Sinh Học 11 Bài 2: Vận Chuyển Các Chất Trong Cây - HOC247

YOMEDIA NONE Trang chủ Sinh Học 11 Chương 1: Chuyển Hoá Vật Chất Và Năng Lượng Sinh học 11 Bài 2: Vận chuyển các chất trong cây ADMICRO Lý thuyết10 Trắc nghiệm10 BT SGK 120 FAQ

Trong bài này các em được học về các dòng vận chuyển vật chất trong cây, cụ thể là dòng mạch rây và dòng mạch gỗ, tìm hiểu về cấu tạo, thành phần và các động lực đẩy của hai dòng vận chuyển này

ATNETWORK YOMEDIA

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Dòng mạch gỗ

1.2. Dòng mạch rây

1.3. Sự lưu thông giữa mạch gỗ và mạch rây

2. Bài tập minh hoạ

3. Luyện tập bài 2 Sinh học 11

3.1. Trắc nghiệm

3.2. Bài tập SGK & Nâng cao

4. Hỏi đáp Bài 2 Chương 1 Sinh học 11

Tóm tắt lý thuyết

Trong cây có các dòng vận chuyển vật chất sau:

• Dòng mạch gỗ (dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây.
• Dòng mạch rây (dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ được quang hợp từ lá đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ trong rễ, hạt, củ, quả…

1.1. Dòng mạch gỗ

1.1.1. Khái niệm dòng mạch gỗ

• Khái niệm: Dòng mạch gỗ (còn gọi là Xilem hay dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây.

• Đặc điểm: vận chuyển ngược chiều trọng lực và có lực cản thấp

1.1.2. Cấu tạo của mạch gỗ:

• Tế bào mạch gỗ gồm các tế bào chết, có 2 loại là: quản bào và mạch ống.

  • Hình thái cấu tạo:

    • Quản bào là các tế bào dài hình con chỉ suốt, xếp thành hàng thẳng đứng và gối đầu lên nhau

    • Tế bào mạch ống: chỉ có ở thực vật hạt kín và một số hạt trần, là các tế bào ngắn, có vách 2 đầu đục lỗ

  • Đặc điểm cấu tạo

    • Tế bào không có màng và bào quan tạo nên các tế bào rỗng → làm cho lực cản dòng chất thấp.

    • Vách thứ cấp được linhin hóa bền vững chắc → giúp chịu được áp suất nước

    • Vách sơ cấp mỏng và thủng lỗ → giúp dòng chất được vậ chuyển qua các tế bào

    • Các tế bào cùng loại nối với nhau thành những ống dài từ rễ lên lá để dòng mạch gỗ di chuyển bên trong.

  • Cách sắp xếp của quản bào và mạch ống:

    • Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách đầu của tế bào này gắn vào đầu của tế bào kia tạo thành những ống dài từ rễ lên lá

    • Các tế bào khác loại nối với nhau theo cách: lỗ bên của tế bào này ghép sít vào lỗ bên của tế bào khác tạo nên các cặp lỗ là con đường vận chuyển ngang

1.1.3. Thành phần dịch mạch gỗ

Chủ yếu là nước và ion khoáng. Ngoài ra còn có các chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ (axit amin, amit, vitamin, hoocmon...)

1.1.4. Động lực đẩy dòng mạch gỗ

Là sự phối hợp của 3 lực:

• Lực đẩy (áp suất rễ).

⇒ Áp lực sinh ra do hoạt động trao đổi chất ở rễ đẩy nước lên cao

• Hiện tượng: ứ giọt ở lá cây, chảy nhựa ở cao su

• Lực hút do thoát hơi nước ở lá.

⇒ Tế bào khí khổng thoát hơi nước vào không khí dẫn tới các tế bào này bị mất nước do đó nó sẽ hút nước của các tế bào lân cận để bù đắp vào, dần suất hiện lực hút nước từ lá đến tận rễ

• Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ.

Do giữa các phân tử nước tồn lại 1 lực liên kết hidro yếu → tạo thành 1 chuỗi liên tục các phân tử nước kéo theo nhau đi lên

1.2. Dòng mạch rây

1.2.1. Khái niệm dòng mạch rây

• Dòng mạch rây (còn gọi là Prolem hay dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ và các ion khoáng di động như K+, Mg2+,… từ các tế bào quang hợp trong phiến lá rồi đến các nơi cần sử dụng hoặc dự trữ (rễ, thân, củ…)
• Đặc điểm: vận chuyển xuôi theo chiều trọng lực và có lực cản.

1.2.2. Cấu tạo của mạch rây

Mạch rây gồm các tế bào sống là ống rây và tế bào kèm.

• Hình thái cấu tạo:

  • Tế bào ống rây: là các tế bào chuyên hóa cao cho sự vận chuyển các chất với đặc điểm không nhân, ít bào quan, chất nguyên sinh còn lại là các sợi mảnh

    • Nhiệm vụ: tham gia trực tiếp vận chuyển dịch mạch rây

  • Tế bào kèm: là các tế bào nằm cạnh tế bào ống rây với đặc điêm nhân to, nhiều ti thể, chất nguyên sinh đặc, không bào nhỏ

    • Nhiệm vụ: cung cấp năng lượng cho các tế bào ống rây

  • Cách sắp xếp của các tế bào ống rây và tế bào kèm

    • Các tế bào ống rây nối với nhau qua các bản rây tạo thành ống xuyên suất từ các tế bào quang hợp tới cơ quan dự trữ

    • Các tế bào kèm nằm sát, xung quanh các tế bào ống rây

1.2.3. Thành phần của dịch mạch rây

Chủ yếu là đường saccarozơ (chiếm 95%) và các chất khác như: các axít amin, hoocmon thực vật, một số hợp chất hữu cơ khác (như ATP), một số ion khoáng được sử dụng lại, đặc biệt rất nhiều kali.

1.2.4. Động lực của dòng mạch rây

Động lực của dòng mạch rây là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá- nơi saccarozo được tạo thành) có áp suất thẩm thấu cao và cơ quan chứa (rễ, củ, quả - nơi saccarozo được dự trữ hoặc sử dụng) có áp suất thẩm thấu thấp

1.3. Sự lưu thông giữa mạch gỗ và mạch rây

Bài tập minh họa

Ví dụ:

So sánh mạch gỗ và mạch rây thông qua các tiêu chí: Cấu tạo, thành phần và động lực?

Gợi ý trả lời:

Tiêu chí so sánh	Mạch gỗ	Mạch rây
Cấu tạo	Là những tế bào chết. Thành tế bào có chứa linhin. Các tế bào nối với nhau thành những ống dài từ rễ lên lá.	Là những tế bào sống. Các ống rây nối đầu với nhau thành ống dài đi từ lá xuống rễ.
Thành phần dịch	Nước, muối khoáng được hấp thụ ở rễ và các chất hữu cơ được tổng hợp ở rễ	Là các sản phẩm đổng hóa ở lá: Saccarozo, aa, vitamin… Một số ion khoáng được sử dụng lại.
Động lực	Là sự phối hợp của 3 lực : Áp suất rễ. Lực hút do thoát hơi nước ở lá. Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ	Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn và cơ quan chứa.

3. Luyện tập Bài 2 Sinh học 11

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Mô tả được cấu tạo của cơ quan vận chuyển.
• Nêu được các thành phần của dịch vận chuyển.
• Trình bày được các động lực đẩy dòng vật chất di chuyển.

3.1. Trắc nghiệm

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 2 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.

• Câu 1:

  Dịch mạch rây di chuyển như thế nào trong cây?

  • A. Dịch mạch rây di chuyển từ tế bào quang hợp trong lá vào ống rây và từ ống rây này vào ống rây khác qua các lỗ trong bản rây
  • B. Dịch mạch rây di chuyển từ trên xuống trong mỗi ống rây
  • C. Dịch mạch rây di chuyển từ dưới lên trên trong mỗi ống rây
  • D. Dịch mạch rây di chuyển trong mỗi ống rây, không di chuyển được sang ống rây khác

• Câu 2:

  Nước được vận chuyển trong thân theo mạch gỗ từ dưới lên, do nguyên nhân nào?

  • A. Lực hút của lá do quá trình thoát hơi nước
  • B. Lực liên kết trong dung dịch keo của chất nguyên sinh
  • C. Lực đẩy của rễ do áp suất rễ
  • D. Lực hút của lá do quá trình thoát hơi nước và lực đẩy của rễ do áp suất rễ

• Câu 3:

  Hiện tượng ứ giọt chỉ xảy ra ở những loại cây nào?

  • A. Cây bụi thấp và cây thân thảo
  • B. Cây thân bò
  • C. Cây thân gỗ
  • D. Cây thân cột

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 11 Bài 2 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 1 trang 14 SGK Sinh học 11

Bài tập 2 trang 14 SGK Sinh học 11

Bài tập 3 trang 14 SGK Sinh học 11

Bài tập 4 trang 14 SGK Sinh học 11

Bài tập 3 trang 11 SGK Sinh học 11 NC

Bài tập 3 trang 6 SBT Sinh học 11

Bài tập 2 trang 13 SBT Sinh học 11

Bài tập 1 trang 16 SBT Sinh học 11

Bài tập 12 trang 19 SBT Sinh học 11

Bài tập 13 trang 19 SBT Sinh học 11

4. Hỏi đáp Bài 2 Chương 1 Sinh học 11

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!

-- Mod Sinh Học 11 HỌC247

NONE

Bài học cùng chương

Sinh học 11 Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ Sinh học 11 Bài 3: Thoát hơi nước Sinh học 11 Bài 4: Vai trò của các nguyên tố khoáng Sinh học 11 Bài 5: Dinh dưỡng nitơ ở thực vật Sinh học 11 Bài 6: Dinh dưỡng nitơ ở thực vật (tiếp theo) Sinh học 11 Bài 7: Thực hành Thí nghiệm thoát hơi nước và thí nghiệm về vai trò của phân bón ADSENSE ADMICRO Bộ đề thi nổi bật UREKA AANETWORK

XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 11

Toán 11

Toán 11 Kết Nối Tri Thức

Toán 11 Chân Trời Sáng Tạo

Toán 11 Cánh Diều

Giải bài tập Toán 11 KNTT

Giải bài tập Toán 11 CTST

Trắc nghiệm Toán 11

Đề thi giữa HK1 môn Toán 11

Ngữ văn 11

Ngữ Văn 11 Kết Nối Tri Thức

Ngữ Văn 11 Chân Trời Sáng Tạo

Ngữ Văn 11 Cánh Diều

Soạn Văn 11 Kết Nối Tri Thức

Soạn Văn 11 Chân Trời Sáng Tạo

Văn mẫu 11

Đề thi giữa HK1 môn Ngữ Văn 11

Tiếng Anh 11

Tiếng Anh 11 Kết Nối Tri Thức

Tiếng Anh 11 Chân Trời Sáng Tạo

Tiếng Anh 11 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tiếng Anh 11 KNTT

Trắc nghiệm Tiếng Anh 11 CTST

Tài liệu Tiếng Anh 11

Đề thi giữa HK1 môn Tiếng Anh 11

Vật lý 11

Vật lý 11 Kết Nối Tri Thức

Vật Lý 11 Chân Trời Sáng Tạo

Vật lý 11 Cánh Diều

Giải bài tập Vật Lý 11 KNTT

Giải bài tập Vật Lý 11 CTST

Trắc nghiệm Vật Lý 11

Đề thi giữa HK1 môn Vật Lý 11

Hoá học 11

Hoá học 11 Kết Nối Tri Thức

Hoá học 11 Chân Trời Sáng Tạo

Hoá Học 11 Cánh Diều

Giải bài tập Hoá 11 KNTT

Giải bài tập Hoá 11 CTST

Trắc nghiệm Hoá học 11

Đề thi giữa HK1 môn Hóa 11

Sinh học 11

Sinh học 11 Kết Nối Tri Thức

Sinh Học 11 Chân Trời Sáng Tạo

Sinh Học 11 Cánh Diều

Giải bài tập Sinh học 11 KNTT

Giải bài tập Sinh học 11 CTST

Trắc nghiệm Sinh học 11

Đề thi giữa HK1 môn Sinh 11

Lịch sử 11

Lịch Sử 11 Kết Nối Tri Thức

Lịch Sử 11 Chân Trời Sáng Tạo

Giải bài tập Sử 11 KNTT

Giải bài tập Sử 11 CTST

Trắc nghiệm Lịch Sử 11

Đề thi giữa HK1 môn Lịch Sử 11

Địa lý 11

Địa Lý 11 Kết Nối Tri Thức

Địa Lý 11 Chân Trời Sáng Tạo

Giải bài tập Địa 11 KNTT

Giải bài tập Địa 11 CTST

Trắc nghiệm Địa lý 11

Đề thi giữa HK1 môn Địa lý 11

GDKT & PL 11

GDKT & PL 11 Kết Nối Tri Thức

GDKT & PL 11 Chân Trời Sáng Tạo

Giải bài tập KTPL 11 KNTT

Giải bài tập KTPL 11 CTST

Trắc nghiệm GDKT & PL 11

Đề thi giữa HK1 môn KTPL 11

Công nghệ 11

Công nghệ 11 Kết Nối Tri Thức

Công nghệ 11 Cánh Diều

Giải bài tập Công nghệ 11 KNTT

Giải bài tập Công nghệ 11 Cánh Diều

Trắc nghiệm Công nghệ 11

Đề thi giữa HK1 môn Công nghệ 11

Tin học 11

Tin học 11 Kết Nối Tri Thức

Tin học 11 Cánh Diều

Giải bài tập Tin học 11 KNTT

Giải bài tập Tin học 11 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tin học 11

Đề thi giữa HK1 môn Tin 11

Cộng đồng

Hỏi đáp lớp 11

Tư liệu lớp 11

Xem nhiều nhất tuần

Đề thi giữa HK2 lớp 11

Đề thi HK1 lớp 11

Đề thi giữa HK1 lớp 11

Đề thi HK2 lớp 12

Tôi yêu em - Pu-Skin

Video bồi dưỡng HSG môn Toán

Chí Phèo

Công nghệ 11 Bài 16: Công nghệ chế tạo phôi

Chữ người tử tù

Hạnh phúc một tang gia

Cấp số nhân

Văn mẫu và dàn bài hay về bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ

Cấp số cộng

YOMEDIA YOMEDIA ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Bỏ qua Đăng nhập ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Đồng ý ATNETWORK ON QC Bỏ qua >>