Lý Thuyết Sinh 12 Bài 17: Cấu Trúc Di Truyền Của Quần Thể Ngẫu Phối

Mục lục nội dung I. Thí nghiệm của Correns về di truyền gene ngoài nhânII. Đặc điểm di truyền gene ngoài nhânIII. Ứng dụng của di truyền gene ngoài nhân

I. Thí nghiệm của Correns về di truyền gene ngoài nhân

1. Bối cảnh ra đời thí nghiệm

- Năm 1900, chứng minh được các quy luật của Mendel khi làm thí nghiệm trên đậu Hà lan.

- Năm 1909, Correns đã tiến hành các thí nghiệm lai khác nhau ở cây hoa bốn giờ (Mirabilis jalapa).

2. Thí nghiệm

Correns lấy hạt phấn từ hoa trên cành này thụ phấn cho hoa trên cành kia theo các tổ hợp khác nhau và thu được kết quả:

STT	P		F1
	Bố	Mẹ
1	Lá trắng	Lá xanh	Lá xanh
2	Lá xanh	Lá trắng	Lá trắng
3	Lá khảm	Lá trắng	Lá trắng
4	Lá trắng	Lá khảm	Lá khảm, lá xanh, lá trắng
5	Lá khảm	Lá xanh	Lá xanh
6	Lá xanh	Lá khảm	Lá khảm, lá xanh, lá trắng

3. Giải thích thí nghiệm

- Trong tế bào nhân thực có hai hệ thống di truyền, đó là hệ thống di truyền trong nhân (di truyền nhiễm sắc thể) và hệ thống di truyền ngoài nhân (di truyền ti thể, lục lạp).

- Tính trạng do gene trong tế bào chất quy định được di truyền theo dòng mẹ và có nhiều biến dị, kiểu hình.

- Cơ sở tế bào: Do đời con chỉ nhận gene trong tế bào chất của giao từ cái.

II. Đặc điểm di truyền gene ngoài nhân

- Kết quả phép lai thuận nghịch là khác nhau, tính trạng được di truyền theo dòng mẹ biểu hiện cả hai giới.

- Vai trò chủ yếu thuộc về tế bào chất của giao tử cái.

- Gene ngoài nhân nằm trên các phân tử DNA vòng nhỏ trong ti thể, lục lạp, các gene này không tồn tại thành từng cặp allele như gene trong nhân nên chỉ cần một allele là được biểu hiện ra kiểu hình.

- Mặc dù được truyền từ mẹ nhưng các cá thể con của cùng một mẹ có thể nhận được số lượng các allele khác nhau dẫn đến có các kiểu gene khác nhau.

- Không có sự tái tổ hợp gene ngoài nhân trong quá trình thụ tinh.

III. Ứng dụng của di truyền gene ngoài nhân

1. Trong y học

Giúp các bà mẹ mắc bệnh do gene ti thể sinh ra con khoẻ mạnh bằng kĩ thuật loại trừ gene gây bệnh trong ti thể ở đời con.

2. Trong nông nghiệp

Ở thực vật: Nhiều đột biến gene nằm trong ti thể → bất dục đực (cây không tạo ra được hạt phấn hữu thụ). Tạo ra nhiều giống lúa lai cho năng suất cao, chất lượng tốt như giống VT 505, MV2, Long Hương 8117,...

3. Trong nghiên cứu tiến hoá

- Giải trình tự nucleotide trên DNA của tỉ thể → xây dựng cây phân loại của các nhóm sinh vật, truy tìm nguồn gốc chủng tộc loài người,...

- Xác định hài cốt liệt sĩ và nhân thân các nạn nhân trong các vụ tai nạn cũng như xác định quan hệ huyết thống ở người,...