Thành Phần Chỉnh Trong Dịch Mạch Gỗ Và Mạch Rây

09:00:3316/06/2022

Nội dung chính Show

• I. Dòng mạch gỗ
•  1.1. Cấu tạo của mạch gỗ
• 1.2. Thành phần của dịch mạch gỗ
• 1.3. Động lực đẩy dòng mạch gỗ
•  II. Dòng mạch rây
• 2.1. Cấu tạo của mạch rây
• 2.2. Thành phần của dịch mạch rây
• 2.3. Động lực của dòng mạch rây
• Video liên quan

Vậy dòng mạch gỗ là gì? dòng mạch rây là gì? cấu tạo của mạch gỗ, mạch rây ra sao? thành phần của dịch mạch gỗ, dịch mạch rây như thế nào? Động lực đẩy của dòng mạch gỗ, dòng mạch rây là gì? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết dưới đây.

I. Dòng mạch gỗ

• Dòng mạch gỗ là gì? Dòng mạch gỗ (còn gọi là dòng đi lên) vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất vào đến mạch gỗ của rễ rồi tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến là và những phần khác của cây.

 Con đường của dong mạch gỗ trong cây

1. Cấu tạo của mạch gỗ

Trong thân thực vật có mạch gỗ, gồm các tế bào chết. Mạch gỗ có 2 loại là quản bào và mạch ống.

• Hình thái cấu tạo

- Quản bào là các tế bào hình dài, xếp thành hàng thẳng đứng và gối đầu lên nhau

- Mạch ống là các tế bào ngắn, có vách hai đầu đục lỗ.

• Đặc điểm cấu tạo

- Vách sơ cấp mỏng và thủng lỗ giúp dòng chất được vận chuyển qua các tế bào

- Vách thứ cấp được linhin hóa tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước.

• Cách sắp xếp của quản bào và mạch ống

- Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách: đầu của tế bào này gắn với đầu của tế bào kia tạo thành những ống dài từ rễ lên lá.

- Các tế bào khác loại nối với nhau theo cách: lỗ bên của tế bào này sít khớp với lỗ bên của tế bào khác tạo lối đi cho dòng vận chuyển ngang.

Mạch gỗ của thực vật có hoa

2. Thành phần của dịch mạch gỗ

Dịch mạch gỗ gồm chủ yếu là nước, ion khoáng, ngoài ra còn có các chất hữu cơ (axit amin, amit, vitamin, hoocmôn như xitôkinin, ancalôit,...) được tổng hợp ở rễ.

Làm thế nào mà dòng mạch gỗ di chuyển được theo chiều ngược với chiều trọng lực từ rễ lên đỉnh những cây gỗ cao? Điều đó là nhờ 3 lực (lực đẩy, lực hút và lực liên kết):

a) Lực đẩy (áp suất rễ)

Sự trao đổi chất của rễ đã tạo ra các chất làm tăng nồng độ trong tế bào do đó tăng sự hút nước.

Hiện tượng ứ giọt và rỉ nhựa đều do áp suất rễ gây nên.

Ứ giọt ở cây họ lúa: a) Ứ giọt ở đỉnh lá lúa; b) Thủy khổng ở lá

b) Lực hút do thoát hơi nước ở lá

Quá trình thoát hơi nước ở lá làm cho nước ở lá luôn bị mất gây ra tình trạng thiếu nước thường xuyên trong tế bào, do đó làm động lực cho sự hút nước liên tục từ đất vào rễ. Thoát hơi nước là động lực chủ yếu của sự hút nước vào rễ.

c) Lực kiên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ 

Nhờ có lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ tạo thành cột nước đảm bảo dòng mạch gỗ liên tục trong cây.

• Dòng mạch rây là gì?

Dòng mạch rây (còn gọi là dòng đi xuống) vận chuyển các chất hữu cơ và các ion khoáng di động như K+ , Mg2+ … từ các tế bào quang hợp trong phiến lá vào cuống lá rồi đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ (rễ, hạt, củ, quả…)

Mạch rây gồm các tế bào sống là ống rây và tế bào kèm

• Đặc điểm cấu tạo mạch rây

- Tế bào ống rây không nhân, ít bào quan, chất nguyên sinh, tế bào chuyên hóa cao cho sự vận chuyển các chất.

- Tế bào kèm nhân to, nhiều ti thể, chất nguyên sinh đặc, không bào nhỏ làm nhiệm vụ cung cấp năng lượng cho các tế bào ống rây.

Cấu tạo của mạch rây

Dịch mạch rây gồm chủ yếu là saccarôzơ, các axit amin, vitamin, hoocmôn thực vật, một số hợp chất hữu cơ khác (như ATP,...), một số ion khoáng được sử dụng lại, đặc biệt rất nhiều ion kali làm cho dịch mạch rây có pH từ 8 – 8,5.

Dịch mạch rây di chuyển từ tế bào quang hợp trong lá vào ống rây và từ ống rây này vào ống rây khác qua các lỗ trong bản rây.

Sự lưu thông giữa mạch gỗ và mạch rây

Động lực của dòng mạch rây là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (nơi saccarôzơ được tạo thành) có áp suất thẩm thấu cao và cơ quan chứa (nơi saccarôzơ được sử dụng hay dự trữ) có áp suất thẩm thấu thấp.

Hy vọng qua bài viết Vận chuyển các chất trong cây trong nội dung môn Sinh học 11 bài 2 ở trên trên của hayhochoi.vn giúp các em dễ dàng trả lời các câu hỏi dạng như:

Dòng mạch gỗ là gì? dòng mạch rây là gì? cấu tạo của mạch gỗ, mạch rây ra sao? thành phần của dịch mạch gỗ, dịch mạch rây như thế nào? Động lực đẩy của dòng mạch gỗ, dòng mạch rây là gì? Mọi góp ý và thắc mắc các em hãy để lại nhận xét dưới bài viết để Hay Học Hỏi ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.

Trong cây có các dòng vận chuyển vật chất sau:

* Dòng mạch gỗ (dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây.

* Dòng mạch rây (dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ được quang hợp từ lá đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ trong rễ, hạt, củ, quả …

I. Dòng mạch gỗ

 1.1. Cấu tạo của mạch gỗ

– Mạch gỗ gồm các tế bào chết bao gồm: quản bào và mạch ống. – Các tế bào mạch gỗ cùng loại nối kế tiếp nhau theo cách lỗ bên của tế bào này sít khớp với lỗ bên của tế bào khác tạo thành con đường vận chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá. – Thành của mạch gỗ được linhin hoá tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước.

Con đường của dòng mạch gỗ trong cây Mạch gỗ của thực vật có hoa

1.2. Thành phần của dịch mạch gỗ

– Thành phần chủ yếu gồm: Nước, các ion khoáng.

– Ngoài ra, còn có các chất hữu cơ được tổng hợp ở rễ (axit amin, amit, vitamin, hoocmôn như xitôkinin, ancalôit,…)

1.3. Động lực đẩy dòng mạch gỗ

Động lực đẩy dòng mạch gỗ là sự phối hợp của ba lực:

– Áp suất rễ.

– Lực hút do thoát hơi nước ở lá (động lực đầu trên).

– Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ: Tạo thành một dòng vận chuyển liên tục từ rễ lên lá.

 II. Dòng mạch rây

2.1. Cấu tạo của mạch rây Mạch các tế bào sống là ống rây (tế bào hình rây) và tế bào kèm.

2.2. Thành phần của dịch mạch rây

Dịch mạch rây chủ yếu là: đường saccarôzơ, các axit amin, vitamin, hoocmôn thực vật,…

2.3. Động lực của dòng mạch rây

Động lực của dòng mạch rây là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá) và các cơ quan chứa (rễ, củ, quả,…).

Sự lưu thông giữa mạch gỗ và mạch rây 

Trong cây có các dòng vận chuyển vật chất sau:

- Dòng mạch gỗ (dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây.

- Dòng mạch rây (dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ được quang hợp từ lá đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ trong rễ, hạt, củ, quả…

I. DÒNG MẠCH GỖ

1. Cấu tạo của mạch gỗ

- Tế bào mạch gỗ gồm các tế bào chết, có 2 loại là: quản bào và mạch ống. Chúng không có màng và bào quan.

- Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách: đầu của tế bào này nối với đầu của tế bào kia thành những ống dài từ rễ đến lá cho dòng mạch gỗ di chuyển bên trong $ \rightarrow$ Dòng vận chuyển dọc.

- Quản bào và mạch ống xếp sát vào nhau theo cách: lỗ bên của tế bào này khớp với lỗ bên của tế bào kia $ \rightarrow$ Dòng vận chuyển ngang.

- Thành của mạch gỗ được linhin hóa tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước.

2. Thành phần của dịch mạch gỗ

- Chủ yếu là nước và ion khoáng. Ngoài ra còn có các chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ (axit amin, amit, vitamin…).

3. Động lực đẩy dòng mạch gỗ

Là sự phối hợp của 3 lực:

- Lực đẩy (áp suất rễ).

- Lực hút do thoát hơi nước ở lá.

- Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ.

II. DÒNG MẠCH RÂY

1. Cấu tạo của mạch rây

- Mạch rây gồm các tế bào sống là ống rây và tế bào kèm.

2. Thành phần của dịch mạch rây

- Chủ yếu là đường saccarôzơ, các axit amin, vitamin, hoocmôn thực vật, một số hợp chất hữu cơ khác (như ATP…), một số ion khoáng được sử dụng lại, đặc biệt rất nhiều kali.

3. Động lực của dòng mạch rây

- Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá) và cơ quan chứa (rễ, củ, quả…).

- Mạch rây nối các tế bào của cơ quan nguồn với các tế bào của cơ quan chứa giúp dòng mạch rây chảy từ nơi có áp suất thẩm thấu cao đến nơi có áp suất thẩm thấu thấp.

Page 2

SureLRN