Sơ đồ Chuỗi Giá Trị (Value Stream Mapping) Là Gì ? - Diễn Đàn ISO

Ra đời từ những năm 1990 và nổi tiếng ở Nhật Bản và lan ra toàn thế giới. Hệ thống Sơ đồ chuỗi giá trị (VSM) là hệ thống tiên tiến giúp doanh nghiệp giảm thiểu lãng phí, giảm thiểu thời gian không gia tăng giá trị, từ đó giảm thiểu thời gian sản xuất.

Nội dung

• 1 SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM LÀ GÌ
• 2 LỊCH SỬ RA ĐỜI CỦA SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM
• 3 TẠI SAO CẦN LẬP SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM
• 4 VAI TRÒ CỦA SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM
• 5 CÁC BƯỚC ĐƠN GIẢN ĐỂ THỰC HIỆN SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ
  • 5.1 Bước 1: Xác định sản phẩm, dịch vụ cần cải tiến
  • 5.2 Bước 2: Vẽ Bản đồ chuỗi giá VSM trị hiện tại
  • 5.3 Bước 3: Đánh giá chuỗi giá trị hiện tại
  • 5.4 Bước 4: Vẽ Sơ đồ chuỗi giá trị VSM tương lai
  • 5.5 Bước 5: Lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch để đạt được chuỗi giá trị mong muốn

SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM LÀ GÌ

Sơ đồ chuỗi giá trị VSM viết tắt từ cụm từ Value Stream Mapping. Đây là một công cụ cơ bản của sản xuất tinh gọn Lean Manufacturing. Chúng bao gồm hệ thống các phương pháp và công cụ giúp doanh nghiệp giảm thiểu lãng phí và giảm thiểu thời gian không gia tăng giá trị và giúp giảm thiểu thời gian sản xuất.

Theo sơ đồ VSM này thì doanh nghiệp có thể thể hiện trực quan luồng sản phẩm và thông tin của qui trình sản xuất. Chúng giúp doanh nghiệp của bạn có cái nhìn tổng quát hơn về công việc kinh doanh và giúp nhà quản lý cải tiến quy trình kinh doanh/ sản xuất rõ ràng và hiệu quả hơn.

LỊCH SỬ RA ĐỜI CỦA SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM

Lịch sử ra đời của sơ đồ chuỗi giá trị VSM lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn sách sách “Installing Efficiency Methods” (Xây dựng các phương pháp hiệu quả) của Charles E. Knoeppel. Later. Sơ đồ này được liên kết với hệ thống sản xuất Toyota của Nhật Bản tạo nên một hệ thống sản xuất tinh gọn thời điểm đó. Tới năm 1990 phương pháp sản xuất tinh gọn này được sử dụng phổ biến hơn trong nhiều lĩnh vực và lan ra  toàn thế giới và được đổi tên thành sơ đồ chuỗi giá trị.

TẠI SAO CẦN LẬP SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM

• VSM – Bản đồ chuỗi giá trị – mô phỏng hoạt động sản xuất kinh doanh từ khi bắt đầu tới khi kết thúc một cách trực quan, dễ hiểu
• Lập VSM giúp nắm bắt và loại bỏ lãng phí cũng như các nguyên nhân gây lãng phí trong sản xuất
• VSM xác định và loại bỏ các yếu tố không tạo ra giá trị
• Ngăn chặn và sửa đổi kịp thời những sai sót trong quá trình sản xuất
• Thông qua việc kết nối dòng thông tin và vật liệu cũng như phân tích mối tương quan giữa các khâu giúp hệ thống sản xuất vận hành trơn tru
• Trên cơ sở phân tích, đánh giá các yếu tố và thực trạng để thực hiện các cải tiến phù hợp giúp nâng cao hiệu quả
• Giảm thời gian gián đoạn, giảm các chi phí phát sinh không đáng có
• Thúc đẩy năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm

VAI TRÒ CỦA SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ VSM

Có thể nói sơ đồ chuỗi giá trị là một trong những công cụ giao tiếp và lập kế hoạch kinh doanh tiên tiến được nhiều doanh nghiệp sử dụng để quản lý quá trình thay đổi. VSM cho doanh nghiệp biết tầm nhìn và giá trị mà doanh nghiệp muốn hướng tới.

Quá trình này bao gồm lập bản đồ “thực trạng hiện tại” tập trung vào những gì doanh nghiệp muốn hay được gọi là kế hoạch chi tiết và bản “thực trạng tương lai” có thể xem như là nền tảng cho các chiến lược cải tiến tinh gọn khác.

Bên cạnh đó, sơ đồ chuỗi giá trị VSM giúp từng cá nhân và tập thể hiểu vai trò công việc của mình trong một bức tranh toàn cảnh hơn. Từ đó, sự hợp tác giữa những cá nhân và nhóm trong doanh nghiệp trở nên gắn kết và cải thiện năng lực làm việc. Việc hiểu doanh nghiệp một cách có hệ thống giúp người lao động hướng tới những cải tiến dài hạn thay vì những lợi ích ngắn hạn, từ đó tạo ra những kết quả tốt hơn cho doanh nghiệp.

Do đó, doanh nghiệp nên lập một sơ đồ VSM trong các dự án cải tiến thời gian chu kì nhằm thể hiện chính xác cách thức hoạt động của một quy trình với yêu cầu thời gian và từng bước công việc chi tiết cũng như để nhân viên có động lực phát triển hơn.

>>> xem thêm: Poka Yoke là gì ? Công cụ chống sai lỗi trong Sản xuất

CÁC BƯỚC ĐƠN GIẢN ĐỂ THỰC HIỆN SƠ ĐỒ CHUỖI GIÁ TRỊ

Để vẽ sơ đồ chuỗi giá trị VSM thành công thì thường các doanh nghiệp cụ thể là nhà quản lý sẽ thực hiện sẽ thông qua 5 bước cơ bản cách của vẽ sơ đồ chuỗi giá trị như sau:

1. Xác định chuỗi giá trị
2. Vẽ sơ đồ chuỗi giá trị
3. Đánh giá hiện trạng
4. Xây dựng chuỗi giá trị tương lai
5. Đánh giá hiệu quả tinh gọn

Bước 1: Xác định sản phẩm, dịch vụ cần cải tiến

Việc xác định sản phẩm, dịch vụ chủ lực có số lượng sản xuất lớn và đem lại doanh thu cao sẽ nên được doanh nghiệp thí điểm trước. Những sản phẩm đó sau khi được chọn lập sơ đồ chuỗi giá trị VSM thành công sẽ chuyển sang các sản phẩm khác sau.

Bước 2: Vẽ Bản đồ chuỗi giá VSM trị hiện tại

Bước đầu tiên để vẽ chuỗi sơ đồ giá trị bằng việc thành lập nhóm VSM gồm các thành viên từ các phòng ban tham gia vào các khâu của quá trình sản xuất và kinh doanh. Người được chọn nên là những thành viên trực tiếp vận hành sản xuất để có thể nắm rõ quá trình vận hành và mang lại hiệu quả cao nhất. Bản sơ đồ mới có giá trị.

Để vẽ sơ đồ chuỗi giá trị bạn cần xác định công đoạn chính của quy trình sản xuất ở thời điểm đó và xắp xếp vị trí theo thứ tự từ nguyên vật liệu cho đến sản phẩm cuối cùng hoặc ngược lại. Thống nhất các kí hiệu như mũi tên mô tả dòng vật chất đi vào đi ra. Để sơ đồ chuỗi giá trị có giá trị thì cần bám sát qui trình sản xuất, thu thập ý kiến của người lao động và tập hợp các dữ liệu và thông tin thực tế bao gồm: Tồn kho của mỗi công đoạn; Thời gian tạo ra một sản phẩm ; Thời gian thay thế các chi tiết hỏng; Thời gian chạy máy; Số người vận hành; Số ca làm việc; Tỷ lệ phế liệu; Kích thước đóng gói; Lượng hàng cần chuyển,…

Nhóm VSM cần xcs nhận lại sơ đồ so với thực trạng bằng việc quan sát xưởng sản xuất và rà soát lại qui trình gần nhất với khách hàng. Đảm bảo sơ đồ thực trạng trùng khớp với quy trình thực tế diễn ra.

Bước 3: Đánh giá chuỗi giá trị hiện tại

Sau khi xem xét sơ đồ chuỗi giá trị VSM như hiện tại đã thực hiện vẽ ở bước 2 thì luôn luôn đặt ra những câu hỏi như: “Hoạt động này có làm tăng giá trị không” (giá trị tăng ở đây được hiểu là tạo ra sản phẩm có giá trị hơn cho khách hàng). Những khâu tạo ra giá trị nên được tiếp tục được duy trì và ngược lại loại bỏ đi những công đoạn không làm tăng lên giá trị để có phương án loại bỏ. Lưu ý, sẽ có những yếu tố không làm tăng giá trị nhưng vẫn cần phải giữ lại, ví dụ, các hoạt động phổ biến quy chế trong hoạt động sản xuất, các khâu bảo hộ để đảm bảo an toàn cho người lao động,…

Bước 4: Vẽ Sơ đồ chuỗi giá trị VSM tương lai

Bước này được coi như là bước vẽ lại sơ đồ chuỗi giá trị sau khi đã loại bỏ đi những lãng phí và sai sót. Việc cải tiến các qui trình theo hướng đã được xác định trước đó ở bước 3. Những thông tin trong bản sơ đồ chuỗi giá trị trong tương lai hướng tới sự lý tưởng và tối ưu hóa trong sản xuất để giúp sản phẩm tiếp theo được tạo ra sẽ có giá trị và chất lượng hơn so với sản phẩm trước đó.

Bên cạnh việc cải tiến dựa trên sự rút kinh nghiệm từ thực tế, doanh nghiệp cũng có thể tham khảo các mô hình tinh gọn của các công ty khác, thậm chí là của đối thủ hoặc xin ý kiến của chuyên gia quản lý chất lượng để thiết lập các cải cách phù hợp với hệ thống của mình.

Bước 5: Lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch để đạt được chuỗi giá trị mong muốn

• Doanh nghiệp tiến hành triển khai Sơ đồ chuỗi giá trị VSM tương lai vào thực tế. Có thể chia nhỏ sơ đồ thành các phần và phân công cho các nhóm phụ trách, công việc phải được hoàn thành theo đúng yêu cầu và thời gian quy định.
• Áp dụng các công cụ hiện đại như: 5S, Just In Time, Kaizen để quá trình thực hiện đạt hiệu quả cao.
• Thiết lập cơ chế kiểm tra, theo dõi, giám sát các công đoạn, đảm bảo không để xảy ra sai sót.
• Tiến hành đánh giá hệ thống và quy trình định kỳ, thực hiện điều chỉnh khi cần thiết.

Trên đây là những kiến thức mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn về sơ đồ chuỗi giá trị VSM cùng những lợi ích của chúng và cách vẽ sơ đồ chuỗi giá trị cho doanh nghiệp của bạn. Đón đọc những kiến thức mới bổ ích của diendaniso.com để biết nhiều hơn về các tiêu chuẩn tiên tiến.