"Thức ăn Sức Khỏe" & "Thức ăn Rác" - Tuổi Trẻ Online

Phóng to

Cách đây không lâu, sau 3 năm nghiên cứu và phân tích, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố một danh sách thực phẩm, đưa ra 6 nhóm “thức ăn sức khỏe” và 10 nhóm “thức ăn rác”. Với cách nhìn của các nhà dinh dưỡng, “thức ăn sức khỏe” và “thức ăn rác” có những lợi ích và tác hại thế nào đối với cơ thể?

Thức ăn sức khỏe

Rau củ: Danh sách “rau cải tốt nhất” có 13 loại và đều là những thứ dễ tìm. Điển hình là củ khoai lang rất được ưa chuộng. Củ khoai lang chứa nhiều cellulose (xơ), kali, sắt và vitamin B6, không chỉ có tác dụng phòng ngừa lão hóa, dự phòng động mạch xơ cứng mà còn là “trợ thủ đắc lực” chống ung thư. Vì vậy, khoai lang được bầu chọn vào vị trí hàng đầu của các loại rau củ.

Trong ăn uống thường ngày, chúng ta nên chú ý phối hợp về độ kiềm-toan. Ở người bình thường, độ pH phải đạt khoảng 7,3 - mà những loại thịt chúng ta thường ăn hầu như là thức ăn toan tính - do đó cần ăn chung với các thức ăn kiềm tính như bắp cải, rau cần, cà rốt… Ngoài ra, nên ăn nhiều măng non, xúp-lơ, cà tím, nấm kim châm, cải bẹ trắng.

Trái cây: Có 9 loại trái cây được đề cử vào danh sách.

Đứng đầu là đu đủ; Dù cam, quít, bưởi giàu vitamin C cũng được bình chọn nhưng hàm lượng vitamin C trong đu đủ cao gấp nhiều lần so với nhóm cam quít. Hơn nữa, đu đủ còn trợ giúp cơ thể tiêu hóa những loại thịt vốn khó hấp thu, giúp phòng ngừa lở loét dạ dày.

Dâu tây cũng rất tốt cho sức khỏe, giúp da dẻ hồng hào, hơi thở tươi tắn, giảm nhẹ tiêu chảy, củng cố nướu răng, tư nhuận hầu họng. Ngoài ra, các loại quả như kiwi, xoài, mơ, hồng, dưa hấu... cũng được xếp vào nhóm những trái cây tốt nhất.

Thịt: Món thịt (thường là món mặn) tuy có hàm lượng chất béo khá cao, nhưng lại không thể thiếu trong ăn uống hàng ngày. Thịt có tác dụng cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể. Các loại thịt tốt nhất là thịt ngỗng, thịt vịt và gà. Kết cấu hóa học của thịt ngỗng và vịt rất giống với dầu olive, tốt cho hệ tim mạch, vì vậy người cao tuổi rất nên ăn ở mức vừa phải. Thịt gà được nhìn nhận là “nguồn đạm tốt nhất” cho cả trẻ em và người cao tuổi. Đặc biệt là canh gà có tác dụng bổ dưỡng rất cao, phòng trị được cảm mạo, viêm phế quản.

Các thức ăn giúp bổ não: Đây vốn là đề tài được rất nhiều người quan tâm. Cải bó xôi, hẹ, bí rợ, hành, cà rốt, xúp-lơ, ớt, đậu Hòa Lan, cà chua, cải xanh, lá tỏi, rau cần đều có tác dụng bổ não. Ngoài ra, hột đào, đậu phộng, hạt điều, hạnh nhân, đậu nành... cũng rất tốt cho não.

Thức ăn rác

Ba thứ thức ăn “tăng gánh nặng”: Đứng đầu là thức ăn chiên rồi đến thức ăn lên men và thịt gia công. Đây là những thức ăn rất phổ biến, hầu như xuất hiện trên mỗi bữa ăn của chúng ta, nhưng nếu ăn quá nhiều sẽ làm tăng gánh nặng cho cơ thể. Ngoài ra, bánh mứt, mì ăn liền, thức uống chứa carbonate do không tốt cho gan cũng bị xem là các thức ăn rác.

Các loại thức ăn nhanh phần nhiều đều có thêm chất phụ gia nên không tốt cho sức khỏe. Theo GS. Triệu Pháp Cập - Hội Dinh dưỡng học Thượng Hải (Trung Quốc): Mì ăn liền có hàm lượng muối rất cao, ăn nhiều dễ bị cao huyết áp, tổn hại đến thận. Ăn bánh mứt có nhiều chất phụ gia tạo mùi hương và màu sắc sẽ làm hỏng chất sinh tố, tạo gánh nặng cho gan. Cũng không nên dùng nhiều các thức ăn ngâm nở (hay ủ lên men) vì chúng có nhiều đường, mỡ, nhiệt lượng cao, không chỉ gây mất sự cân bằng dinh dưỡng mà còn dễ tạo cảm giác no đầy, ảnh hưởng đến bữa ăn bình thường, nhất là đối với trẻ em.

Món nướng: Các nghiên cứu đã chứng minh những thức ăn nướng có thể gây hại cho sức khỏe. GS. Triệu Pháp Cập phân tích, do thịt được nướng trực tiếp với nhiệt độ cao, phần mỡ bị phân giải nhiễu trên lò nướng kết hợp với protid trong thịt sẽ sản sinh ra chất gây ung thư. Một nghiên cứu ở Mỹ cho biết, ăn một con gà nướng cũng độc tương đương như hút 60 điếu thuốc, những phụ nữ thường ăn gà nướng sẽ có nguy cơ bị ung thư cao gấp 2 lần so với những phụ nữ không ăn gà nướng.

Ba món phụ không nên ăn thường xuyên: Ngoài những loại thức ăn rác nêu trên, còn có 3 thức ăn phụ phải cảnh giác, đó là đồ hộp, thịt quả và kem. Thực tế, trái cây, thịt và cá qua quá trình gia công đóng hộp sẽ bị phá hủy chất sinh tố vốn có, làm chất đạm biến chất, hàm lượng thành phần dinh dưỡng rất thấp và sinh nhiều nhiệt lượng. Còn thịt quả chứa một trong ba chất gây ung thư rất cao là nitrat; Bơ sữa trong kem thì rất dễ dẫn đến béo phì do chứa lượng đường quá cao.