Bàn Giải Pháp Phát Triển Nuôi Cá Tra Tháng Cuối Năm 2021 Và Kế ...

Năm 2021, ngành thủy sản nói chung và ngành hàng cá tra nói riêng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Giá cá tra nguyên liệu giảm thấp kéo dài từ năm 2019 làm ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư sản xuất; đại dịch Covid-19 khiến chuỗi sản xuất, tiêu thụ cá tra bị ảnh hưởng nặng nề.

Tại các tỉnh ĐBSCL, do thời gian giãn cách xã hội kéo dài từ tháng 7 đến tháng 9/2021, các hoạt động sản xuất, vận chuyển con giống, thức ăn, cá nguyên liệu bị ảnh hưởng; nhiều cơ sở nuôi thiếu người thu hoạch; một số nhà máy sản xuất thức ăn, nhà máy chế biến cá tra phải tạm ngừng hoạt động hoặc giảm công suất; chi phí sản xuất tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ thiếu nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu; hoạt động vận chuyển quốc tế bị gián đoạn, tiêu thụ sản phẩm gặp khó khăn.

Trong bối cảnh đó, Bộ NN&PTNT đã kịp thời triển khai nhiều hoạt động thiết thực, nhờ đó kết quả sản xuất nuôi trồng thủy sản năm 2021 đảm bảo duy trì mức tăng trưởng. Sản lượng nuôi trồng thủy sản cả năm 2021 ước đạt 4,75 triệu tấn, tăng khoảng 4,17% so với năm 2020. Trong đó, sản lượng cá tra đạt khoảng 1,5 triệu tấn, bằng 100% so với cùng kỳ năm 2020. Kim ngạch xuất khẩu cá tra ước đạt trên 1,5 tỷ USD.

Theo nhận định chung, dịch Covid-19 có thể còn tiếp tục diễn biến phức tạp trong năm 2022 và ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động logistic và ảnh hưởng gián tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh cá tra. Dự báo, diện tích thả nuôi cá tra trong các tháng 7,8,9 của năm nay giảm khoảng 30% đến 55% so với cùng kỳ năm ngoái, do đó, trong các tháng 1,2 và 3 của năm 2022 khả năng có thể xảy ra tình trạng thiếu nguyên liệu cho chế biến.

Từ nay đến cuối năm, ngành thủy sản tích cực tháo gỡ khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19 để phát triển sản xuất. Ngành tiếp tục chỉ đạo tổ chức sản xuất giống, vật tư đầu vào phục vụ nhu cầu thả nuôi tháng 12 này và các tháng đầu năm 2022. Đặc biệt, chỉ đạo thả nuôi để đảm bảo nguyên liệu chế biến trong năm 2022.

Cá tra là ngành hàng chủ lực, là sản phẩm đặc hữu của vùng ĐBSCL, có vai trò quan trọng đối với kinh tế xã hội của toàn vùng. Dựa trên những kết quả đạt được trong năm 2021, ngành hàng cá tra vẫn đặt mục tiêu tham vọng cho năm sau. Cụ thể: Diện tích thả nuôi phát sinh trong năm đạt trên 5.200ha; sản lượng cá tra thương phẩm đạt trên 1,7 triệu tấn; kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,6 tỷ USD.

Hội nghị trực tuyến bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn cho ngành sản xuất cá tra (Ảnh: MARD)

Để tiếp tục phát huy những giá trị tích lũy trong hơn 20 năm phát triển, xây dựng ngành hàng cá tra, Thứ trưởng NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: "Chúng ta cần có những giải pháp cụ thể, đồng bộ, kịp thời để phát triển nuôi cá tra, vừa đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm cho nhu cầu tiêu dùng tháng cuối năm 2021, vừa đảm bảo đủ nguyên liệu cho chế biến vào các tháng đầu năm 2022, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng, kế hoạch phát triển của ngành". Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đưa ra 6 giải pháp:

Một là, các tỉnh cần có cơ chế chính sách phù hợp để phát triển các vùng nuôi liên kết với cơ sở chế biến, tiêu thụ để chia sẻ thông tin, điều tiết sản xuất theo yêu cầu từ thị trường. Bên cạnh đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị các tỉnh ĐBSCL tiếp tục triển khai Đề án “Liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao vùng ĐBSCL”, đặc biệt là tỉnh Đồng Tháp. Ông bày tỏ mong muốn, địa phương khẩn trương thực hiện các quy định của nhà nước về hỗ trợ người sản xuất bị ảnh hưởng bởi Covid-19 như giảm giá điện, hỗ trợ vốn, lãi suất vay, thuế, phí, bảo hiểm; thống nhất phương án hướng dẫn các doanh nghiệp, người nuôi duy trì hoạt động sản xuất con giống, thức ăn, nuôi trồng, chế biến... để đảm bảo ổn định chuỗi sản xuất cá tra, kiểm soát tốt chất lượng, an toàn thực phẩm.

Hai là, Thứ trưởng giao Cục Thú y tăng cường kiểm soát dịch bệnh, chia sẻ thông tin với Tổng cục Thủy sản và các địa phương ĐBSCL.

Ba là, Cục Quản lý chất lượng Nông, lâm sản & Thủy sản có trách nhiệm kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm vùng nuôi cá tra, đặc biệt vùng nuôi cung cấp nguyên liệu xuất khẩu đi Mỹ; chia sẻ kết quả kiểm tra dư lượng với Tổng cục Thủy sản để phối hợp chỉ đạo nhằm đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Song song với đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chỉ đạo Cục thực hiện các biện pháp cần thiết để mở cửa lại thị trường Ảrập Xêút với sản phẩm cá tra.

Bốn là, Cục Chế biến & Phát triển thị trường nông sản thường xuyên cập nhật diễn biến thị trường, kịp thời tham mưu, chia sẻ thông tin với các đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở nuôi để có kế hoạch sản xuất phù hợp.

Năm là, các Hiệp hội, doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong chuỗi ngành hàng cá tra chủ động xây dựng kịch bản ứng phó với dịch bệnh, dựa trên thông tin, hướng dẫn của ngành y tế, đồng thời, xây dựng thương hiệu và chiến lược thích ứng, phát triển lâu dài, bền vững.

Sáu là, với doanh nghiệp, cơ sở nuôi, lãnh đạo Bộ NN-PTNT gợi mở một số định hướng như: Đa dạng hóa sản phẩm theo hướng tiện lợi cho tiêu dùng, trọng lượng phù hợp với bữa ăn gia đình và theo từng phân khúc thị trường; Đẩy mạnh hoạt động giao dịch điện tử trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19; Tuân thủ các quy định về sử dụng hóa chất, kháng sinh trong nuôi cá tra; nâng cao chất lượng sản phẩm; thực hiện truy xuất nguồn gốc; Chuẩn bị tốt nội lực để tận dụng cơ hội xuất khẩu cá tra sang thị trường EU, sau khi việc cắt giảm những dòng thuế liên quan có hiệu lực nhờ hiệp định EVFTA.