai môn võ Capoeira.

Capoeira ngày xưa là môn võ giết chóc đáng sợ do bản năng sinh tồn của các nô lệ. Ngày nay, bản tính nhân đạo của võ thuật đã làm Capoeira bỏ đi những đòn hiểm ác để Capoeira gần gũi và xóa bỏ bức màn ngăn cách giữa các con người. Đó là một nghệ thuật tập hợp nhiều nghệ thuật khác. Nó là thứ trò chơi nhào lộn, vừa là âm nhạc, vừa là thơ ca. Từ đó người ta sáng tác ra các bài hát, chế tạo ra các nhạc cụ, cùng khai phá những phương pháp chiến đấu độc đáo. Có thể nói Capoeira ngày nay có một sức hấp dẫn lạ lùng, nó đã đi chu du khắp thế giới, chinh phục mọi tầng lớp xã hội. Từ bình dân tới thượng lưu đều say mê luyện tập. Ở Việt Nam cũng có các bạn nhé!

Nguồn: Kiến Quốc - Wikipedia