Whisky Or Whisk(e)y? - Viski 101 - Keyif Adamı

View Post Çoğumuz televizyonda gördük onu önce, sonra babalarımız kristal eşlikçileriyle onları vitrinlerde bekletmeye başladı. Meraklı olduğumuzdan daha hazır olmadan denemiş ve uzun süre uzak kalmışızdır ondan. Evet, evet. Viskiden bahsediyorum. Hani babanızın beklettiği J&B veya kırmızı Johnny Walker olan. Hani ilk denediğinizde “Bu mu yani?” diyerek yüzünüzü ekşittiğiniz içki olan viski.

İçki kültürü çok ama çok zayıf olan bir ülkede olduğumuzdan viskiyi sadece bir kaç markadan oluşan yüksek alkollü bir içecek sanmamız ne yazık ki normal. Ancak bu süreç bir çok kişi için lise, üniversite zamanında Ballentine’s, Jack Daniel’s ve Chivas Regal sıralamasıyla bozulmuştur. Uzun zaman da Jack Daniel’s ve Chivas Regal’in arasındaki farkı bilmemişizdir. Sonuçta pahalı,  karizması olan, yüksek alkollü içkilerdir. Bu bölümde çok da teknik bilgisine inmeden viski nedir, nasıl içilmeli, tipleri nelerdir, nerelerde hangileri yapılır gibi soruları kısaca açıklamaya çalışacağım kendimce.

Viski kelimesi Kelt dilinde hayat suyu anlamına gelen “Usquebaugh” kelimesinden gelmekte. Ülkelere göre çok farklı tatlarda üretilir. En popülerleri İskoçya, İrlanda, Amerika ve Kanada’da yapılanlar olmasına rağmen son yıllarda Japon, Tayvan, Hindistan ve Avustralya viskileri de inanılmaz bir atağa kalkmıştır. Büyük bir ikilem olan “whisky vs whiskey” yazım şekli ise yine ülkeler arasındaki farktandır. Whisky yazıyorsa o viski İskoçya, Kanada veya Japonya, whiskey yazıyorsa ise Amerika veya İrlanda üretimidir.

Eğer viskiyi beraber tanımak isterseniz Whisky Or Whiskey? viski tadımlarına katılabilirsiniz.

Whısky?İskoçya, Kanada, Japonya, Avustralya ve Hindistan “Whisky” sözcüğünü kullanır. Son dönemde ABD’de üretilen Single Malt viskilerde de “Whisky” kullanılmaktadır.Whıskey?Amerika Birleşik Devletleri ve İrlanda’da ise “Whiskey” sözcüğü kullanılmaktadır. Bazı Amerikan burbonlarının etiketlerinde hem Whiskey hem de Whisky yazdığı görülmüştür.

İskoç Viskileri

İskoç viskileri dört ana türden oluşuyor. Malt viskiler, tahıl(grain) viskiler, harman malt viskiler ve malt ile tahılın harmanı olan harman viskiler. Yazının başında bahsettiğim, gençliğimizin ilk günlerinde tanıştığımız viskilerin çoğu harman viskilerdir. Johnnie Walker, J&B, Chivas Regal ve Ballentine’s gibi markalar ülkemizde bu markaların en tanınır olanları.

• Scotch Whısky – İskoç Viskisi

  Bir viskinin İskoç viskisi olarak anılması için İskoçya’da bulunan bir damıtımevinde yapılması, su, maltlanmış arpa kullanılarak üretilmesi, kapasitesi 700 litreden düşük meşe fıçılarda en az 3 yıl ve İskoçya içinde olgunlaştırılması ve en düşük alkol oranının da %40 olması zorunludur.

• Sıngle Malt Scotch Whısky – Tek Malt İskoç Viskisi

  Tek damıtımevinde, su, maltlanmış arpa kullanılarak imbiklerde üretilen viski türüdür. İskoçya’nın 6 viski bölgesi vardır ve single malt viskiler bu bölgelerde çok farklı karakterlere sahiplerdir. Aşağıdaki bağlantıdan bu bölgelere ve detaylarına ulaşabilirsiniz.

• Sıngle Grain Scotch Whısky – Tek Tahıl İskoç Viskisi

  Single Malt ve Harman İskoç viskileri dışında tek bir damıtımevinde üretilen İskoç viskisine verilen isim. İsminden de anlaşılacağı üzere tahıl distilesinden üretiliyor.

• Blended Scotch Whısky – Harman İskoç Viskisi

  Aşina olduğumuz viski türü işte bu. Bir veya birden fazla “single malt” viskinin, bir veya birden fazla “single grain” viskisiyle harmanından oluşan viskiye verilen isim. Piyasada bulunan Johnnie Walker, J&B, VAT69, White Horse, Bell’s gibi viskiler bu sınıfta yer almaktalar.

• Blended Malt Scotch Whısky – Harman Malt İskoç Viskisi

  Birden fazla damıtımevinde üretilen iki veya daha fazla maltın bir araya gelmesiyle oluşan viski türü. “Monkey Shoulder” isimli viski bu türün popüler olan son temsilcilerinden.

Amerikan Viskileri

Amerikan viskileri diyince akla hemen Jack Daniel’s ve Jim Beam gibi markalar geliyor doğal olarak. İkisi de Amerikan viskisi olmasına rağmen farklı isimlere sahipler. Amerikan viskilerinin başında burbon geliyor. Bunu Tennessee viskisi, çavdar viskileri takip ediyor. Bunlara ek olarak son yıllarda Amerika’da single malt üretimini görmeye başladık.

• Bourbon – Burbon

  Bir viskinin burbon sayılması ABD kanunlarında özellikleri şu şekilde belirtilmiş.
  • Damıtım, yıllandırma ve şişelenmenin ABD içerisinde yapılması
  • Damıtımı yapılan tahılın en az %51’inin mısır olması
  • Damıtıldığı an itibariyle en fazla %80 alkol içermesi
  • Fıçılara konulurken en fazla %62.5 alkol içermesi
  • Şişelendiğinde ise en az %40 alkol içermesi
  • Yıllandığı fıçıların yeni ve içi yakılmış meşe fıçılar olması gerekiyor

• Tennessee Viskisi

  Yasalara göre içeriğinin yine tahıl içeriğinin %51’inin mısır olması gereken bu viski türü bu noktaya kadar bir burbon. Bu noktadan sonra dev bir fıçının içerisinde bulunan kömürleşmiş meşe odunlarından süzülmesi, Lincoln County Process isimli filtreleme işleminden geçmesi ve son olarak Tennessee’de damıtılıp, yıllandırılıp şişelenmesi bu viskiyi Tennessee Viskisi yapıyor.

• Straıght Bourbon

  Aldığınız burbon şişeleri arasında böyle farklar olabilir. Bir burbonun “Straight Bourbon” ismini alabilmesi için bazı şartlar bulunmakta.

  • En az iki yıl burbon için gerekli fıçılarda yıllanması
  • 4 yaşın altındaysa etikette belirtilmesi
  • 4 yaşın üstündeyse etikette içerdiği en genç viskinin yaşının yazılması

  Son olarak eğer bu viski Kentucky’de damıtılıp, yıllanıp, şişelendiyse ismi “Kentucky Straight Bourbon” olabilir

• Rye Whıskey – Canadıan Rye Whısky

  Çavdar viskisi ABD sınırlarında burbonla benzer kurallarla üretiliyor. Aralarındaki tek fark mısır yerine en az %51 çavdar içermesi gerektiği. Yıllanma ve diğer koşullar sağlanırsa çavdar viskisi de “Straight Rye Whiskey” adını alabiliyor.

  Kanada da çavdar viskisinin bir başka merkezi. Ancak günümüz üretiminde kullanılan çavdar mayşesi miktarı çok az olabiliyor. Kanada da viski profilinin geleneksel Kanada viskisini aratmaması gerek. Kullanılan fıçılar yeni olabilir ve meşe olması veya içinin yakılması şart değil. En önemli kural ise en fazla 700 litrelik fıçılarda en az üç yıl dinlendirilmesi gerektiği.

İrlanda Viskileri

Genel konuşmak gerekirse, İrlanda viskileri İskoç viskilerinden daha yumuşak karakterde, çoğu turba içermeyen, parfümümsü ve kolay içimli viskilerdir. En büyük fark ise İrlanda viskilerinin üç kere damıtılmasıdır. Bu işlemin viskiye daha yumuşak bir karakter kazandırdığını söylemek mümkün. Zamanında dünyanın en popüler viskisi olmasına rağmen popülerliğini kaybetmiş bir viski türü İrlanda viskisi. Ancak son yıllarda da İrlanda viskilerinde gözle görülür bir kalite artışı var ve aynı doğrultu da yatırım yapılmaya da başlandı. Jameson, Tyrconnell, Redbreast İrlanda viskilerine örnek olabilecek viskilerdir. Sevgili Atakan Özdemir ViskiDefterim.com isimli sitesinde “İrlanda Viskileri Dosyası” isminde harika bir yazı yazmış. Detaylı bilgileri onun güzel yazısından okumanızı tavsiye ederim.

Japon Viskileri

Son yıllarda herkesin dilinden düşmeyen şey Japon viskilerinin de güzel olduğu. Aslında Japonlar 100 yıla yakındır viski üretmekte. Popülerleşmesi 2000’li yılların başındaki ünlü reklamlar ve viski yarışmalarında aldığı ödüller.

Japonya’nın bu kadar iyi viski üretmesinde Masataka Taketsuru’nun İskoçya macerası, Longmorn ve Hazelburn Damıtımevleri’nde aldığı eğitim büyük yer kaplıyor dersek yanlış olmaz. Taketsuru İskoçya’dan dönünce Nikka’yı kuruyor ve Japon çılgınlığının temellerini atıyor diyebiliriz. Şu an Japonya’da aktif 8 damıtımevi var ve farklı çeşitlerde viskiler üretebiliyorlar.

Japon viskileri temelinde İskoç viskilerine çok benziyor. Turba Japonya’da yetişmediği için İskoçya’dan ithal edilmek zorunda. Bu bir sıkıntı olarak kabul edilebilir ancak Mizunara isimli meşe ağaçlarıyla farklı viskiler yapabilmeleri de aynı seviyede bir avantaj. Japonya’da nemin yüksek olması ve ısı farkının yüksek olması olgunlaşma süresini azalttığı gibi fıçı etkisini de arttırabiliyor.

Japon viskilerini genel olarak tanımlamak gerekirse çiçeksi, meyvemsi aromaların baş döndürdüğü ve baharat izleri taşıyan damağa sahip olduğunu söyleyebiliriz. Yoichi’nin is ve turba karakterli viskilerinin yanı sıra, Yamazaki de şeri karakterli viskiler üretebiliyor.

Yorum yazın Yanıtı iptal et

Comment

Name *

Email *

Type and Press “enter” to Search

Son Yazılar

• 2017’nin En İyi Viskileri
• St. Patrick’s Day – Yeşil Bir Gün
• Mataradaki Macallan!
• Jack Daniel’s Unaged Tennessee Rye
• Miss Whisky Rachel Barrie Brown Forman’da!

Kategorilere Göre

Kategorilere Göre Kategori seçin Bira Gezi Haber Kokteyl Likör Mekan Şarap Tadım Uncategorized Viski Viski Toggle the Widgetbar