Văn Hóa Nhận Thức Cơ Sở Văn Hóa Việt Nam - Tài Liệu Text - 123doc

Tải bản đầy đủ (.ppt) (49 trang)

1. Trang chủ
>>
2. Giáo án - Bài giảng
>>
3. Cao đẳng - Đại học

Văn hóa nhận thức Cơ sở văn hóa Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.13 MB, 49 trang )

Module 7: VĂN HÓA NHẬN THỨC1. Triết lý âm dương: Khái niệm, nguồngốc và quy luật2. Nhận thức về không gian vũ trụ và thờigian vũ trụ3. Nhận thức về con ngườiTriết lý âm dương: khái niệm• Là một hệ thống triết lý giải thích về vũ trụdựa trên nguyên lý âm dương• Thuộc loại nhận thức được hình thành tronglớp văn hóa bản địa trong văn hóa ViệtNam• Âm dương là hai khái niệm chỉ hai thực thểđối lập ban đầu tạo nên toàn bộ vũ trụ.Triết lý âm dương: Khái niệm (2)Âm: chỉ những gì chìm khuất, không trôngthấy được, mềm mại, tính nữ,• Dương: chỉ những cái thấy được, nổi bật,mạnh mẽ, tính nam,• Dương• Âm•Nguồn gốc của triết lý âm dương• Triết lý âm dương là sản phẩm của cư dânphương Nam sinh sống từ Nam sông Dương Tửđến vùng lưu vực sông Mekong.• Người Hán đã tiếp thu triết lý này, phát triển,hệ thống hóa thành hệ thống hoàn thiện vàmang nó ngược trở lại phương Nam.• Bằng chứng phương Nam thể hiện ở chỗ: âmdương là yin ( âm), yang ( dương) trong tiếngHoa, song tiếng Hoa lại vay mượn từ các từyang: trời, thần và yin: mẹ của các ngôn ngữphương Nam ( giàng: tiếng Mường, yang trongcác ngôn ngữ Tây nguyên, Yna ( tiếng Chămcổ), ina( tiếng Gia rai)Qúa trình hình thành Những khái quát đầu tiên từ 2 cặp đối lậptạo ra sự sinh sôi của vạn vật: Mẹ - cha /nữ – nam và Đất – trời. Mở rộng ra các hiện tượng khác trong đờisống: úng – hạn, nắng – mưa, nước – lửa… Qúa trình trừu tượng hóa:+ Từ đặc tính cụ thể của sự vật, quy về đặctính âm dương+ So sánh với các khái niệm trừu tượng( không gian, thời gian,…)Quá trình hình thànhNhư vậy Là kết quả của quá trình khái quát hóa từcác hiện tượng đời sống của cư dân nôngnghiệp Là sản phẩm của tư duy lưỡng hợp phânchia vũ trụ thành hai cặp biểu tượng vừađối lập, vừa thống nhất Là gốc của nhận thức về vũ trụ, con ngườitrong văn hóa Việt NamQuy luật của triết lý âm dương1. Không có gì hoàn toàn âm hoặc hoàn toàndương. trong âm có dương, trong dương cóâm.cây lúa: gốc ngâm trong bùn nước (âm),ngọn phơi trong nắng gió (dương). Đến độ nảybông thì hoa lúa chỉ phơi màu vào giờ Ngọ(giữa trưa, lúc dương khí thịnh) và giờ Tí (nửađêm, lúc âm khí thịnh) để tiếp thu đủ khí âmdương trời đất mà biến thành hạt lúa (dương).Củ cà rốt: củ: âm (về vị trí), dương (về màusắc)Quy luật của triết lý âm dương2. Âm và dương luôn gắn bó mật thiết, vận độngvà luôn chuyển hóa cho nhau: âm cực sinhdương, dương cực sinh âm.Ngày: dươngĐêm: âmChính ngọ: dương cựcNửa đêm: âm cựcMùa đông: âmĐông chí: âm cựcMùa hạ: dươngHạ chí: dương cựcQuy luật của triết lý âm dương Môhình âm dươngchuyển hóa Người Việt Nam: từ tưduy đến cách sốngđều mang quan niệmâm dương: chữa bệnh,ẩm thực, làm nhà,nghệ thuật ngôn từ….Triết lý âm dương và tính cách ngườiViệt: Kiểu tư duy lưỡng phân lưỡng hợpLưỡng phân: tách sự vật thành các cặp đốilậpLưỡng hợp: nhận thấy hai mặt trong một sựvậtVí dụ 1:Tiên rồng, loan phượng, ông tơ bànguyệt, lửa nước, núi sông, quốc gia, xã tắc,trai gái, dâu rể…Ví dụ 2: Trong âm có dương, trong rủi cómay, sướng lắm khổ nhiều, hết khổ là vuiVí dụ 3: chọn lối sống quân bình, hài hòa, linhhoạtHai hướng phát triển của triết lýâm dươngTriết lý về không gian của vũ trụ: Môhình tam tài – ngũ hành Mô hình tam tài: là mô hình cấu trúc không gian vũ trụgồm ba yếu tố: thuần âm, thuần dương và kết hợp âmdương. Đó là: Trời – đất – người Tam tài: ba phép, ba phương pháp vận động. Trời: dương Đất: âm Người: dương trong mối quan hệ với đất, âm trong mốiquan hệ với trời ( kết hợp âm dương)Mô hình tam tài – ngũ hành ( tiếp) Mô hình ngũ hành: Là mô hình cấu trúc vật chất cấuthành vũ trụ gồm 5 yếu tố: nước, lửa, cây cối, kimloại, đất : Thủy, hỏa, mộc, kim, thổ là các chất khởiđầu cấu tạo nên vạn vật. Cấu thành từ hai bộ tam tài : Đất – nước – lửa Cây – kim loại – đất Kết hợp hai bộ được 5 yếu tố: ngũ hành Giữa chúng luôn có mối quan hệ tương sinh, tươngkhắc2 bộ tam tàiĐất – nước – lửa – cây – đất – Kim loạiNướcCâyĐấtLửaĐấtKimloạiNgũ hành tương sinhNgũ hành tương khắcKết hợp tương sinh - tương khắc củangũ hànhMô hình tam tài – ngũ hành ( tiếp) Ban đầu mang ý nghĩa cụ thể, sau này đượctrừu tượng hóa dần, mang ý nghĩa là cácquá trình chuyển hóa. (ngũ hành: sự tươngtác, vận động và chuyển hóa của 5 dạngvật chất căn bản) Dùng để chỉ không gian, thời gian, các hiệntượng tự nhiên Quan niệm này khác với quan niệm về cácthành tố trong bái quái: càn (trời) Khôn(đất), chấn (sấm), tốn ( gió) ly (lửa), khảm(nước), cấn ( núi) đoài ( đồng)Ứng dụng của ngũ hànhNgũ hành tương sinh và cấu tạo bánh chưngTranh ngũ hổ - Đông HồSố Hà đồMô hình tứ tương – bát quái Tứ tượng sản phẩm của tư duy phân tích vàsiêu hình từ cặp đôi âm dương mà ngườiHán gọi là lưỡng nghi. Âm dương được biểu đạt tượng trưng thànhký hiệu: âm: Dương: Khi chồng lên mỗi ký hiệu một ký hiệu âmhoặc dương, ta được tứ tượng là 4 thể trạnggồm: Thái dương, thiếu âm và thiếu dươngthái âm. Từ tứ tượng sinh bát quáiTừ lưỡng nghi đến tứ tượngLưỡngnghiDương (1)Thái dươngTứtượng 1.1Thiếu âm1.0Âm (0)Thiếu dương0.1Thái âm0.0

Tài liệu liên quan

• CỘNG ĐỒNG ASEAN: TRONG NHẬN THỨC VÀ QUAN ĐIỂM CỦA VIỆT NAM
  • 13
  • 665
  • 2
• Phạm trù sở hữu trong triết học mác và một số vấn đề về thực tiễn sở hữu ở việt nam hiện nay
  • 46
  • 583
  • 0
• Đặt Văn phòng đại diện của cơ sở điện ảnh Việt Nam ở nước ngoài doc
  • 3
  • 424
  • 0
• Các yếu tố tác động đến hiệu quả của một số chương trình hợp tác giữa các cơ sở giáo dục Việt Nam và Hoa Kỳ
  • 145
  • 672
  • 0
• KIẾN THỨC CƠ BẢN ĐỊA LÍ VIỆT NAM
  • 48
  • 4
  • 7
• NGHIÊN CỨU RÀ SOÁT CÁC CHƯƠNG TRÌNH PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC TRÊN CƠ SỞ GIỚI Ở VIỆT NAM
  • 75
  • 482
  • 0
• TIỂU LUẬN QUAN điểm MÁCXÍT về THỜI đại và NHẬN THỨC của ĐẢNG CỘNG sản VIỆT NAM về NHỮNG BIẾN đổi mới của THỜI đại HIỆN NAY
  • 24
  • 452
  • 2
• TIỂU LUẬN THỜI đại và sự NHẬN THỨC của ĐẢNG CỘNG sản VIỆT NAM về NHỮNG BIẾN đổi mới về THỜI đại HIỆN NAY
  • 23
  • 576
  • 2
• Phân tích tình hình tín dụng tín chấp cá nhân tại hội sở ngân hàng việt nam thịnh vượng VPBANK
  • 106
  • 546
  • 1
• Phạm trù sở hữu trong triết học mác và một số vấn đề về thực tiễn sở hữu ở việt nam hiện nay tiểu luận cao học
  • 26
  • 361
  • 0

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(2.9 MB - 49 trang) - Văn hóa nhận thức Cơ sở văn hóa Việt Nam Tải bản đầy đủ ngay ×