Cây Màng Tang (hạt Tiêu Rừng, Sơn Tiêu) Công Dụng Cách Dùng Làm ...

Cây màng tang hay còn được nhiều nơi gọi là hạt tiêu rừng, sơn tiêu…

Một loại thảo dược thường mọc hoang dải dác ở các vùng đồi núi phía Tây Bắc nước ta, khi đi rừng ta rất dễ bắt gặp loài cây này. Theo dân gian cây màng tang có một số công dụng khá hay như điều trị đau nhức xương khớp, giảm phù và điều trị bệnh đường ruột.

Tên khoa học: Litsea cubeba (Lour.) Pers. Thuộc họ long não hay còn gọi là họ nguyệt quế (1)

Mô tả: Là dạng cây thân gỗ lớn lâu niên, có thể cao tới 5m, quả nhỏ, hình cầu, kích thước bằng hạt hồ tiêu, khi chín có màu tím đen. Các bạn xem hình ảnh phía dưới để thấy rõ hơn mô tả.

Cây màng tang mọc ở đâu ?

Cây màng tang là loại thảo dược mọc hoang hóa, cây mọc rất nhiều ở vùng miền núi phía Tây Bắc. Vỏ cây có vị cay và thơm như mùi xả, quả khi chín có vị cay, đắng.

Bộ phận dùng làm thuốc của cây màng tang là rễ cây và quả.

Công dụng của cây màng tang là gì ?

Theo kinh nghiệm dân gian, màng tang có một số công dụng chính sau:

• Quả và rễ màng tang tác dụng điều trị đau bụng, đi ngoài (2)
• Quả điều trị tê thấp (3)
• Rễ màng tang điều trị phù thũng (4)
• Nghiên cứu y khoa hiện đại phát hiện: Tinh dầu quả màng tang có tác dụng kháng ung thư phổi, ung thư gan và ung thư miệng ở người (5).

Ở các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ sử dụng màng tang bằng cách chiết xuất lấy tinh dầu để điều trị các bệnh như: Cảm cúm, nhức đầu, viêm dạ dày và bệnh về đường ruột (6)

Các dùng cây màng tang làm thuốc

• Điều trị đau bụng, đi ngoài, kiết lỵ: Dùng quả hoặc rễ cây đun lấy nước uống trong ngày (2).
• Điều trị tê thấp: Dùng quả màng tang kết hợp với các vị thuốc nam khác. Theo cuốn sách “Cây thuốc An Giang” – Đỗ Tất Lợi – Ủy ban khoa học, kỹ thuật An Giang năm 1991, để điều trị tê thấp dân gian kết hợp quả màng tang với cây kim sương, rễ cây chanh, ngoài ra còn thêm rễ cây cúc áo hoa vàng mỗi vị khoảng 8g sắc nước uống hàng ngày (3).
• Điều trị phù thũng: Rễ vú bò khô 25g, Rễ màng tang khô 20g, hai vị thuốc đem rửa sạch sau đó sắc với khoảng 1 lít nước, đun lấy khoảng 500ml nước để uống trong ngày (4).
• Hỗ trợ điều trị ung thư: Quả màng tang khô 10g, cây xạ đen khô 40g sắc với khoảng 1,5 lít nước. Đun cạn lấy khoảng 800ml nước uống thay nước hàng ngày.

Một số nghiên cứu về cây màng tang

Tinh dầu quả màng tang cho hiệu quả kháng ung thư phổi, ung thư gan và ung thư vòm họng: Các nhà nghiên cứu Đài Loan tiến hành đánh giá hiệu quả kháng ung thư của tinh dầu lá và quả của màng tang Litsea cubeba được chiết xuất bằng cách thủy hóa. Tổng cộng có 53 và 50 hợp chất được xác định, tương ứng từ các loại tinh dầu lá và dầu quả. Hợp chất chính trong tinh dầu lá màng tang là 1,8-cineol, và trong tinh dầu quả màng tang là citral. Các nhà nghiên cứu nhận thấy tinh dầu quả màng tang thể hiện hoạt động gây độc tế bào chống lại các tế bào ung thư phổi, ung thư gan và ung thư miệng ở người. Ngược lại tinh dầu lá màng tang không có được tác dụng này (5).

Đây là một phát hiện rất quan trọng, bởi hiện nay ung thư vẫn là một trong những căn bệnh nguy hiểm bậc nhất và khoa học vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả. Nghiên cứu này cũng mở ra triển vọng điều trị bằng tinh dầu quả màng tang cho bệnh nhân ung thư.

Các alcaloid Isoquinoline từ cây màng tang Litsea cubeba có tác dụng kháng khuẩn. Nghiên cứu được thực nghiệm bởi các nhà khoa học Trung Quốc (6).

Lưu ý

Hiện nay tinh dầu mang tàng chỉ mới được sử dụng chủ yếu trong sinh hoạt bằng cách xức ngoài da, xông tinh dầu. Nên người bệnh không tự ý dùng để uống.

▼ Nguồn tham khảo

1. Màng tang, https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%A0ng_tang , ngày truy cập 13 tháng 8 năm 2019
2. Màng tang, Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 – Bản in trang 417, 418, ngày tham khảo 13 tháng 8 năm 2019
3. Cúc hoa vàng, Sách “Cây thuốc An Giang” – Đỗ Tất Lợi – Ủy ban khoa học, kỹ thuật An Giang năm 1991 – Bản in trang 184, 185, ngày tham khảo 13 tháng 8 năm 2019
4. Vú bò, Sách “Cây thuốc An Giang” – Đỗ Tất Lợi – Ủy ban khoa học, kỹ thuật An Giang năm 1991 – Bản in trang 569, 570, ngày tham khảo 13 tháng 8 năm 2019
5. Compositions and in vitro Anticancer activities of the Leaf and Fruit Oils of Litsea cubeba from Taiwan, https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1934578X1000500425 , ngày truy cập 13 tháng 8 năm 2019
6. Antimicrobially Active Isoquinoline Alkaloids from Litsea cubeba, https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/html/10.1055/s-0028-1088344, ngày truy cập 13 tháng 8 năm 2019