Tra Từ: Hoàng - Từ điển Hán Nôm

AV Tra Hán ViệtTra NômTra Pinyin

Có 34 kết quả:

偟 hoàng • 凰 hoàng • 喤 hoàng • 堭 hoàng • 媓 hoàng • 徨 hoàng • 惶 hoàng • 晃 hoàng • 湟 hoàng • 潢 hoàng • 煌 hoàng • 熿 hoàng • 獚 hoàng • 璜 hoàng • 皇 hoàng • 磺 hoàng • 篁 hoàng • 簧 hoàng • 艎 hoàng • 葟 hoàng • 蝗 hoàng • 蟥 hoàng • 諻 hoàng • 趪 hoàng • 遑 hoàng • 鍠 hoàng • 锽 hoàng • 隍 hoàng • 騜 hoàng • 鰉 hoàng • 鱑 hoàng • 鳇 hoàng • 黃 hoàng • 黄 hoàng

1/34

偟

hoàng

U+505F, tổng 11 nét, bộ nhân 人 (+9 nét)phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. kíp, gấp 2. nhàn rỗi

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Nhàn hạ, rảnh rỗi. 2. (Tính) Gấp vội, cấp bách. § Thông “hoàng” 遑. 3. (Tính) Sợ hãi, không yên lòng. § Thông “hoàng” 惶. 4. “Phảng hoàng” 仿偟: (1) (Phó) Luýnh quýnh, cuống quýt (vì trong lòng không yên hoặc do dự không quyết). (2) (Tính) Chỉ tâm thần bất an hoặc do dự bất quyết. (3) (Động) Đi đây đi đó, chu du, lưu đãng.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Rỗi, nhàn hạ (như 遑, bộ 辶).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Hoàng 遑.

Tự hình 1

Dị thể 1

遑

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

bàng hoàng 傍偟 • bàng hoàng 彷偟

Bình luận 0

凰

hoàng

U+51F0, tổng 11 nét, bộ kỷ 几 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

chim phượng hoàng (con cái)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con phượng mái.

Từ điển Thiều Chửu

① Con phượng cái.

Từ điển Trần Văn Chánh

Con phượng cái. Xem 鳳凰 [fènghuáng].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con chim phượng mái. Ta thường nói Phượng hoàng, thì Phượng là con trống, Hoàng là con mái.

Tự hình 3

Dị thể 3

䍿䳨皇

Không hiện chữ?

Từ ghép 5

cầu hoàng 求凰 • phụng hoàng 凤凰 • phụng hoàng 鳳凰 • phượng hoàng 凤凰 • phượng hoàng 鳳凰

Một số bài thơ có sử dụng

• Bản phủ thái thú uổng giá kiến phỏng - 本府太守枉駕見訪 (Nguyễn Văn Giao)• Bồi Bá trung thừa quan yến tướng sĩ kỳ 1 - 陪柏中丞觀宴將士其一 (Đỗ Phủ)• Đáp quần thần thỉnh tiến vị hiệu - 答群臣請進位號 (Lý Thái Tông)• Đắc Phòng công trì nga - 得房公池鵝 (Đỗ Phủ)• Độc Hàn Đỗ tập - 讀韓杜集 (Đỗ Mục)• Ngọc hồ ngâm - 玉壺吟 (Lý Bạch)• Phụng thù Tiết thập nhị trượng phán quan kiến tặng - 奉酬薛十二丈判官見贈 (Đỗ Phủ)• Thính Đổng Đại đàn Hồ già thanh kiêm ký ngữ lộng Phòng cấp sự - 聽董大彈胡笳聲兼寄語弄房給事 (Lý Kỳ)• Thuật cổ kỳ 1 - 述古其一 (Đỗ Phủ)• Thuỷ cốc dạ hành ký Tử Mỹ, Thánh Du - 水谷夜行寄子美聖俞 (Âu Dương Tu)

Bình luận 0

喤

hoàng

U+55A4, tổng 12 nét, bộ khẩu 口 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

tiếng oang oang

Từ điển trích dẫn

1. (Trạng thanh) “Hoàng hoàng” 喤喤: (1) Tiếng trẻ con khóc oa oa. (2) Tiếng to mà hài hòa. ◇Thi Kinh 詩經: “Chung cổ hoàng hoàng” 鐘鼓喤喤 (Chu tụng 周頌, Chấp cạnh 執競) Chuông trống kêu vang nhịp nhàng.

Từ điển Thiều Chửu

① Hoàng hoàng 喤喤 oang oang. Tiếng to mà có vẻ vui hoà.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Tiếng to mà vui: 喤喤 Oang oang.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói lớn tiếng. Thí dụ: Hoàng hoàng ( nói oang oang ).

Tự hình 2

Dị thể 2

韹𠹡

Không hiện chữ?

Bình luận 0

堭

hoàng

U+582D, tổng 12 nét, bộ thổ 土 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bức thành mà ở dưới chân thành không có hào nước — Toà nhà lớn. Ngôi điện vua ở.

Tự hình 1

Dị thể 2

墴隍

Không hiện chữ?

Bình luận 0

媓

hoàng

U+5A93, tổng 12 nét, bộ nữ 女 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Người mẹ.

Tự hình 2

Chữ gần giống 1

徨

Không hiện chữ?

Bình luận 0

徨

hoàng

U+5FA8, tổng 12 nét, bộ xích 彳 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(xem: bàng hoàng 彷徨)

Từ điển trích dẫn

1. (Động) § Xem “bàng hoàng” 彷徨.

Từ điển Thiều Chửu

① Bàng hoàng 彷徨 bàng hoàng, ý không yên định.

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem 彷徨 [páng huáng].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem Bàng hoàng. Vần Bàng.

Tự hình 2

Dị thể 1

遑

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

媓

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

bàng hoàng 彷徨 • bàng hoàng 徬徨

Một số bài thơ có sử dụng

• Bi ca tán Sở - 悲歌散楚 (Trương Lương)• Chiêu Quân oán - 昭君怨 (Vương Tường)• Chính trị bộ cấm bế thất - 政治部禁閉室 (Hồ Chí Minh)• Hoàn gia hành - 還家行 (Trịnh Tiếp)• Hựu hoạ bất mị thư thị - 又和不寐書示 (Nguyễn Văn Giao)• Kim Long dạ phát hoài đồng du nhị tam tử kiêm ký Thận Minh chủ nhân, Duy Thiện đệ - 金龍夜發懷同遊二三子兼寄慎明主人惟善弟 (Tuy Lý Vương)• Lạc thần phú - 洛神賦 (Tào Thực)• Sơn giá cô - 山鷓鴣 (Bạch Cư Dị)• Tiêu Trọng Khanh thê - Đệ tứ đoạn - 焦仲卿妻－第四段 (Khuyết danh Trung Quốc)• Tống bắc sứ Sài Trang Khanh - 送北使柴莊卿 (Trần Quang Khải)

Bình luận 0

惶

hoàng

U+60F6, tổng 12 nét, bộ tâm 心 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

sợ hãi

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Sợ hãi. ◎Như: “vô nhâm hoàng tủng” 無任惶悚 sợ hãi khôn xiết.

Từ điển Thiều Chửu

① Sợ hãi. Như vô nhâm hoàng tủng 無任惶悚 sợ hãi khôn xiết.

Từ điển Trần Văn Chánh

Hoảng, hoảng hốt, sợ hãi: 驚惶 Kinh hoảng; 無任惶悚 Sợ hãi khôn xiết.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sợ hãi. Thí dụ: Kinh hoàng.

Tự hình 3

Chữ gần giống 5

𤟡隍瑝湟揘

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

hoàng khủng 惶恐 • kinh hoàng 驚惶

Một số bài thơ có sử dụng

• Bái Đặng Xá phật - 拜鄧舍佛 (Bùi Kỷ)• Bát nguyệt thất nhật sơ nhập Cám quá Hoàng Khủng than - 八月七日初入贛過惶恐灘 (Tô Thức)• Dân dao - 民謠 (Vưu Đồng)• Đắc gia thư, thị nhật tác - 得家書是日作 (Cao Bá Quát)• Hoả - 火 (Đỗ Phủ)• Không tự bi cảm dư bằng tiên khánh lạm thao khoa hoạn bệnh quy dư nhị thập tải vị hữu dĩ kiến vu thế thiên sơn đạc nhật quả dũng tòng quân duy tri nhất niệm đồ báo cự ý ngưỡng mông vấn trạo bao phong chi dữ liệt hương phu đồng thử tắc ân long trọng nhi ngô tiên nhân đốc khánh chi di nhĩ chư tử kỳ mẫu quy mỹ ư ngô dĩ tư ngô quá ký văn mệnh cẩn vi chi minh - 空自悲感余憑先慶濫叨科宦病歸餘二十載未有以見于世遷山鐸日寡勇從軍唯知一念圖報詎意仰蒙抆櫂褒封之與列鄉夫同此則恩隆重而吾先人篤慶之貽耳諸子其母歸美於吾以滋吾過既聞命謹為之銘 (Doãn Khuê)• Lưu giản thi - 留柬詩 (Bình Phú tổng đốc)• Nhân tự Bắc Ninh lai, ngôn Bắc Ninh sự cảm tác - 人自北寧來言北寧事感作 (Nguyễn Văn Siêu)• Quần nữ hý tịch dương - 群女戲夕陽 (Hàn Sơn)• Thôn cư - 村居 (Nguyễn Thông)

Bình luận 0

晃

hoàng [hoảng]

U+6643, tổng 10 nét, bộ nhật 日 (+6 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Sáng sủa, sáng rõ. § Cũng như chữ 晄. ◇Pháp Hoa Kinh 法華經: “Điện quang hoảng diệu” 電光晃曜 (Dược thảo dụ phẩm đệ ngũ 藥草喻品第五) Chớp nhoáng sáng chói. 2. (Động) Rọi sáng, chói. ◎Như: “đăng quang thái lượng, hoảng đắc nhân nhãn tình đô tĩnh bất khai” 燈光太亮, 晃得人眼睛都睜不開 ánh đèn sáng quá, chói mắt mở ra không được. 3. (Động) Thoáng qua, lướt qua. ◎Như: “tòng nhãn tiền hoảng quá” 從眼前晃過 thoáng qua trước mắt. 4. (Danh) Họ “Hoảng”. 5. Một âm là “hoàng”. (Động) Dao động, lay động. ◎Như: “thụ chi lai hồi hoảng” 樹枝來回晃 cành cây lay động. 6. (Động) Lắc lư, đung đưa. ◎Như: “diêu đầu hoảng não” 搖頭晃腦 lắc đầu lắc cổ.

Tự hình 4

Dị thể 8

㨪兤晄熿爌𠒼𤒼𨉁

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

晄

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

• Đăng Phật Tích sơn - 登佛跡山 (Phùng Khắc Khoan)• Hoạ từ bộ Vương viên ngoại “Tuyết hậu tảo triều tức sự” - 和祠部王員外雪後早朝即事 (Sầm Tham)• Phụng hoạ ngự chế “Trú Giao Thuỷ giang” - 奉和御製駐膠水江 (Nguyễn Ích Tốn)

Bình luận 0

湟

hoàng

U+6E5F, tổng 12 nét, bộ thuỷ 水 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

sông Hoàng Thuỷ (ở tỉnh Thanh Hải của Trung Quốc)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Sông “Hoàng” 湟, phát nguyên từ Thanh Hải 青海. 2. (Danh) Chỗ đất ẩm thấp.

Từ điển Trần Văn Chánh

Tên sông: 湟水 Sông Hoàng Thuỷ (ở tỉnh Thanh Hải, Trung Quốc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên sông, tức Hoàng thuỷ, phát nguyên từ tỉnh Thanh hải, Trung Hoa — Chỗ đất ẩm, ở dưới thấp, và dơ dáy.

Tự hình 2

Dị thể 1

況

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 4

𤟡瑝揘惶

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

huy hoàng 煇湟 • quất hoàng 潏湟

Một số bài thơ có sử dụng

• Đầu tặng Kha Thư khai phủ Hàn nhị thập vận - 投贈哥舒開府翰二十韻 (Đỗ Phủ)• Hà Hoàng cựu tốt - 河湟舊卒 (Trương Kiều)• Hà Hoàng hữu cảm - 河湟有感 (Tư Không Đồ)• Thiếu niên hành kỳ 3 - 少年行其三 (Lệnh Hồ Sở)• Tống Lưu hiệu thư tòng quân - 送劉校書從軍 (Dương Quýnh)• Túc Diên Hà huyện trị dạ mộng tiên thất cảm thành - 宿延河縣治夜夢先室感成 (Phạm Đình Hổ)• Việt Đài hoài cổ - 越臺懷古 (Bành Tôn Duật)

Bình luận 0

潢

hoàng [hoảng]

U+6F62, tổng 14 nét, bộ thuỷ 水 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái ao

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Ao nước. ◎Như: “lộng binh hoàng trì” 弄兵潢池 tạo phản. § Ghi chú: “Hoàng trì” 潢池 tức là “Thiên hoàng” 天璜: nguyên là tên sao (“hoàng” 潢 viết kị húy của “hoàng” 璜), mượn chỉ “hoàng thất” 皇室 dòng họ nhà vua. 2. (Động) (1) Nhuộm giấy. (2) Thiếp sơn trên chữ hay bức vẽ gọi là “trang hoàng” 裝潢. (3) Trang sức bên ngoài vật phẩm cũng gọi là “trang hoàng” 裝潢. § Cũng viết là “trang hoàng” 装璜. 3. (Tính) § Xem “hoàng hoàng” 潢潢.

Từ điển Thiều Chửu

① Cái ao. ② Thiên hoàng 天潢 dòng họ nhà vua. ③ Trang hoàng 裝潢 nhuộm giấy, thiếp sơn trên chữ trên bức vẽ cũng gọi là trang hoàng.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Ao: 斷港絕潢 Ao tù nước đọng; ② Trang hoàng: 裝潢 Trang hoàng. Cv. 裝璜.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Chỗ nước đọng lại. Ao tù.

Tự hình 3

Dị thể 2

洸滉

Không hiện chữ?

Từ ghép 1

hoàng hoàng 潢潢

Một số bài thơ có sử dụng

• Cảm ngộ kỳ 1 - 感遇其一 (Trương Cửu Linh)• Đặng xuân mộng quán - 鄧春夢館 (Cao Bá Quát)• Đề Đạm Thuỷ tự - 題潢水寺 (Huyền Quang thiền sư)• Hoàng hà - 黃河 (Nguyễn Du)• Mạnh hạ sơ hoán, dự cáo tiểu tường lễ, mang phó sứ trình - 孟夏初浣，預告小祥禮，忙赴使程 (Phan Huy Ích)• Tặng bản huyện huấn đạo Trang Liệt Nguyễn thăng biên tu sung giảng tập - 贈本縣訓導莊烈阮升編修充講習 (Đoàn Huyên)• Thù Viên Biểu Nhân - 酬袁表仁 (Lý Quần Ngọc)• Thư biệt Vị Hoàng cố nhân Nguyễn Bằng - 書別渭潢故人阮鵬 (Phan Thúc Trực)• Tiên từ huý thần cảm tác - 先慈諱辰感作 (Phan Huy Ích)• Trung thu dạ ngoạn nguyệt cảm tác - 中秋夜玩月感作 (Kim Nông)

Bình luận 0

煌

hoàng

U+714C, tổng 13 nét, bộ hoả 火 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

sáng sủa

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Sáng sủa, sáng rực. ◎Như: “huy hoàng” 輝煌 rực rỡ. ◇Cù Hựu 瞿佑: “Đăng hỏa huy hoàng, chiếu đắc như đồng bạch trú nhất tường” 燈火輝煌, 照得如同白晝一祥 (Vĩnh Châu dã miếu kí 永州野廟記) Đèn đuốc rực rỡ, chiếu sáng như ban ngày.

Từ điển Thiều Chửu

① Sáng sủa, sáng láng.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Sáng sủa, sáng rực, rực, hoàng: 輝煌 Huy hoàng, rực rỡ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sáng sủa, rực rỡ. Thí dụ: Huy hoàng.

Tự hình 3

Dị thể 6

䪄熿皇𤌗𤌼𪏥

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

huy hoàng 輝煌 • trang hoàng 粧煌

Một số bài thơ có sử dụng

• Bắc chinh - Bắc quy chí Phụng Tường, mặc chế phóng vãng Phu Châu tác - 北征－北歸至鳳翔，墨制放往鄜州作 (Đỗ Phủ)• Đại minh 8 - 大明 8 (Khổng Tử)• Đông môn chi dương 1 - 東門之楊 1 (Khổng Tử)• Hạ hữu - 賀友 (Ngô Thì Nhậm)• Hạ Lâm Thao thái thú Vũ Khả Thái phó lỵ tịnh tiểu dẫn - 賀臨洮太守武可采赴涖并小引 (Đoàn Huyên)• Nam Ninh ngục - 南寧獄 (Hồ Chí Minh)• Nam Việt hành - 南越行 (Chu Chi Tài)• Tạ tứ y cung nhất luật - 謝賜衣恭一律 (Tương An quận vương)• Thái tử Trương xá nhân di chức thành nhục đoạn - 太子張舍人遺織成褥段 (Đỗ Phủ)• Tiến để Phú Xuân kiều tiểu khế, thư hoài nhị tác kỳ 2 - Hựu thất ngôn cổ phong thập thất vận - 進抵富春橋小憩，書懷二作其二－又七言古風十七韻 (Phan Huy Ích)

Bình luận 0

熿

hoàng

U+71BF, tổng 15 nét, bộ hoả 火 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Sáng sủa, rực rỡ. § Xưa dùng như “hoảng” 晃.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Hoàng 煌.

Tự hình 2

Dị thể 2

晃煌

Không hiện chữ?

Bình luận 0

獚

hoàng

U+735A, tổng 14 nét, bộ khuyển 犬 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. một giống chó 2. bợ đỡ, nịnh hót

Tự hình 1

Dị thể 1

𤟡

Không hiện chữ?

Bình luận 0

璜

hoàng

U+749C, tổng 15 nét, bộ ngọc 玉 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

viên ngọc đeo

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Ngọc đẽo như nửa hình tròn (nửa ngọc bích).

Từ điển Thiều Chửu

① Ngọc đẽo như nửa hình tròn gọi là hoàng 璜 (nửa ngọc bích).

Từ điển Trần Văn Chánh

Ngọc (đẽo thành) hình bán nguyệt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Viên ngọc bích hình bán nguyệt.

Tự hình 3

Một số bài thơ có sử dụng

• Bàn Khê điếu huỳnh phú - 蟠溪釣璜賦 (Trần Công Cẩn)• Phụng tặng thái thường Trương khanh nhị thập vận - 奉贈太常張卿二十韻 (Đỗ Phủ)• Sơ thu - 初秋 (Nguyễn Phúc Hồng Vịnh)• Thiên vấn - 天問 (Khuất Nguyên)

Bình luận 0

皇

hoàng

U+7687, tổng 9 nét, bộ bạch 白 (+4 nét)phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. ông vua 2. to lớn

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) To lớn, vĩ đại. ◎Như: “quan miện đường hoàng” 冠冕堂皇 mũ miện bệ vệ. 2. (Tính) Nghiêm trang, rực rỡ, huy hoàng. ◇Thi Kinh 詩經: “Phục kì mệnh phục, Chu phất tư hoàng” 服其命服, 朱芾斯皇 (Tiểu nhã 小雅, Thải khỉ 采芑) (Tướng quân) mặc y phục theo mệnh vua ban, Có tấm phất đỏ rực rỡ. 3. (Tính) Đẹp, tốt. ◎Như: “hoàng sĩ” 皇士 kẻ sĩ tốt đẹp. 4. (Tính) Từ tôn kính, dùng cho tổ tiên. ◎Như: “hoàng tổ” 皇祖 ông, “hoàng khảo” 皇考 cha (đã mất). 5. (Tính) Có quan hệ tới vua. ◎Như: “hoàng cung” 皇宮 cung vua, “hoàng ân” 皇恩 ơn vua, “hoàng vị” 皇位 ngôi vua. 6. (Tính) “Hoàng hoàng” 皇皇: (1) Lớn lao, đẹp đẽ, rực rỡ. (2) Nôn nao, vội vàng. ◎Như: “nhân tâm hoàng hoàng” 人心皇皇 lòng người sợ hãi nao nao. ◇Mạnh Tử 孟子: “Khổng Tử tam nguyệt vô quân, tắc hoàng hoàng như dã” 孔子三月無君, 則皇皇如也 (Đằng Văn Công hạ 滕文公下) Đức Khổng Tử ba tháng không giúp được vua thì nôn nao cả người. 7. (Danh) Vua chúa. ◎Như: “tam hoàng ngũ đế” 三皇五帝, “nữ hoàng” 女皇. 8. (Danh) Trời, bầu trời. § Cũng như “thiên” 天. ◇Khuất Nguyên 屈原: “Trắc thăng hoàng chi hách hí hề, Hốt lâm nghễ phù cựu hương” 陟陞皇之赫戲兮, 忽臨睨夫舊鄉 (Li tao 離騷) Ta bay lên trời cao hiển hách hề, Chợt trông thấy cố hương. 9. (Danh) Nhà không có bốn vách. 10. (Danh) Mũ trên vẽ lông cánh chim. 11. (Danh) Chỗ hổng trước mả để đưa áo quan vào. 12. (Danh) Chỗ trước cửa buồng ngủ. 13. (Danh) Họ “Hoàng”. 14. (Động) Khuông chánh, giúp vào đường chính. ◇Thi Kinh 詩經: “Chu Công đông chinh, Tứ quốc thị hoàng” 周公東征, 四國是皇 (Bân phong 豳風, Bá phủ 播斧) Chu Công chinh phạt phía đông, Các nước bốn phương đều được đưa về đường ngay.

Từ điển Thiều Chửu

① To lớn, tiếng gọi tôn kính, như hoàng tổ 皇祖 ông, hoàng khảo 皇考 cha, v.v. ② Vua, từ nhà Tần trở về sau đều gọi vua là Hoàng đế 皇帝. ③ Hoàng hoàng 皇皇 rực rỡ, ngơ ngác, sợ hãi, như Khổng Tử tam nguyệt vô quân tắc hoàng hoàng như dã 孔子三月無君，則皇皇如也 (Mạnh Tử 孟子) đức Khổng Tử ba tháng không giúp được vua thì ngơ ngác cả người, nhân tâm hoàng hoàng 人心皇皇 lòng người sợ hãi nao nao. ④ Ðường hoàng chính đại cao minh. ⑤ Nhà không có bốn vách. ⑥ Cứu chính, giúp cho vua vào đường chính. ⑦ Cái mũ trên vẽ lông cánh chim. ⑧ Chỗ hổng trước cái mả xây để đút áo quan vào. ⑨ Chỗ trước cửa buồng ngủ.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Hoàng, vua: 三皇五帝 Tam hoàng ngũ đế; 日皇 Nhật hoàng, vua Nhật; ② Lớn. 【皇皇】hoàng hoàng [huáng huáng] a. (văn) Ngơ ngác, sợ hãi: 孔子三月無君則皇皇如也 Khổng Tử ba tháng không có vua (để giúp) thì ngơ ngơ ngác ngác cả người (Luận ngữ). Xem 惶惶 [huáng huáng]; b. Xem 遑遑 [huáng huáng]; c. Lớn, to lớn, lớn lao: 皇皇巨著 Trước tác lớn, tác phẩm lớn; 皇皇上帝 Đấng thượng đế to lớn (Thi Kinh); ③ Như 遑 [huáng] (bộ 辶); ④ Như 惶 [huáng] (bộ 忄); ⑤ (văn) Đường hoàng, quang minh chính đại; ⑥ (văn) Giúp cho vào đường chính; ⑦ (văn) Nhà trống (không có bốn vách); ⑧ (văn) Mũ có vẽ lông cánh chim; ⑨ (văn) Lỗ trống trước mả để đưa áo quan vào; ⑩ (văn) Chỗ trước cửa buồng ngủ; ⑪ [Huáng] (Họ) Hoàng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

To lớn — Đẹp đẽ — Chỉ ông vua. Thuộc về nhà vua — Tiếng xưng tụng đời trước. Xem Hoàng khảo.

Tự hình 5

Dị thể 9

凰煌𤽙𤽚𤽢𤽧𦤃𦤍𦤐

Không hiện chữ?

Từ ghép 35

bàng hoàng 旁皇 • bảo hoàng 保皇 • đàng hoàng 堂皇 • đường đường hoàng hoàng 堂堂皇皇 • đường hoàng 堂皇 • giáo hoàng 教皇 • hoàng cung 皇宮 • hoàng đế 皇帝 • hoàng đồ 皇圖 • hoàng gia 皇家 • hoàng hậu 皇后 • hoàng khảo 皇考 • hoàng lê nhất thống chí 皇黎一統志 • hoàng thái hậu 皇太后 • hoàng thái tử 皇太子 • hoàng thành 皇城 • hoàng thân 皇親 • hoàng thiên 皇天 • hoàng tộc 皇族 • hoàng tôn 皇孫 • hoàng triều 皇朝 • hoàng triều đại điển 皇朝大典 • hoàng tử 皇子 • hoàng việt 皇越 • hoàng việt địa dư chí 皇越地與志 • hoàng việt thi tuyển 皇越詩選 • hoàng việt văn hải 皇越文海 • hoàng việt văn tuyển 皇越文選 • ngọc hoàng 玉皇 • nữ hoàng 女皇 • tam hoàng 三皇 • thảng hoàng 倉皇 • thánh hoàng 聖皇 • thượng hoàng 上皇 • trương hoàng 張皇

Một số bài thơ có sử dụng

• Bính Tý thu bát nguyệt vọng hậu đáp hoạ Bình Thuận liêm hiến sứ Hà Thiếu Trai kỷ sự ký thị nguyên vận - 丙子秋八月望後答和平順廉憲使何少齋紀事寄示原韻 (Nguyễn Phúc Ưng Bình)• Cảm thán - 感嘆 (Lê Đản)• Đáp đô đốc Nùng nguyên soái giản - 答都督濃元帥柬 (Phùng Khắc Khoan)• Đăng Thiên Kỳ sơn lưu đề kỳ 1 - 登天奇山留題其一 (Phạm Sư Mạnh)• Hoàn gia hành - 還家行 (Trịnh Tiếp)• Khai Nghiêm tự bi ký - 開嚴寺碑記 (Trương Hán Siêu)• Tống Cố bát phân văn học thích Hồng Cát châu - 送顧八分文學適洪吉州 (Đỗ Phủ)• Tống thị thần Mạc Dĩnh Phu sứ Nguyên - 送侍臣莫穎夫使元 (Nguyễn Ức)• Viễn biệt ly - 遠別離 (Lý Bạch)• Vịnh sử - Kinh Kha - 詠史－荊軻 (Hà Ngô Sô)

Bình luận 0

磺

hoàng [khoáng]

U+78FA, tổng 16 nét, bộ thạch 石 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

lưu huỳnh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) “Lưu hoàng” 硫磺: cũng viết là 硫黃: xem “lưu” 硫.

Từ điển Thiều Chửu

① Tục mượn dùng như chữ hoàng 黃 để gọi tên đá. ② Cũng như chữ quáng 礦.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Xem 硫 [liú]; ② (văn) Như 礦 [kuàng].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Xem Lưu hoàng. Vần Lưu — Một âm khác là Khoáng. Xem Khoáng.

Tự hình 2

Một số bài thơ có sử dụng

• Thương Ngô Trúc chi ca kỳ 06 - 蒼梧竹枝歌其六 (Nguyễn Du)

Bình luận 0

篁

hoàng

U+7BC1, tổng 15 nét, bộ trúc 竹 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

bụi tre, cây tre

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Bụi tre, rừng tre. ◇Khuất Nguyên 屈原: “Dư xử u hoàng hề chung bất kiến thiên” 余處幽篁兮終不見天 (Cửu ca 九歌, San quỷ 山鬼) Ta ở trong rừng tre âm u hề, không thấy trời gì cả. 2. (Danh) Cây tre. ◇Tây du kí 西遊記: “Thiên chu lão bách, vạn tiết tu hoàng” 千株老柏, 萬節修篁 (Đệ nhất hồi) Nghìn gốc bách già, muôn đốt tre dài.

Từ điển Thiều Chửu

① Bụi tre, cây tre.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Rừng tre: 幽篁 Rừng tre êm vắng. (Ngr) Cây tre, bụi tre: 修篁 Cây tre dài.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rừng trúc — Gọi chung loài tre, trúc.

Tự hình 2

Một số bài thơ có sử dụng

• Đề trúc thạch mục ngưu - 題竹石牧牛 (Hoàng Đình Kiên)• Đồng Diêm Bá Quân túc đạo sĩ quán hữu thuật - 同閻伯均宿道士觀有述 (Bao Hà)• Lệ giang nhàn vịnh - 麗江閑咏 (Ngô Thì Nhậm)• Nhập Hành Châu - 入衡州 (Đỗ Phủ)• Sơn quỷ - 山鬼 (Khuất Nguyên)• Tần Châu tạp thi kỳ 09 - 秦州雜詩其九 (Đỗ Phủ)• Thanh Viễn đạo sĩ dưỡng hạc giản - 清遠道士養鶴澗 (Tiền Tải)• Thủ 33 - 首33 (Lê Hữu Trác)• Tống Văn Sử Phó Dữ Lệ tá thiên sứ An Nam - 送文史傅與礪佐天使安南 (Lê Tắc)• Trúc lý quán - 竹裏館 (Vương Duy)

Bình luận 0

簧

hoàng

U+7C27, tổng 17 nét, bộ trúc 竹 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái vè đồng (lấy đồng dát mỏng trong lỗ tiêu hay sáo để thổi cho kêu)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Vè đồng, lưỡi gà (miếng mỏng làm bằng tre hay kim loại gắn trong sênh, tiêu, sáo, khi chấn động thì phát ra âm thanh). ◇Trang Tử 莊子: “Sử thiên hạ hoàng cổ dĩ phụng bất cập chi pháp” 使天下簧鼓以奉不及之法 (Biền mẫu 駢拇) Khiến người ta mê hoặc về tiếng đồng tiếng phách để tôn sùng cái phép không tới. 2. (Danh) Lò xo, dây cót (bộ phận có sức co giãn trong máy móc)

Từ điển Thiều Chửu

① Cái vè đồng, lấy đồng mỏng dát làm mạng, để trong lỗ tiêu hay sáo để thổi cho kêu gọi là hoàng. ② Tiếng nhạc, phàm tiếng gì có vẻ êm dịu dễ lọt tai gọi là hoàng. Kinh Thi 詩經 có câu: Sảo ngôn như hoàng 巧言如簧 nói khéo như rót, lấy lời đường mật mà làm cho người ta mê hoặc, gọi là hoàng cổ 簧鼓 cũng noi ý ấy. Trang Tử 莊子: Sử thiên hạ hoàng cổ dĩ phụng bất cập chi pháp 使天下簧鼓以奉不及之法 (Biền mẫu 駢拇) khiến người ta mê hoặc về tiếng đồng tiếng phách để tôn sùng cái phép không tới. ③ Máy móc có sức găng mạnh gọi là hoàng (lò xo).

Từ điển Trần Văn Chánh

① Cái lưỡi gà, cái vè đồng (trong kèn, sáo); ② Lò xo, dây cót: 鎖簧 Lò xo khóa; 手表的簧斷了 Dây cót đồng hồ đeo tay đứt rồi; ③ (văn) (Tiếng nhạc) du dương, mê li, như rót vào tai: 巧言如簧 Lời nói khéo như rót vào tai; 簧鼓 Tiếng trống mê li.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái lưỡi gà ở đầu ống kèn.

Tự hình 3

Từ ghép 2

đạn hoàng 弹簧 • đạn hoàng 彈簧

Một số bài thơ có sử dụng

• Chúng tiên đồng nhật vịnh nghê thường - 眾仙同日詠霓裳 (Cao Bá Quát)• Cung hoạ ngự chế tứ Triều Tiên, Lưu Cầu, An Nam chư quốc sứ thần thi - 恭和御制賜朝鮮琉球安南諸國使臣詩 (Nguyễn Chỉ Tín)• Điệu lạc dăng - 悼落蠅 (Nguyễn Khuyến)• Lưu Nguyễn động trung ngộ tiên tử - 劉阮洞中遇仙子 (Tào Đường)• Phù dung nữ nhi luỵ - 芙蓉女兒誄 (Tào Tuyết Cần)• Quân tử dương dương 1 - 君子陽陽 1 (Khổng Tử)• Thành Đô phủ - 成都府 (Đỗ Phủ)• Thấm viên xuân - Thưởng xuân từ - 沁園春－賞春詞 (Phùng Khắc Khoan)• Thất nguyệt nhất nhật đề Chung minh phủ thuỷ lâu kỳ 1 - 七月一日題終明府水樓其一 (Đỗ Phủ)• Vũ y khúc - 舞衣曲 (Ôn Đình Quân)

Bình luận 0

艎

hoàng

U+824E, tổng 15 nét, bộ chu 舟 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

thuyền lướt nhanh

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Thuyền; ② Đò ngang; ③ Xem 艅.

Tự hình 2

Dị thể 2

楻𦪄

Không hiện chữ?

Từ ghép 1

dư hoàng 艅艎

Một số bài thơ có sử dụng

• Hoạ Đại Minh sứ Dư Quý kỳ 3 - 和大明使余貴其三 (Phạm Sư Mạnh)• Hỗ giá chinh Thuận Hoá kỷ hành - Nhị hà hoàn chu - 扈駕征順化紀行－珥河萑舟 (Phạm Công Trứ (I))• Phụng hoạ ngự chế “Thiên Vực giang hiểu phát” - 奉和御製天域江曉發 (Thân Nhân Trung)• Sa châu - 沙洲 (Ngô Thì Nhậm)

Bình luận 0

葟

hoàng

U+845F, tổng 12 nét, bộ thảo 艸 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một loài cây, giống như cây tỏi.

Tự hình 2

Dị thể 5

䑟𤯷𦨁𦨃𦨄

Không hiện chữ?

Bình luận 0

蝗

hoàng

U+8757, tổng 15 nét, bộ trùng 虫 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(xem: mã hoàng 馬蝗)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Tục gọi là “hoàng trùng” 蝗蟲 một loài châu chấu ăn hại lúa. § Ngày xưa gọi là “phụ chung” 阜螽, cũng gọi là “trách mãnh” 蚱蜢. Tỉ dụ người ăn rất nhiều. ◇Đái Thúc Luân 戴叔倫: “Tân hòa vị thục phi hoàng chí, Thanh miêu thực tận dư khô hành” 新禾未熟飛蝗至, 青苗食盡餘枯莖 (Đồn điền từ 屯田詞) Lúa mới chưa chín châu chấu bay đến, Mạ xanh ăn hết (chỉ) để lại rễ khô.

Từ điển Thiều Chửu

① Một loài sâu hay ăn hại lúa.

Từ điển Trần Văn Chánh

(động) Châu chấu: 滅蝗 Diệt châu chấu.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Loài sâu lúa.

Tự hình 2

Chữ gần giống 1

𨉤

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

• Bộ hoàng - 捕蝗 (Bạch Cư Dị)• Điền gia (Môn ngoại thanh lưu hệ dã thuyền) - 田家（門外青流系野船） (Trương Lỗi)• Điền gia ngữ - 田家語 (Mai Nghiêu Thần)• Hung niên hỉ vũ - 凶年喜雨 (Nguyễn Khuyến)• Hữu khách - 有客 (Tô Thuấn Khâm)• Ngẫu hứng - 偶興 (Bùi Huy Bích)• Vô đề kỳ 1 - 無題其一 (Bùi Huy Bích)• Vô đề kỳ 2 - 無題其二 (Bùi Huy Bích)

Bình luận 0

蟥

hoàng

U+87E5, tổng 17 nét, bộ trùng 虫 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

con đỉa cộ

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con đỉa. § Còn gọi là: “mã hoàng” 馬蟥, “thủy điệt” 水蛭.

Từ điển Thiều Chửu

① Ðỉa cộ.

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem 螞蟥 [mă huáng].

Tự hình 2

Dị thể 1

𧓛

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

mã hoàng 蚂蟥 • mã hoàng 螞蟥

Bình luận 0

諻

hoàng

U+8AFB, tổng 16 nét, bộ ngôn 言 (+9 nét)phồn thể

Từ điển phổ thông

dùng như chữ 喤

Tự hình 1

Dị thể 2

𧫍𬤍

Không hiện chữ?

Bình luận 0

趪

hoàng

U+8DAA, tổng 18 nét, bộ tẩu 走 (+11 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dáng tất tả, vất vả. Cũng nói là Hoàng hoàng.

Tự hình 1

Dị thể 1

僙

Không hiện chữ?

Bình luận 0

遑

hoàng

U+9051, tổng 12 nét, bộ sước 辵 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. kíp, gấp 2. nhàn rỗi

Từ điển trích dẫn

1. (Phó) Kíp, gấp. ◎Như: “hoàng bách” 遑迫 vội vàng. 2. (Phó) Sao mà, làm sao. ◇Thi Kinh 詩經: “Ngã cung bất duyệt, Hoàng tuất ngã hậu?” 我躬不閱, 遑恤我後 (Bội phong 邶風, Cốc phong 谷風) Thân ta đây không được dung dưỡng, Thì sao mà còn thương xót đến những nỗi sau này của ta? 3. (Danh) Rỗi nhàn, thư nhàn. ◇Thi Kinh 詩經: “Mạc cảm hoặc hoàng” 莫敢或遑 (Thiệu Nam 召南, Ân kì lôi 殷其雷) Chẳng ai dám nhàn rỗi chút nào.

Từ điển Thiều Chửu

① Kíp, gấp. Như hoàng bách 遑迫 vội vàng. ② Rỗi nhàn, thư nhàn. Như mạc cảm hoặc hoàng 莫敢或遑 (Thi Kinh 詩經) chẳng ai dám rỗi nhàn một chút nào.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Rỗi, nhàn rỗi, rảnh rỗi, rỗi rãi: 不 遑 Không rỗi; 莫敢或遑 Chẳng ai dám nhàn rỗi chút nào (Thi Kinh); ② Kíp, gấp: 遑迫 Gấp rút.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rảnh rang, nhàn hạ — Nghỉ ngơi thong thả.

Tự hình 2

Dị thể 3

偟徨𪪱

Không hiện chữ?

Từ ghép 1

chương hoàng 傽遑

Một số bài thơ có sử dụng

• Ẩn kỳ lôi 2 - 殷其雷 2 (Khổng Tử)• Bồi Diêu sứ quân đề Huệ thượng nhân phòng, đắc thanh tự - 陪姚使君題惠上人房，得青字 (Mạnh Hạo Nhiên)• Điệu thân tây vọng - 悼親西望 (Phạm Nhữ Dực)• Độ Thiên Đức giang - 渡天德江 (Lê Quý Đôn)• Ngôn hoài - 言懷 (Ngô Thì Nhậm)• Tặng Bạch Mã vương Bưu - 贈白馬王彪 (Tào Thực)• Tần Châu kiến sắc mục Tiết tam Cừ thụ tư nghị lang, Tất tứ Diệu trừ giám sát, dữ nhị tử hữu cố viễn, hỉ thiên quan kiêm thuật tác cư, hoàn tam thập vận - 秦州見敕目薛三璩授司議郎畢四曜除監察與二子有故遠喜遷官兼述 索居凡三十韻 (Đỗ Phủ)• Thuỷ thanh u - 水清幽 (Phan Huy Thực)• Tứ mẫu 3 - 四牡 3 (Khổng Tử)• Tứ mẫu 4 - 四牡 4 (Khổng Tử)

Bình luận 0

鍠

hoàng

U+9360, tổng 17 nét, bộ kim 金 (+9 nét)phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. tiếng chuông trống kêu 2. cái đinh ba

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Một loại kiếm (gươm) có ba mũi; ② 【鍠鍠】hoàng hoàng [huáng huáng] (thanh) Tiếng chuông trống.

Tự hình 2

Dị thể 3

锽韹𨪽

Không hiện chữ?

Bình luận 0

锽

hoàng

U+953D, tổng 14 nét, bộ kim 金 (+9 nét)giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. tiếng chuông trống kêu 2. cái đinh ba

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 鍠

Tự hình 1

Dị thể 2

鍠𨪽

Không hiện chữ?

Bình luận 0

隍

hoàng

U+968D, tổng 11 nét, bộ phụ 阜 (+9 nét)phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

ao cạn trong thành

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cái ao cạn trong thành, cái hào cạn. § Có nước gọi là “trì” 池, không có nước gọi là “hoàng” 隍.

Từ điển Thiều Chửu

① Cái ao cạn trong thành, cái hào, có nước gọi là trì 池, không có nước gọi là hoàng 隍.

Từ điển Trần Văn Chánh

(cũ) Hào (ao cạn trong thành): 城隍 Hào thành.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Rãnh sâu đào ở ngoài chân thành, không có nước. Có nước gọi là Trì.

Tự hình 2

Dị thể 2

堭墴

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

惶

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

ngột hoàng 阢隍 • thành hoàng 城隍

Một số bài thơ có sử dụng

• Cảm hoài thi - 感懷詩 (Đỗ Mục)• Cổ tích thần từ bi ký - 古跡神祠碑記 (Trương Hán Siêu)• Đằng Vương các tự - 滕王閣序 (Vương Bột)• Nhập Hành Châu - 入衡州 (Đỗ Phủ)• Thiết Đường giáp - 鐵堂峽 (Đỗ Phủ)• Tống Hứa bát thập di quy Giang Ninh cận tỉnh, Phủ tích thì thường khách du thử huyện ư Hứa sinh xử khất Ngoã Quan tự Duy Ma đồ dạng chí chư thiên mạt - 送許八拾遺歸江寧覲省甫昔時嘗客遊此縣於許生處乞瓦棺寺維摩圖樣志諸篇末 (Đỗ Phủ)

Bình luận 0

騜

hoàng

U+9A1C, tổng 19 nét, bộ mã 馬 (+9 nét)phồn thể, hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên giống ngựa quý, lông vàng trắng loang lổ.

Tự hình 1

Dị thể 3

䮲𩥧𫘩

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

𫘩

Không hiện chữ?

Bình luận 0

鰉

hoàng

U+9C09, tổng 20 nét, bộ ngư 魚 (+9 nét)phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cá hoàng (dài tới 2 trượng, lưng có xương bọc như áo giáp, mũi dài, mỡ vàng)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Dài tới hai trượng, lưng có xương bọc như áo giáp, mũi dài, mỡ vàng như sáp ong, cứ một tầng thịt lại có một tầng mỡ, xương sống và mũi đều mềm sụn, dùng nấu ăn được. § Một tên là “tầm ngư cốt” 鱘魚骨.

Từ điển Thiều Chửu

① Cá hoàng dài tới hai trượng, lưng có xương bọc như áo giáp, mũi dài, mỡ vàng như sáp ong, cứ một từng thịt lại có một từng mỡ, xương sống mà mũi đều mềm sụn, dùng nấu ăn được. Một tên là tầm ngư cốt 鱘魚骨.

Từ điển Trần Văn Chánh

(động) Cá tầm.

Tự hình 2

Dị thể 2

鱑鳇

Không hiện chữ?

Bình luận 0

鱑

hoàng

U+9C51, tổng 22 nét, bộ ngư 魚 (+11 nét)phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cá hoàng (dài tới 2 trượng, lưng có xương bọc như áo giáp, mũi dài, mỡ vàng)

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Như 鰉.

Tự hình 1

Dị thể 2

鰉𬶫

Không hiện chữ?

Bình luận 0

鳇

hoàng

U+9CC7, tổng 17 nét, bộ ngư 魚 (+9 nét)giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cá hoàng (dài tới 2 trượng, lưng có xương bọc như áo giáp, mũi dài, mỡ vàng)

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 鰉.

Từ điển Trần Văn Chánh

(động) Cá tầm.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 鰉

Tự hình 2

Dị thể 2

鰉鱑

Không hiện chữ?

Bình luận 0

黃

hoàng [huỳnh]

U+9EC3, tổng 12 nét, bộ hoàng 黃 (+1 nét)phồn thể, chỉ sự

Từ điển phổ thông

vàng, màu vàng

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Sắc vàng, sắc ngũ cốc chín. Ngày xưa lấy năm sắc chia sánh với năm phương. Màu vàng cho là sắc ở giữa, cho nên coi màu vàng là màu quý nhất. Về đời quân chủ các tờ chiếu mệnh đều dùng màu vàng, cho đến các đồ trang sức chỉ vua là được dùng màu vàng thôi. 2. (Danh) Chỉ đất. ◎Như: “huyền hoàng” 玄黃 trời đất, “huyền hoàng phẩu phán” 玄黄剖判 lúc mới chia ra trời đất. 3. (Danh) Người già. § Người già lông tóc đều vàng, cho nên gọi là “hoàng phát” 黃髮 hay “hoàng củ” 黃耇. 4. (Danh) Trẻ con. § Phép tính số dân của nhà Đường 唐, cứ ba tuổi trở xuống là “hoàng”. Cho nên (số) trẻ con gọi là “hoàng khẩu” 黃口. 5. (Danh) Sắc loài kim (sắc vàng), cho nên vàng bạc gọi là “hoàng bạch vật” 黃白物. 6. (Danh) Gọi tắt của “Hoàng Đế” 黃帝, hiệu của một vua thời thượng cổ Trung Quốc. ◎Như: “Viêm Hoàng tử tôn” 炎黃子孫 con cháu của Viêm Đế và Hoàng Đế (người Trung Quốc tự xưng là con cháu của Viêm Hoàng), “Hoàng Lão chi thuật” 黃老之術 thuật của Hoàng Đế và Lão Tử. 7. (Danh) Họ “Hoàng”. 8. (Động) Úa vàng. ◇Thi Kinh 詩經: “Hà thảo bất hoàng, Hà nhật bất hành” 何草不黃, 何日不行 (Tiểu nhã 小雅, Hà thảo bất hoàng 何草不黃) Cỏ cây nào không vàng úa, Ngày nào mà chẳng đi (đánh giặc). 9. (Động) Thất bại. ◎Như: “mãi mại hoàng liễu” 買賣黃了 mua bán thất bại rồi. 10. (Tính) Tục, dung tục, đồi trụy. ◎Như: “hoàng sắc tiểu thuyết” 黃色小說 tiểu thuyết tục. 11. Cũng viết là 黄.

Từ điển Thiều Chửu

① Cũng như chữ hoàng 黄.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Màu sắc của đất — Màu vàng — Tên một trong các bộ chữ Trung Hoa.

Tự hình 5

Dị thể 1

黄

Không hiện chữ?

Từ ghép 38

á tử cật hoàng liên 啞子吃黃連 • bán thanh bán hoàng 半青半黃 • bích lạc hoàng tuyền 碧落黃泉 • cung hoàng 宮黃 • diện hoàng cơ sấu 面黃肌瘦 • địa hoàng 地黃 • hoàng cầm 黃芩 • hoàng chủng 黃種 • hoàng cô 黃姑 • hoàng cúc 黃菊 • hoàng đản 黃疸 • hoàng đạo 黃道 • hoàng đế 黃帝 • hoàng đồng 黃銅 • hoàng giáo 黃教 • hoàng giáp 黃甲 • hoàng hà 黃河 • hoàng hải 黃海 • hoàng hoa 黃花 • hoàng hoa tửu 黃花酒 • hoàng hôn 黃昏 • hoàng khẩu 黃口 • hoàng kim 黃金 • hoàng kỳ 黃芪 • hoàng lô 黃櫨 • hoàng lương 黃梁 • hoàng lương mộng 黃粱夢 • hoàng ly 黃鸝 • hoàng mai 黃梅 • hoàng oanh 黃鶯 • hoàng thang 黃湯 • hoàng tuyền 黃泉 • hỗn hoàng 焜黃 • khương hoàng 薑黃 • lê hoàng 黎黃 • lưu hoàng 硫黃 • ma hoàng 麻黃 • sa để hoàng kim 沙底黃金

Một số bài thơ có sử dụng

• Cổ ý - 古意 (Thôi Quốc Phụ)• Đáo kinh sư - 到京師 (Dương Tái)• Đăng Hoàng Hạc lâu tác - 登黃鶴樓作 (Lê Quang Định)• Hoa Sơn đề Vương Mẫu từ - 華山題王母祠 (Lý Thương Ẩn)• Ngọc Đài quán kỳ 1 - 玉臺觀其一 (Đỗ Phủ)• Phát Tần Châu - 發秦州 (Đỗ Phủ)• Quá Đường thi nhân Giả Lãng Tiên cố lý - 過唐詩人賈浪先故里 (Nguyễn Tư Giản)• Sùng Sơn từ - 崇山祠 (Phan Thúc Trực)• Thái tang tử - Trùng dương - 採桑子－重陽 (Mao Trạch Đông)• Thính nữ đạo sĩ Biện Ngọc Kinh đàn cầm ca - 聽女道士卞玉京彈琴歌 (Ngô Vĩ Nghiệp)

Bình luận 0

黄

hoàng [huỳnh]

U+9EC4, tổng 11 nét, bộ hoàng 黃 (+0 nét)giản thể, chỉ sự

Từ điển phổ thông

vàng, màu vàng

Từ điển trích dẫn

1. Cũng viết là 黃.

Từ điển Thiều Chửu

① Sắc vàng, sắc ngũ cốc chín. Ngày xưa lấy năm sắc chia sánh với năm phương. Màu vàng cho là sắc ở giữa, cho nên coi màu vàng là màu quý nhất. Về đời quân chủ các tờ chiếu mệnh đều dùng màu vàng, cho đến các đồ trang sức chỉ vua là được dùng màu vàng thôi. ② Huyền hoàng 玄黄 trời đất. Như huyền hoàng phẩu phán 玄黄剖判 lúc mới chia ra trời đất. ③ Người già lông tóc đều vàng, cho nên gọi là hoàng phát 黄髮 và hoàng củ 黄耇. ④ Trẻ con. Phép tính số dân của nhà Ðường 唐, cứ ba tuổi trở xuống là hoàng. Cho nên trẻ con gọi là hoàng khẩu 黄口. ⑤ Sắc loài kim (sắc vàng), cho nên vàng bạc gọi là hoàng bạch vật 黄白物. ⑥ Họ Hoàng.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (Màu) vàng: 麥子都黃了 Lúa mì đã chín vàng rồi; ② [Huáng] Sông Hoàng, sông Hoàng Hà: 黃泛區 Vùng lụt sông Hoàng; ③ (khn) Thất bại: 買賣黃了 Mua bán thất bại rồi; ④ (văn) Trẻ con ba tuổi trở xuống: 黄口 (Số) trẻ con; ⑤ (văn) Xem 玄黄 [xuánhuáng]; ⑥ [Huáng] (Họ) Hoàng, Huỳnh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Hoàng 黃.

Tự hình 3

Dị thể 3

黃𡕛𨝴

Không hiện chữ?

Từ ghép 12

chuy hoàng 緇黄 • cung hoàng 宫黄 • địa hoàng 地黄 • hoàng đản 黄疸 • hoàng hôn 黄昏 • hoàng kỳ 黄芪 • hoàng lô 黄栌 • hoàng ly 黄鹂 • hoàng oanh 黄莺 • khương hoàng 姜黄 • lệ hoàng 蠣黄 • lưu hoàng 硫黄

Một số bài thơ có sử dụng

• Dân dao - 民謠 (Vưu Đồng)• Đáo Vị thành hữu cảm - 到渭城有感 (Đỗ Bỉnh Thành)• Ngô Khê - 浯溪 (Lưu Khắc Trang)• Nhuận cửu nguyệt trùng cửu dữ phụ lão tiểu ẩm tứ tuyệt kỳ 3 - 閏九月重九與父老小飲四絕其三 (Tô Triệt)• Phong Xuyên huyện thứ vận điển bạ Ngưu Sĩ Lương - 封川縣次韻典簿牛士良 (Trương Dĩ Ninh)• Sám hối tị căn tội - 懺悔鼻根罪 (Trần Thái Tông)• Tống Khê sinh từ thi - 宋溪生祠詩 (Vũ Thuý)• Trung thu dạ Động Đình đối nguyệt ca - 中秋夜洞庭對月歌 (Tra Thận Hành)• Vũ trung chí Hoa hạ túc Vương Sơn Sử gia - 雨中至華下宿王山史家 (Cố Viêm Vũ)• Yết Chu Du miếu - 謁周瑜廟 (Giải Tấn)

Bình luận 0