Bảo Vệ Loài Linh Trưởng Quý Hiếm Thoát Khỏi Nguy Cơ Tuyệt Chủng

Năm 2002, một quần thể Voọc mũi hếch khoảng 60 con được các nhà khoa học phát hiện tại khu rừng đặc dụng Khau Ca (huyện Vị Xuyên và huyện Bắc Mê); năm 2008, tiếp tục phát hiện quần thể Voọc mũi hếch thứ 2 tại vùng rừng núi Tùng Vài (huyện Quản Bạ) với khoảng 30 - 60 con.

Để bảo tồn loài linh trưởng quý hiếm này, FFI đã phối hợp với Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Giang triển khai Dự án bảo tồn Voọc mũi hếch với nhiều hoạt động thiết thực. Ngày 18/8/2015, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định 1377/QĐ-TTg về việc thành lập Vườn Quốc gia Du Già - Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) trên cơ sở sáp nhập Khu bảo tồn thiên nhiên Du Già với Khu bảo tồn loài và sinh vật cảnh Voọc mũi hếch Khau Ca, phân vùng bảo vệ nghiêm ngặt trên 11.224 ha.

Với quyết định này, loài Voọc mũi hếch và các loài sinh vật trong khu vực sẽ từng bước được bảo tồn, phát triển. Nhờ vậy, số lượng cá thể Voọc mũi hếch tăng lên đáng kể. Tại rừng đặc dụng Khau Ca, từ 60 cá thể được phát hiện năm 2002 đến nay đã tăng lên 144 -160 cá thể. Tuy nhiên, tại khu vực rừng phòng hộ Cao - Tả - Tùng (các xã Cao Mã Pờ, Tả Ván, Tùng Vài của huyện Quản Bạ), mặc dù FFI và Chi cục Kiểm lâm quan tâm, chú trọng công tác quản lý rừng phòng hộ, cấp ủy, chính quyền các xã trong khu vực thường xuyên chỉ đạo cộng đồng dân cư cùng chung tay bảo vệ khu vực rừng có Voọc mũi hếch sinh sống, nhưng sau 10 năm, số cá thể đã giảm xuống chỉ còn 20 con.

Trước sự giảm sút số lượng cá thể Voọc mũi hếch ở Tùng Vài, FFI cho rằng, việc bảo tồn Voọc mũi hếch tại Quản Bạ rất quan trọng, vì sự sinh tồn của một loài khó chắc chắn nếu chỉ có một quần thể nhỏ ở Khau Ca, bởi các sự cố ngẫu nhiên về dịch bệnh, thảm họa... có thể làm quần thể suy giảm nên cần có các quần thể khác dự phòng và tạo sự đa dạng về nguồn gen.

Ông Bùi Văn Đông - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Giang cho biết, việc bảo tồn loài linh trưởng quý hiếm này trở nên rất cấp thiết. Hiện nay, công tác bảo tồn gặp một số khó khăn như: việc mở đường dân sinh đi qua khu rừng đặc dụng và có nhiều hộ dân đang sinh sống, canh tác trong khu bảo tồn và khai thác nguồn lợi từ rừng đã tác động xấu đến môi trường sinh cảnh của Voọc mũi hếch; ý thức chấp hành các quy phạm pháp luật về công tác quản lý, bảo vệ rừng của một số người dân gần khu bảo tồn chưa cao; còn tình trạng khai thác lâm sản trái phép...