TRÁI VẢ VÀ NHỮNG CÔNG DỤNG KHÔNG NGỜ TỚI

Tỉnh Thừa Thiên – Huế là địa phương có nhiều đặc sản được biết đến không chỉ ở trong nước mà cả trên thế giới. Trong đó, món ăn từ trái vả đã lọt vào top 50 món ăn đặc sản Việt Nam lần thứ 3 do Tổ chức kỷ lục Việt Nam công bố. Không chỉ mình Huế mới có vả nhưng người Huế gắn bó với loại quả này hơn cả. Gần như bữa cơm nào của người Huế cũng có vả, nhà giàu, nhà nghèo đều vậy.

Trái vả

Cây vả thân gỗ nhỏ cao 5-10m, có nhiều cành, phần non có lông cứng. Lá to, phiến hình trái xoan, có lông ở mặt dưới, mép lá khía răng không đều. Cụm hoa vả mọc ở gốc hay trên cành già phát triển thành quả to, hình cầu dẹt, khi chín có màu đỏ. Quả vả ngoài dùng để ăn còn có công dụng để chữa bệnh.

Theo Đông y, quả vả có vị ngọt, tính bình, có công năng nhuận tràng, thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc, tiêu đờm. Các nghiên cứu thành phần hoạt chất cho thấy trái vả rất tốt cho những người ăn kiêng vì nhiều chất xơ (9,8 gam) và ít năng lượng (100g khô cho 250kcal). Trong quả vả chứa nhiều thành phần dưỡng, thích hợp sử dụng cho người phế nhiệt, khản tiếng, tỳ vị hư yếu, tiêu hóa kém, trẻ em tiêu chảy lâu ngày, táo bón.

Các nghiên cứu cho biết, quả vả có khả năng chống ung thư, rể và lá có tác dụng tiêu thủng, giảm độc, tiêu viêm và giảm đau. Dưới đây là các công dụng mà quả vả mang lại mà chúng ta không thể ngờ tới:

Tiêu độc, lợi tiểu: đối với người phù thũng lấy rễ và lá vả sắc lấy nước uống nhiều lần trong ngày.

Chữa cảm hay ngộ độc: lấy quả vả 200g, quả sung 200g, lá móc mèo 50g, rễ canh châu 50g. Thái nhỏ, phơi khô, tẩm rượu, sao vàng. Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Làm thuốc khai vị: lấy quả vả vừa chín tới phơi nắng hoặc sấy khô 500g, thái nhỏ ngâm với 1 lít rượu trắng 40 độ sau 10-20 ngày. Mỗi ngày uống 2-3 lần, vào trước khi ăn 2 bữa chính và trước khi ngủ, mỗi lần uống 1 ly nhỏ 20-30ml.

Trị mụn nhọt, ghẻ lở ngoài da: nhờ các chất nhầy trong trái giúp mau lên da non. Đặc biệt, do hàm lượng nước cao, vả nghiền đóng vai trò như một chất làm sạch da tuyệt vời và giúp ngăn ngừa, chữa mụn trứng cá.

Chữa tỳ hư, tiêu chảy lâu ngày, tiêu hóa kém: lấy quả vải phơi khô, thái hạt lựu, sao vàng, cho đường trắng và nước sôi vào hãm lấy nước uống thay trà trong ngày. Cần uống liền một thời gian.

Chữa họng sưng đau: quả vả non 100g, lá chó đẻ 50g, búp tre 30g. Rửa sạch, giã nát, sao nóng rồi đắp vào cổ nơi đau rát và băng giữ lại. Ngày làm 2 lần trong vài ngày.

Chữa phế nhiệt khản tiếng: lấy 150g quả vả sắc lấy nước, cho đường phèn đủ ngọt và uống. Mỗi lần uống 5g và ngày 3 lần.

Ngừa táo bón: mỗi ngày 5gram chất xơ (tương đương 3 trái) sẽ chống bệnh táo bón, đặc biệt ở người già.

Chữa trĩ, đại tiện khô cứng: lấy 10 quả vả, lợn già ruột một khúc. Đổ nước vừa ăn, nấu nhừ, nêm gia vị vừa miệng, ăn hết trong ngày. Hay chữa trĩ bằng cách lấy lá vả giã nát đắp vào nơi có trĩ, ngày 2-3 lần cho đến khi khỏi.

Làm tăng tiết sữa mẹ: quả vải đem sấy giòn, tán bột. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 12gram, uống với nước sôi để nguội, cần sử dụng 3-5 ngày.

Chữa viêm loét dạ dày, tá tràng: lấy quả vả sấy khô tán bột, mỗi lần uống 5g, ngày 3 lần.

Giảm cân: hàm lượng chất sơ cao nhưng ít năng lượng rất thích cho người tạng béo phì.

Ngừa bệnh tim mạch: các axit béo trong trái vả thuộc loại Omega-3 và Omega-6 giúp hạ thấy nguy cơ gây bệnh tim mạch.

Ngăn ngừa bệnh thiếu máu: trái vả chứa nhiều chất sắt và khoáng giúp tạo ra các tế bào máu đỏ và ngăn ngừa bệnh thiếu máu.

Ngừa ung thư: hàm lượng cao các chất flavonoid trong trái vả giúp ngăn ngừa bệnh ung thư cũng như ngăn ngừa sự tổn thương tế bào. Đặc biệt ngừa ung thư vú đối với phụ nữa sau giai đoạn tiền mãn kinh.

Ổn định đường huyết: trái vả chứa nhiều potassium (K) giúp kiểm soát lượng đường trong máu, nhiều potassium ít sodium giúp tránh được bệnh huyết áp cao và nhồi máu cơ tim.

Bảo vệ khung xương: hàm lượng canxi rất cao trong trái vải giúp kéo dài tuổi thọ của xương và bảo vệ khung xương. Đây là một dấu hiệu đáng mừng cho những người bị loãng xương.

Ngừa sự thoái hóa da: ở người lớn tuổi da thường bị nhăn và sạm, không còn săn chắc và tươi sáng, các loại trái cây như trái vả giúp làm da không bị thoái hóa và giữ vẻ thanh xuân.

Chống oxy hóa: chất chống oxy hóa của vả đã được chứng minh những lợi ích sức khỏe của mắt cao hơn so với chất chống oxy hóa thực vật như cà rốt, thậm chí cung cấp bảo vệ chống lại thoái hóa điểm vàng (ARMD), nguyên nhân hàng đầu gây mù.

Cải thiện giấc ngủ: tryptophan có trong quả vả giúp bạn ngủ ngon hơn và giúp loại bỏ các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ.

Quỳnh Hương