Bàn Về Phạm Trù "cái đẹp" Và ý Nghĩa Của Nó Trong đời Sống Tinh Thần

Tải bản đầy đủ (.docx) (22 trang)

1. Trang chủ
>>
2. Khoa học xã hội
>>
3. Xã hội học

Bàn về phạm trù "cái đẹp" và ý nghĩa của nó trong đời sống tinh thần của sinh viên hiện nay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (956.05 KB, 22 trang )

Đỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553LỜI MỞ ĐẦUCái đẹp hiện hữu ở khắp mọi nơi quanh chúng ta nó có trong thiên nhiên, trongxã hội, trong nghệ thuật và được thể hiện qua nhiều hình thức: đó là những kết cấuhài hoà về vật chất, về màu sắc, ánh sáng, âm thanh, cái đẹp về tâm hồn, về nhâncách từ đó phát triển thành một tác phẩm nghệ thuật tuyệt sắc. Tuy nhiên, trong cuộcsống nhiều người vẫn hay lầm tưởng trong một suy nghĩ hạn hẹp rằng cái đẹp chỉđược biểu hiện trong những bức tranh, hay trong những cảnh vật trước mắt mà quênđi một điều cái đẹp còn có trong cả xã hội. Nguyên nhân của sự thiếu sót đó là dochưa tìm hiểu một cách kĩ lưỡng về khái niệm cũng như bản chất của cái đẹp, từ đóđã không thể thấy được hết biểu hiện của cái trong từng lĩnh vực. Chính vì lí do đónên em quyết định chọn đề tài “Bàn về phạm trù "cái đẹp" và ý nghĩa của nó trongđời sống tinh thần của sinh viên hiện nay “ để đưa ra những phân tích đánh giá vàcả những ví dụ trong thực tế để từ đó có thể giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về phạmtrù này.NỘI DUNG CHÍNHI.1.Bản chất của cái đẹpKhái niệm cái đẹpTrên thế giới có rất nhiều các quan điểm khác nhau về cái đẹp, nhưng trên gócđộ của bộ môn chúng ta đang theo học chúng ta có thể hiểu ở một số khía cạnh sau:Cái đẹp là phạm trù chỉ những giá trị thẩm mĩ tồn tại khắp mọi nơi:trong thiên nhiên, trong xã hội, ở con người, trong những sản phẩm vật chất và tinhthần của con người và cả trong nghệ thuật.. Nó được biểu hiện dưới hình thức cảmtính, đồng thời xác định giá trị thẩm mỹ của đối tượng theo quan điểm về sự hoànthiện, xem chúng là các hiện tượng có giá trị thẩm mỹ cao nhất . Cái đẹp tổng thể bao1|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553gồm cái đẹp bên trong và cái đẹp bên ngoài là phạm trù trung tâm và cơ bản của mỹhọc. Cái đẹp, về gốc gác cơ sở đánh giá, có liên quan mật thiết với khái niệm hàihòa, là sự thống nhất biện chứng giữa các yếu tố tạo nên sự vật, mang lại cảm giácvề sự thăng bằng, hoàn thiện và toàn vẹn.2.Bản chất của cái đẹpCái đẹp luôn tồn tại trong cuộc sống quanh ta, nó được biểu hiện qua muônvàn những sự vật, hiện tượng với kích thước, màu sắc, hình dáng, phẩm chất khácnhau. Từ những cái đẹp của thế giới tự nhiên do tạo hóa sinh ra như: sông, núi,biển…cho đến những thành phố, làng mạc, nhà cửa…do bàn tay con người làm ra vàngay cả bản thân con người với những hành động, cử chỉ, ánh mắt, lời nói và hình thểđều chứa đựng trong đó những yếu tố của cái đẹp. Đặc biệt trong nghệ thuật, chúng tacó thể tìm thấy vô số cái đẹp trong những bức tranh, pho tượng, bộ phim hay cuốnsách.Cái đẹp gần gũi và thân thiết với mỗi con người trong cuộc sống hàng ngày.Tuy nhiên, cái đẹp là phạm trù phức tạp, từ xưa tới nay con người luôn gặp phải trởngại trong việc đưa ra một chân lý khái quát, phổ biến về cái đẹp. Không dễ gì nhậndiện được bản chất mang tính khái quát của nó và khó khăn hơn nữa là cái đẹp khônghoàn toàn mang tính khách quan. Trong việc đánh giá về cái đẹp có một phần rấtquan trọng nếu không muốn nói là quyết định, ở phía chủ quan. Mà nói đến chủ quanlà nói đến những tiêu chuẩn đánh giá rất khác biệt nhau do những thước đo thực tiễnxã hội và cá nhân không giống nhau. Đó là lý do giải thích vì sao nhân loại đã mấthàng ngàn năm đi tìm kiếm một khái niệm phổ biến về cái đẹp mà vẫn chưa thể minhđịnh được rõ ràng. Trong lịch sử mỹ học có các khuynh hướng cơ bản sau đây nghiêncứu về cái đẹp:2|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Thứ nhất, mỹ học duy tâm khách quan đều coi nguồn gốc của cái đẹp ở “thếgiới ý niệm” (Platông) hay “ý niệm tuyệt đối” (Hêghen), - đó là cái từ thế giới thuầntúy trừu tượng bên ngoài sự vật, truyền tính thẩm mỹ vào các sự vật chứ không có cơsở khách quan. Cái đẹp không phải là thuộc tính của vật chất mà là thuộc tính củatinh thần có trước và quyết định tính thẩm mỹ của hiện thực.Platông coi cái đẹp thuộc về thế giới tinh thần, nó tồn tại ở thế giới giới ý niệmvà chi phối cái đẹp trong tất cả các sự vật cảm tính. Platông đã nêu hai vấn đề của cáiđẹp: cái đẹp là gì và cái gì là đẹp? Theo quan điểm của Platông cái đẹp là một ýniệm có sẵn, nó sản sinh ra cái đẹp của mọi sự vật và soi sáng cái đẹp nơi tâm hồncon người. Cái đẹp tồn tại vĩnh cửu, nó không bị hủy diệt, không tăng không giảm,nó không đẹp ở chỗ này mà xấu ở chỗ khác.Ở một hình thức khác, Hêghen cho rằng “ý niệm tuyệt đối” vận động đến mộttrình độ nào đó thì nảy sinh cái đẹp (cái đẹp trong nghệ thuật). Cái đẹp chính là sự thểhiện đầy đủ của ý niệm trong một một sinh thể riêng lẻ, rằng cần phải loại bỏ cái đẹptrong tự nhiên và nếu có cái đẹp trong tự nhiên thì nó chỉ là sự phản ánh cái đẹp tinhthần.Thứ hai, mỹ học duy tâm chủ quan cho rằng cái đẹp phụ thuộc vào ý thức chủquan của con người mà cụ thể hơn là ý thức chủ quan của mỗi cá nhân sản sinh ra cáiđẹp. Trong quá trình cảm thụ thẩm mỹ của các hiện tượng, sự vật cảm tính, con ngườimang tính thẩm mỹ truyền vào nó và làm cho nó trở nên đẹp.Một trong những đại diện tiêu biểu của mỹ học duy tâm chủ quan là Cantơ.Theo Cantơ, vấn đề chủ yếu không phải cái gì là cái đẹp, mà phán đoán về cái đẹp làgì. Phán đoán về cái đẹp là phán đoán về thị hiếu, không phải là sự phán đoán vềnhận thức, phán đoán về lôgíc mà phán đoán là tình cảm chủ quan. Phán đoán thịhiếu thuần túy là sự thưởng ngoạn thẩm mỹ của cá nhân, là cái không vụ lợi và tự do.Cho nên, không có khái niệm về cái đẹp và cũng không có qui tắc phán đoán về cáiđẹp. Vì vậy, mỹ học duy tâm chủ quan về cái đẹp coi tiêu chuẩn đánh giá cái đẹp sẵn3|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553có trong mỗi cá nhân, là cái gì đó gợi lên khoái cảm thẩm mỹ thì đó là cái đẹp. Ôngnói: “Cái đẹp không tồn tại trên đôi má hồng của người thiếu nữ, nó chỉ tồn tại trongmắt của những kẻ si tình”.Thứ ba, mỹ học duy vật trước thế kỷ XIX. Từ Arixtốt đến Điđơrô đếnTsécnưsépxki đều khẳng định cái đẹp không phải là sản phẩm của ý niệm tuyệt đốihay ý muốn chủ quan của con người, nó không tồn tại thuần túy, mà chính là thuộctính khách quan vốn có của các sự vật và hiện tượng.Cái đẹp thường được coi là cái “tính có tỷ lệ”, “sự cân xứng”, “sự hài hoà”hoặc là sự “thống nhất trong đa dạng”. Một số nhà mỹ học Anh thế kỷ XVIII cố gắngxác định những dấu hiệu chung của cái đẹp. Ngược lại W. Hôga lại cho rằng nhữngđường lượn sóng là đẹp nhật vì nó uyển chuyển trong sự thay đổi ví như nhưng consóng, mái tóc gợi sóng. Theo ông bố cục đẹp nhất là bố cục kim tự tháp, còn trongđiêu khắc hình tượng con người đẹp nhất giống như chữ S, là hình tượng phổ biếncủa các vị thần Hy Lạp.Đáng lưu ý nhất là quan điểm của nhà mỹ học cách mạng dân chủ NgaTsécnưsépxki. Ông định nghĩa cái đẹp: “Cái đẹp là cuộc sống”. Khi định nghĩa cáiđẹp là cuộc sống thì Tcsépnưsépxki ý nói đến không chỉ nguồn gốc của cái đẹp nằmtrong bản thân hình thức thực tại, trong cuộc sống, mà ông còn lưu ý rằng, chúng tachỉ có thể coi một sự vật, hiện tượng cụ thể là đẹp nếu ở nó, các đặc tính của cuộcsống được biểu lộ rực rỡ và đầy đủ nhất. Cho nên, theo ông cái đẹp không phải đơnthuần là một hiện tượng có tính chất sinh học mà trong cái đẹp có mối quan hệ biệnchứng giữa cái có tính sinh vật và cái có tính xã hội, giữa cái khách quan và cái chủquan, giữa cái thuộc hiện thực và cái thuộc lý tưởng. Song hạn chế của ông là ở chỗ,mặc dù ông có cho rằng con người và cuộc sống của con người là tiêu chuẩn cao nhấtcủa cái đẹp, nhưng ông nhìn con người một cách chung chung, phi lịch sử, và khôngđánh giá đúng vai trò của con người trong quá trình cải tạo tự nhiên – xã hội và chínhbản thân con người.4|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Các nhà mỹ học duy vật trước XIX đã tách rời tính lịch sử cụ thể của các hiệntượng thẩm mỹ của cái đẹp khi họ đi tìm bản chất của cái đẹp ở mối quan hệ nội tạigiữa các yếu tố, các bộ phận cấu thành của sự vật hiện tượng trong khi lẽ ra phải tìmcái đẹp, cũng như mọi hiện tượng thẩm mỹ khác, ở mối quan hệ giữa các sự vật, hiệntượng với xã hội.Trước khi có loài người, thì đã có sự tồn tại khách quan của các sự vật, hiệntượng, hệ thống vật chất trong tính vô tận và vĩnh viễn của nó. Tất cả các hiện tượngtự nhiên ấy đều có những thuộc tính đa dạng, phong phú và chúng không phải vì cóloài người hay không có loài người mà thay đổi cấu trúc tự nhiên của nó.Trải qua một quá trình lâu dài, thông qua lao động con người phát hiện ranhững thuộc tính thẩm mỹ của sự vật hiện tượng và đồng hoá các thuộc tính ấy trongđời sống thẩm mỹ. Sự đồng hoá này không chỉ giới hạn ở sự chiêm nguỡng mà cònbao hàm cả sự sáng tạo thẩm mỹ nói chung của con người.Thứ tư, mỹ học hiện đại, nhất là quan điểm mácxít đã khắc phục được nhữngthiếu sót trong những quan điểm siêu hình của tư tưởng mỹ học duy vật trước đó; đồngthời cũng phê phán những quan điểm không đúng của mỹ học duy tâm về cái đẹp. Ýnghĩa cách mạng trong quan niệm của mỹ học hiện đại là đã khẳng định bản chất củacái đẹp trong tính biện chứng và lịch sử – xã hội của nó. Theo quan điểm của chủ nghĩaMác –lênin thì: cái đẹp là nhu cầu tinh thần cô hạn của con người( còn nhu cầu vậtchất thì có hạn).Cái đẹp là một hiện tường vô cùng phức tạp và đa dạng. Nó là mộtlĩnh vực tinh thần và tình cảm dù nó tồn tại dưới dạng vật chất hay tinh thần. Cái đẹplà một loại giá trị giúp con người đánh giá thế giới và bản thân mình. Cái đẹp là nhucầu cá nhân đồng thời cúng mang tính định hướng xã hội.Nó tồn tại trong ba phạm vitự nhiên, xã hội và nghệ thuật.Cái đẹp là một trong những thuộc tính thẩm mỹ của hiện thực. Nó chính là mộtgiá trị xã hội mang tính khách quan, rộng rãi của các sự vật, hiện tượng toàn vẹn, cụ5|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553thể, cảm tính được con người xã hội cảm thụ – đánh giá và sáng tạo. Tiêu chuẩnkhách quan của cái đẹp thể hiện ở chỗ những thuộc tính thẩm mỹ của nó trong các sựvật, hiện tượng đẹp phải phù hợp với tình cảm – thị hiếu và lý tưởng thẩm mỹ – xãhội của một thời đại nhất định.3.Đặc trưng của cái đẹpBản chất của cái đẹp sẽ được làm rõ hơn, khi chúng ta phân tích những dấuhiệu đặc trưng của cái đẹp ở ba phương diện sau:- Cái đẹp là những cái phù hợp với quan niệm của con người về sự hoàn thiện, hàihoà, cân xứng.- Cái đẹp là những cái phù hợp với ước mơ, mong muốn của con người về những cáicó lí tưởng.- Cái đẹp là những cái phù hợp với quan niệm của con người về cái " chân – thiện –mỹ:Trong đó:Chân: Sự đúng đắn, tính chân thực của cuộc sống.Thiện: Tính nhân bản, nhân văm tốt đẹp.Mỹ: Sự hoàn thiện, hoàn mỹ.- Cái đẹp luôn mang tính lịch sử, xã hội.Một sự vật đạt tới cái đẹp khi nó cùng thống nhất và toả thoả mãn được tất cảnhững yêu cầu đó. Tuy nhiên, trên thực tế không nhiều những cái đẹp đạt tới mức lýtưởng như vậy. Quan niệm về cái đẹp của con người bao giờ cũng mang tính tươngđối mà thôi. Không chỉ bị chi phối bởi lịch sử mà con người còn dễ bị tác động bởiđịa vị, những quan điểm chính trị, đạo đức, xã hội rất khác nhau. Mà mỗi quan điểm6|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553không bao giờ đúng hoàn toàn, nó có điểm chân thực nhưng lại luôn tồn tại sự thiếuxót. Vì vậy khi nhìn về cái đẹp chúng ta không thể nhìn một cách tổng thể, toàn diệnhết được mọi khía cạnh của nó. Sự đánh giá lúc ấy luôn mang tính tương đối.Cái đẹp giữ vị trí trung tâm của quan hệ thẩm mỹ, dùng để khái quát nhữnggiá trị xã hội tích cực, khách quan, rộng rãi của hiện thực thẩm mỹ, xuất phát từ thựctiễn, tồn tại dưới dạng hình tượng toàn vẹn, cụ thể – cảm tính phù hợp với tình cảm,thị hiếu và lý tưởng thẩm mỹ của xã hội nhất định.4.Tính phong phú và đa dạng của cái đẹp.Cái đẹp có nhiều dạng phái sinh :-Cái xinh xắn : nói về hình dạng, kích thước, tỷ lệ, nhịp điệu có ý nghĩa về-lượng của cái đẹp.Cái duyên dáng nói về khía cạnh giao tiếp của cái đẹp.Cái kiều diễm, lộng lẫy nói về sự choáng lộng của cái đẹpCái đẹp phong phú không chỉ có nhiều dạng phái sinh mà nó còn có nhiều cấpđộ khác nhau. Sự phong phú, đa dạng của cái đẹp cũng biểu hiện ở chỗ các quanniệm về cái đẹp mang tính nhân dân, dân tộc, nhân loại. Chính sự khác nhau về nhândân, dân tộc, nhân loại mà cái đẹp dược hiểu hết sức phong phú và đa dạng.- Tính nhân dân: cái đẹp phải phục vụ đại đa số nhân dân lao động. Ví dụ:Chèo- Miền Bắc; Tuồng- Miền Trung; Cải lương- Miền Nam; nhạc thính phòng, giaohưởng- Đô thị, thành phố lớn…- Tính dân tộc: Cái đẹp mang đậm đà bản sắc dân tộc- đa nhân loại có thể phânbiệt anh là ai, thuộc dân tộc nào. Cái đẹp mang đậm chân dung diện mạo dân tộc. Vídụ: Bản sắc dân tộc Việt Nam là tuồng, chèo, ca trù.- Tính nhân loại: Cái đẹp của từng dân tộc cộng lại- cái đẹp của nhân loại.5. Nội dung của cái đẹp7|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Trong đời sống, ở đâu cái đẹp cũng làm chuẩn cho các giá trị. Nó giữ vị trí trungtâm điều tiết cuộc sống, nó là nhu cầu sống, là hạnh phúc, là ước mơ cho mọi người.Trong lĩnh vực nghệ thuật, cái đẹp là linh hồn sống của nghệ thuật. Công chúngđến với nghệ thuật để nghệ thuật mách bảo con đường chiếm lĩnh cái đẹp.Cái đẹp rất phong phú và đa dạng. Nó biểu hiện đa dạng trong thế giới tự nhiêncũng như trong thế giới con người.II. Các lĩnh vực biểu hiện của cái đẹp1.Cái đẹp trong tự nhiênVẻ đẹp thiên nhiên là thước đo đầu tiên của vẻ đẹp trong đời sống và trong nghệthuật. Cái đẹp trong tự nhiên là cái đẹp do tạo hoá sinh ra, tồn tại một cách kháchquan, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người. Đó là những cái đẹpthuộc về thế giới vô sinh như sông, núi, biển…Vịnh Hạ Long – Việt Nam8|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Nó cũng bao gồm những cái đẹp của thế giới hữu sinh: cỏ cây, hoa lá, chimmuông…Hay cái đẹp tự nhiên của hình thể con người cũng là một ân huệ mà tạo hóa bantặng cho con người.9|PageĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Thế giới tự nhiên vốn vô cùng đa dạng nên cái đẹp trong nó cũng rất phongphú. Trong tự nhiên cái đẹp thể hiện qua thuộc tính vật chất của các sự vật, hiệntượng như hình dáng, màu sắc, đường nét, âm thanh…. Tiêu chuẩn đánh giá cơ bảnchính là sự hài hoà giữa các yếu tố đó, chúng tự nhiên tác động đến giác quan , đếnsự cảm nhận cái đẹp trong con người mà không cần bất kỳ sự sắp xếp nào.Trong đời sống thẩm mĩ của con người, cái đẹp trong tự nhiên có một vai tròđặc biệt quan trọng. Vì đây là nguồn gốc, là nơi bắt đầu của mọi cái đẹp. Cảm hứngnghệ thuật bắt nguồn từ đất trời, sông núi, cỏ cây, hoa lá…. Biết bao kiệt tác nghệthuật được khởi nguồn từ đó. Và không chỉ có như vậy, chính vẻ đẹp thiên nhiên đãtừng là thước đo ban đầu của nghệ thuật. Đây chính là cơ sở của quan niệm “bắtchước” khi giải thích bản chất của nghệ thuật trong các học thuyết mỹ học Hy Lạpthời cổ đại. Âm nhạc là sự “bắt chước” âm thanh tự nhiên của chim chóc, sôngsuối… Hội họa thì là sự “bắt chước” sắc màu và đường nét của cây cối, động vật…2. Cái đẹp trong xã hộiCái đẹp trong xã hội là kết quả của hoạt động thực tiễn của con người. Cái đẹpbộc lộ trong những cái bình thường nhất, từ những vật dụng nhỏ đến những côngtrình đồ sộ. Đó là những sản phẩm do bàn tay và khối óc của con người làm ra theothước đo của sự hoàn thiện và tính lí tưởng.10 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Hình ảnh: Tháp nghiêng PisaCái đẹp cũng có mặt trong các hoạt động đa dạng của con người từ vui chơigiải trí cho tới các hoạt động lao động sản xuất, đấu tranh xã hội và các mối quan hệxã hội phức tạp khác của con người.Hình ảnh đẹp về lao động sản xuất11 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Cái đẹp được thể hiện trong văn hóa ứng xử - chính là lối sống, lối sống suynghĩ, lối hoạt động. Là triết lý sống của con người với tự nhiên và xã hội trong mộtphạm vi nhỏ gia đình (vi mô) tới phạm vi lớn- xã hội, cơ quan, đoàn thể (vĩ mô). Vănhóa ứng xử của cuộc sống. Bản chất là chữ tâm và chữ nhẫn.Cái đẹp hết sức bình dịbởi nó luôn tồn tại trong cuộc sống của của chúng ta.Văn hóa giao tiếpVẻ đẹp nảy sinh trong quá trình và thành quả đấu tranh xã hội chân chính xưanay được mỹ học đặc biệt đề cao. Vẻ đẹp không thể đứng ngoài cuộc xung đột giữachân và ngụy, thiện và ác, chính và tà. Đó cũng là sự khác biệt chủ yếu giữa cái đẹptrong xã hội và cái đẹp trong thiên nhiên. Nói khác đi, nếu cái đẹp là một phạm trùgiá trị, thì giá thị thẩm mỹ trong đời sống của con người bao giờ cũng gắn chặt vớigiá trị chính trị, giá trị nhận thức và giá trị đạo đức. Cái đẹp không bao giờ tách rakhỏi cái tiến bộ, cái chân và cái thiện là vì thế!12 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 3605533. Cái đẹp trong nghệ thuậtCái đẹp trong nghệ thuật là một hình thức cao nhất của cái đẹp. Tất cả vẻ đẹpcủa thiên nhiên, xã hội và con người được tập trung trong nghệ thuật – nơi hội tụ củacái đẹp. Tác phẩm nghê thuật đẹp bao gồm ba yếu tố tạo thành: phản ánh chân thựccuộc sống của con người xã hội trong tính toàn vẹn, đa diện và sinh động; có sự hàihoà giữa nội dung và hình thức; sự chân thực của ý thức xã hội được nghệ sĩ gửi gắmvào tác phẩm. Chúng không những không đối lập mà còn thống nhất với nhau.Cái đẹp trong nghệ thuật chứa đựng những nét chủ yếu và đặc sắc của cái đẹpkhách quan ngoài cuộc sống, bao quát được tính thời gian, tính không gian…cái đẹptrong nghệ thuật cũng là cái gắn liền với mọi chiều sâu thẩm mỹ chưa được ý thức rõràng; vốn mang tính khát vọng căng thẳng được yêu cầu giải đáp.Cái đẹp trong nghệ thuật có thể sống mãi cùng thời gian, có khả năng đem lạiniềm vui, sự thích thú cho muôn người. Những tác phẩm nghệ thuật bất hủ của nhânloại như bức tượng nữ thần Venus của Velatxke. David của Michelangelo, Kim tựtháp Ai Cập, bức tranh Jomede của Leonardo Davinci, Mùa thu vàng của Lêvitan.13 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Những tác phẩm văn học của Shakespeare, V.Huygo, Pushkin, L.tolstoi, Balza…lànhững minh chứng hùng hồn cho lời khẳng định của nghệ sĩ Xerop… “Thời gianđành phải bất lực trước cái đẹp chân chính trong nghệ thuật.”Bức hoạ nàng monarliza- cái đẹp đi cùng năm tháng14 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Kim tự tháp Ai Cập sống mãi với thời gianMột đặc điểm khác làm cho cái đẹp trong nghệ thuật không đồng nhất với cáiđẹp trong tự nhiên và cũng khác cái đẹp trong sản phẩm do con người làm ra- đó làtính biểu cảm của cái đẹp trong nghệ thuật.Khi miêu tả cái đẹp của tự nhiên, người nghệ sĩ đã thổi hồn mình vào đối tượng,làm cho cái đẹp khi được mô tả, tái hiện thì cũng gắn liền với nó là một thái độ, mộtcảm xúc tình cảm của người nghệ sĩ.Mặt khác, cái đẹp trong nghệ thuật là sự thống nhất giữa 2 mặt nội dung vàhình thức. Nội dung đẹp là nội dung của lí tưởng sống phải được chiếu sáng 1 cáchsâu sắc và lấp lánh, có thể xâm nhập đến tận cùng của tâm hồn con người, góp phầnđịnh hướng hành động của con người. Còn hình thức đẹp là hình thái tổ hợp cấu trúcvà vật chất cái bản chất bên trong của nội dung bằng một ngoại hình có sức cuốn hútmỹ cảm. Do vậy, bất cứ một yếu tố nào của hình thức cũng liên quan đến nội dung,đều nhằm biểu hiện một mặt nội dung nào đó. Một gam màu trong hội họa, một âmthanh trong nhạc, một từ ngữ trong văn học…đều gắn liền với chức năng biểu hiện15 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553một nội dung nhất định. Vì vậy, không thể thay đổi dù chỉ là một yếu tố của hình thứcmà lại không làm ảnh hưởng đến nội dung của nóTượng nữ thần tự do là món quà mà người Pháp tặng cho nước Mỹ nhân dịp kỷniệm 100 năm ngày nước Mỹ tuyên bố độc lập. Đây là một trong những biểu tượngnổi tiếng của thế giới. Bức tượng thể hiện một phụ nữ khăn quàng cổ, đội vươngmiện sáng chói, tay phải nắm ngọn đuốc giơ cao lên trời và tay trái nắm tấm bảnggỗ. Bức tượng được người Pháp xây dựng xong vào năm 1884 và được chuyển đếnMỹ năm 1885.Nghệ thuật không chỉ giải thích thế giới, nghệ thuật còn nâng cao tầm nhìn,mài sắc cái nhìn của con người vào thế giới. Hoàn toàn không giống với các sảnphẩm vật chất và tinh thần khác, tác phẩm nghệ thuật phải ngời tỏa vẻ đẹp hình thức.Hiệu quả nghệ thuật tùy thuộc vào lao động nghệ thuật say mê và cực nhọc. Tínhhoàn thiện hoàn mỹ bao giờ cũng là mục tiêu phấn đấu của người nghệ sĩ. Nhờ thếmà tác phẩm nghệ thuật chân chính mới sống mãi cùng thời gian.III. Vị trí của cái đẹp trong đời sống thẩm mĩ:16 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Con người đồng hóa thế thế giới theo nhiều quy luật khác nhau, trong đó cóquy luật của cái đẹp. Trong mọi hoạt động đồng hóa hiện thực của con người điềubao gồm trong đó yếu tố thẩm mĩ. Bởi vậy, Mark đã khẳng định rằng, trong bất cứmột ngành sản xuất vật chất nào, còn người điều sang lập theo quy luật của cái đẹp. Ởđâu có cuộc sống của con người là ở đó có cái đẹp. Cái đẹp đem lại niềm vui, niềmhạnh phúc, nâng đỡ con người trong mọi khó khăn, tiếp thêm sức mạnh để con ngườivượt qua thử thách. Nhờ có cái đẹp mà con người không mất niềm tin vào cuộc sống,vào chân lý, vào ngày mai. Cái đẹp luôn là khát khao vươn tới của con người. Mặc dùnhững quan niệm cụ thể về nó rất khác nhau, thậm chí đối lập nhau đối với nhữngtrường phái mỹ học khác nhau. Song có một điều chúng ta không thể phủ nhận là:Bao giờ cái đẹp cũng được coi là tiêu chuẩn quan trọng nhất, phổ biến nhất, là điểmtựa trung tâm để con người đánh giá đời sống về mặt thẩm mỹ.Với tư cách là chủ thể thẩm mỹ con người luôn đi tìm cái đẹp, khám phá cái đẹpvà cao hơn là sáng tạo ra cái đẹp. Bởi vậy, con người cũng đánh giá các sự vật và hiệntượng xung quanh mình theo tiêu chí đẹp hoặc không đẹp…Đánh giá một con ngườitốt hay xấu, một hành động cao cả hoặc đớn hèn. Người ta cũng dựa vào cái đẹp và cáctiêu chuẩn xã hội của nó. Đặc biệt, đối với một tác phẩm nghệ thuật, cái đẹp chính là lído sống còn của nó. Nhu cầu cái đẹp của con người là vô tận, khát khao vươn tới cáiđẹp của con người là không cùng. Dù nhu cầu đó là chủ yếu hay thứ yếu, nhưng hầunhư không thể thiếu.Cũng trong quan hệ thẩm mỹ nhưng xét từ góc độ khách thể, các phạm trù thẩmmỹ như cái bi, cái hài, cái trác tuyệt đều ẩn chứa trong đó mối quan hệ với cái đẹp, dùlà trực tiếp hay gián tiếp. Cái bi không thể không liên quan đến cái đẹp bởi cái bi chânchính chỉ gắn liền với sự bất hạnh, mất mát, tiêu vong của những nhân vật mang trongmình những lí tưởng đẹp đẽ, những khát vọng chân chính. Bởi vậy, thực chất của cái bichính là sự mất mát, tiêu vong của cái đẹp, cái lý tưởng. Quan hệ giưac cái đẹp và cái17 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553hài tỏ ra gián tiếp hơn, nhưng từ trong bản chất của nó, cái hài không thể liên quan tớicái đẹp. Cái hài đó chính là những cái xấu, nhưng lại đội lốt cái đẹp, được che đậy,giấu giếm, ngộ nhận bằng hình thức của cái đẹp và khi bị lộ tẩy, bị soi chiếu bởi chínhcái đẹp thì nó trở thành cái hài.So với cái bi và cái hài thì cái trác tuyệt là phạm trù liên quan trực tiếp và gần gũinhất với cái đẹp. Cái trác tuyệt đó là cái đẹp ở mức tuyệt đỉnh; là cái đẹp mang mộttầm vóc lớn lao, phi thường; là cái đẹp quá mức bình thường. Như vậy, ở mức độ nàyhay mức độ khác thì cái đẹp đều liên quan, chi phối đến các phạm trù khác, nó đượcxem là tiêu chuẩn, là điểm tựa để khái quát nên các phạm trù khác. Nếu không có cáiđẹp thì nghĩa là không có các phạm trù kia. Bởi vậy, hoàn toàn xác đáng khi nói rằng:“Cái xấu chính là mặt đối lập của cái đẹp- Cái bi chính là cái đẹp bị thất bại tạm thời.Cái hài là cái xấu giả danh cái đẹp bị phát hiện đột ngột. Cái trác tuyệt là cái đẹp vượtlên bản thân nó để xác lập một giá trị mới”.Như vậy, dù xét ở phương diện nào, khách thể hay chủ thể thì cái đẹp bao giờcũng đứng ở vị trí trung tâm trong mối quan hệ thẩm mỹ của con người với hiện thực.Hay với một cách ngắn gọn hơn, cái đẹp là phạm trù cơ bản và trung tâm của Mỹ học.IV. Ý nghĩa của cái đẹp trong đời sống tinh thần của sinh viên hiện nayCái đẹp góp phần tích cực trong việc hình thành và hoàn thiện nhân cách, nângcao khiếu thẩm mỹ cho mọi người nói chung và sinh viên nói riêng. Ngoài ra, nó còngiúp mỗi cá nhân có khả năng nhận ra và đánh giá đúng về vai trò của cái đẹp cũngnhư hành động theo những quy luật của cái đẹp. Chính những điều đó sẽ mở ra chomọi người nói chung, thế hệ trẻ (cụ thể là thanh niên, học sinh) nói riêng khả năngchiêm ngưỡng và thưởng ngoạn, đặc biệt là sáng tạo cái đẹp trên cơ sở các giá trị vănhoá truyền thống của dân tộc.18 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Cái đẹp góp phần cho sinh viên hình thành được những giá trị, những chuẩn mựcthẩm mỹ cao đẹp từ đó giúp họ sống có lí tưởng và khắc phục mọi biểu hiện củanhững tư tưởng, lối sống không lành mạnh.Khi mỗi sinh viên biết cách ứng xử, lối sống đẹp họ sẽ được phát triển hài hoà,toàn diện về nhân cách, chuẩn bị một bệ đỡ về mặt tinh thần, phát huy năng lực cánhân, trang bị hành trang cho học tập, lao động, sáng tạo và cống hiến sau này.Hiện nay, phần lớn sinh viên đã có cách ăn mặc và ứng xử đẹp, có văn hóa: nóichung hầu hết họ ăn mặc phù hợp với truyền thống của người Việt, tất nhiên ở họcũng có sự cách điệu cho phù hợp với phong cách của giới trẻ, nhưng không quá lốbịch, kệch cỡm; họ có những hành vi ứng xử tốt thể hiện lối sống có văn hóa.19 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Sinh viên rạng ngời với áo dài Việt NamĐưa cụ già qua đườngCái đẹp trong lối sống của sinh viên ngày nay là họ đã tham gia tích cực cácphong trào xã hội để góp phần cống hiến cho xã hội: tham gia các hoạt động tìnhnguyện, tiếp sức mùa thi, mùa hè xanh, vận động hiến máu…20 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553Học tập đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng đời sống văn hóa tốt, lốisống lành mạnh. Hầu hết sinh viên đã thể hiện sự năng động, sáng tạo, ham học hỏi.Điều này được minh chứng ở các điểm sau: trình độ học vấn, mong muốn được đi học,ý chí tự lực tự cường, không cam chịu đói nghèo, lạc hậu, nỗ lực vươn lên trong cuộcsống là xu hướng ngày càng được khẳng định trong lớp trẻ.Lối sống đẹp của sinh viên còn được thể hiện trong lao động. Hầu hết sinh viênđều rất quan tâm đến các vấn đề: tìm việc làm, mong muốn có việc làm phù hợp, có thunhập đảm bảo được cuộc sống của bản thân và gia đình sau khi ra trường.C. KẾT LUẬNBên cạnh cái đẹp trong tự nhiên và cái đẹp trong xã hội, khi những cái đẹp đóhóa thân vào nghệ thuật thì nó không phản ánh quy luật khách quan của tự nhiên vàcuộc sống mà nó thể hiện ý chí của chủ thể sáng tạo nghệ thuật. Vì vậy, khi đi vàonghệ thuật những cái gì xấu cũng trở nên đẹp và đó là một cái đẹp hoàn hảo, điểnhình trong nghệ thuật.21 | P a g eĐỗ Thị Thanh Tuyết – MSSV 360553DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO1.2.3.4.www.wikipedia.comwww.tailieu.vnwww.hcmussh.edu.vn22 | P a g e

Tài liệu liên quan

• Lý thuyết tích luỹ tư bản về mặt chất, mặt lượng và ý nghĩa của nó với việc quản lý các doanh nghiệp ở nước ta hiện nay
  • 21
  • 2
  • 7
• Bản chất phạm trù cái đẹp trong mỹ học của Immanuel Kant
  • 15
  • 4
  • 24
• Quan điểm của Nho giáo về xó hội lớ tưởng và ý nghĩa của nú trong việc xõy dựng chủ nghĩa xó hội ở Việt Nam
  • 20
  • 685
  • 0
• Bàn về phạm trù cái bi
  • 5
  • 1
  • 18
• Quan điểm chính trị-xã hội trong triết học Nho gia và vai trò của nó trong đời sống xã hội ở Việt Nam hiện nay
  • 24
  • 2
  • 17
• Những vấn đề cơ bản về tín dụng chứng từ và chất lượng của việc thực hiện phương thức thanh toán tín dụng chứng từ
  • 18
  • 461
  • 0
• TIỂU LUẬN: VẤN ĐỀ XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ NIỀM TIN TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY pdf
  • 79
  • 1
  • 2
• Những thuận lợi và khó khăn của sinh viên hiện nay là gì? là giảng viên anh chị có những tác động nào để giúp sinh viên phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn nhằm học tập tốt
  • 15
  • 11
  • 19
• Đề tài: " VẤN ĐỀ XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ NIỀM TIN TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY " pot
  • 10
  • 577
  • 1
• bàn về phạm trù cái bi và ý nghĩa của nó trong đời sống tinh thần của sinh viên hiện nay. lấy ví dụ trong đời sống xã hội
  • 12
  • 4
  • 6

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(1.67 MB - 22 trang) - Bàn về phạm trù "cái đẹp" và ý nghĩa của nó trong đời sống tinh thần của sinh viên hiện nay Tải bản đầy đủ ngay ×