Kyrgyzstan - đất Nước Của Nhiều Sắc Tộc - VnExpress

Một góc thủ đô Bishkek của Kyrgyzstan.

Kyrgyzstan có diện tích 199.000 km vuông với dân số 5,2 triệu người (theo số liệu của Liên Hợp Quốc năm 2004). Thành phố lớn nhất nước này là thủ đô Bishkek, ngoài ra còn có các đô thị quan trọng như Osh và Jalal-Abad. Người dân Kyrgyzstan theo hai tôn giáo chính là đạo Hồi và Thiên chúa giáo. Ngôn ngữ chính ở nước này là tiếng Kyrgyz và tiếng Nga.

Những dân tộc chủ yếu tạo thành quốc gia đa sắc tộc Kyrgyzstan gồm Kyrgyz, Uzbek, Tajik, Nga, Ukraina và Đức. Ngoài ra còn có một số người Uighur, Dungan (người gốc Trung Quốc theo đạo Hồi) và người Triều Tiên. Quan hệ sắc tộc tại quốc gia này khá phức tạp do bất đồng về các chính sách thiên vị những người nói tiếng Kyrgyz.

Tổng thống Kyrgyzstan Askar Akayev nhiều lần tuyên bố, nước này rất quan tâm đến cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố. Sau sự kiện 11/9/2001, ban lãnh đạo Kyrgyzstan đồng ý cho Mỹ sử dụng sân bay Manas ở Bishkek làm một căn cứ quân sự.

Tháng 9/2003, Kyrgyzstan và Matxcơva đạt thoả thuận cho phép lực lượng phản ứng nhanh của Nga triển khai tại căn cứ không quân Kant để mở các chiến dịch chống khủng bố. Quân đội Nga đồn trú tại vị trí chỉ cách khu căn cứ Mỹ khoảng 30 km.

Tổng thống Askar Akayev sinh năm 1944, xuất thân là một nhà vật lý và từng làm giám đốc Học viện Khoa học trong thời kỳ Kyrgyzstan còn là một nước cộng hoà thuộc Liên Xô. Đảng viên Cộng sản có tư tưởng cải cách này này trở thành tổng thống Kyrgyzstan từ năm 1990.

Tổng thống Askar Akayev.

Ông Akayev tái đắc cử trong cuộc bỏ phiếu trực tiếp ngay sau khi nước này độc lập năm 1991 và được bầu lại năm 1995. Tháng 10/2000, Tổng thống Akayev lại giành chiến thắng nhiệm kỳ ba và cầm quyền cho đến nay.

Nhân vật số hai tại Kyrgyzstan là Thủ tướng Nikolai Tanayev. Ông được quốc hội bổ nhiệm vào ghế đứng đầu nội các một tuần sau khi chính phủ của ông Kurmanbek Bakiyev từ chức vì một cuộc khủng hoảng chính trị tháng 5/2002. Sự kiện này liên quan đến cái chết của 5 thường dân trong một vụ đụng độ với cảnh sát. Ông Tanayev là người thuộc sắc tộc Nga và được đích thân Tổng thống Akayev tiến cử. 

Tình hình Kyrgyzstan đột ngột căng thẳng trong những ngày gần đây sau cuộc bầu cử cơ quan lập pháp. Hôm 20/3, những người ủng hộ phe đối lập phản đối kết quả bỏ phiếu đã biểu tình chiếm thành phố Jalal-Abad. Họ tuyên bố đảng của Tổng thống Askar Akayev gian lận trong cuộc bầu cử. Sau đó, những người biểu tình lại chiếm trụ sở thành phố thứ hai là Osh và tiếp tục kêu gọi ông Akayev từ chức.

Đình Chính (theo BBC, AFP)