Phan Châu Trinh Và ước Vọng Dân Quyền
Có thể bạn quan tâm
- Khai dân trí: bỏ lối học tầm chương trích cú, mở trường dạy chữ Quốc ngữ, kiến thức khoa học thực dụng, bài trừ hủ tục xa hoa.
- Chấn dân khí: thức tỉnh tinh thần tự lực tự cường, mọi người giác ngộ được quyền lợi của mình, giải thoát được nọc độc chuyên chế.
- Hậu dân sinh: phát triển kinh tế, cho dân khai hoang làm vườn, lập hội buôn, sản xuất hàng nội hóa...
Phan Châu Trinh yêu cầu chính quyền thuộc địa sửa đổi chính sách cai trị hiện hành để có thể giúp nhân dân Việt Nam từng bước tiến đến văn minh. Ông đề cao phương châm "Tự lực khai hóa", vận động những người cùng chí hướng thức tỉnh dân chúng, tuyên truyền tư tưởng dân quyền.
Phan Châu Trinh rất hoan nghênh việc Phan Bội Châu đã vận động được một số học sinh ra nước ngoài học tập và phổ biến những tài liệu tuyên truyền giáo dục quốc dân trong nước. Song, ông phản đối chủ trương bạo động và tư tưởng bảo hoàng của Phan Bội Châu.
Trong thư gửi cho Toàn quyềnBeau đề năm 1906, Phan Châu Trinh chỉ trích chính phủ Pháp không lo mở mang khai thác hóa cho dân mà chỉ lo thu thuế cho nhiều, do đó dân đã khổ càng khổ hơn. Ông đề nghị chính phủ Đông Dương nên thay đổi thái độ đối với sĩ dân nước Nam, cải tổ mọi chính sách cai trị. Bức thư đã gây tiếng vang lớn trong nhân dân, công khai nói lên tâm trạng bất mãn của dân chúng và khẳng định quyết tâm cải biến hiện trạng của đất nước.
Ông cũng viết bản điều trần về cuộc đấu tranh chống sưu thuế năm 1908 ở miền Trung Việt Nam gửi Liên minh Nhân quyền. Cũng trong thời gian này, ông viết Pháp-Việt liên hiệp hậu chi Tân Việt Nam, cho rằng không thể nhìn Việt Nam một cách cô lập mà phải đặt trong mối quan hệ với thế giới, trước nhất là với các nước mạnh và với nước Pháp, cũng như không thể chỉ nhìn hiện tại mà phải nhìn lại lịch sử đã qua và phải tìm hiểu xu thế phát triển sắp tới, tạo nên cách nhìn cả thời lẫn thế.
Có thể xem Phan Châu Trinh là người có tư tưởng dân chủ sớm nhất trong số các nhà nho yêu nước tiến bộ đầu thế kỷ. Đặc biệt hơn nữa là con đường ông chọn là con đường dấn thân tranh đấu nhưng ôn hòa, bất bạo động. Đây là điểm khác biệt giữa ông và Phan Bội Châu. Phan Châu Trinh xem vấn đề dân chủ còn cấp bách hơn độc lập và tin rằng có thể dùng luật pháp, cách cai trị có quy củ theo kiểu Âu Mỹ để quét sạch những hủ bại của phong kiến.
Các tác phẩm chính:
- Tây Hồ thi tập,
- Santé thi tập (gồm hơn 200 bài thơ);
- Thư thất điều (thư vạch 7 tội của vua bù nhìn Khải Định);
- Giai nhân kỳ ngộ diễn ca;
- Tỉnh quốc hồn ca I, II (thơ hiệu triệu, thức tỉnh đồng bào, tạo dân khí mạnh, đề cao dân quyền);
- Trung Kỳ dân biến tụng oan thủy mạt ký;
- Các bức thư gửi Toàn quyền Beau, gửi Nguyễn Ái Quốc, gửi người học trò tên Đông…
- Bài diễn thuyết về "Đạo đức và luân lý Đông Tây"
- Bài diễn thuyết về "Quân trị chủ nghĩa và dân trị chủ nghĩa".
(Tham khảo Wikipedia)
Tài liệu đọc thêm:
- David Marr, Vietnamese Tradition on Trial 1920-1945, Berkeley, CA: University of California Press, 1981.
- Nhà văn Nguyên Ngọc viết về Phan Chu Trinh
- Giáo sư sử học Vĩnh Sính viết về Phan Chu Trinh và Phan Bội Châu
- Tiểu thuyết: Phan Chu Trinh người khởi xướng dân quyền , Vu Gia
- Nguyễn Quý Đại viết về Phan Chu Trinh
- Quỹ Văn hóa Phan Chu Trinh
Phan Châu Trinh and his political writings, Vĩnh Sính - Nguyễn Xuân Xanh, 2009 http://vietsciences.free.fr/nhipcaubandoc/diemsach/phanchautrinh-vinhsinh.htm
Từ khóa » Khai Hóa Là Gì
-
Khai Hóa - Wiktionary Tiếng Việt
-
Từ điển Tiếng Việt "khai Hóa" - Là Gì?
-
Khai Hóa Là Gì? Hiểu Thêm Văn Hóa Việt - Từ điển Tiếng Việt
-
Khai Hoa Là Gì? Hiểu Thêm Văn Hóa Việt - Từ điển Tiếng Việt
-
Khai Hóa – Wikipedia Tiếng Việt
-
Khai Hóa Là Gì? - Thành Cá đù
-
Khai Hoá
-
Thực Dân Pháp Xâm Lược Việt Nam Là Khai Hóa Văn Minh
-
Từ Khai Hoá Là Gì - Tra Cứu Từ điển Tiếng Việt
-
Khai Hoa Nghĩa Là Gì? - Từ-điể
-
Nguồn Gốc Luận Thuyết Của "sứ Mệnh Khai Hóa" - Tạp Chí Tia Sáng
-
Từ Điển - Từ Khai Hoá Có ý Nghĩa Gì - Chữ Nôm
-
'khai Hoa' Là Gì?, Từ điển Tiếng Việt - Dictionary ()
-
Khai Hóa - Wiki Là Gì