Bắt Nạt Qua Mạng (cyberbullying) Và Những điều Cần Lưu ý

Bắt nạt qua mạng là gì?

Bắt nạt qua mạng (cyberbullying) là hành vi đe dọa, xâm hại, làm nhục hoặc tra tấn tinh thần đối tượng qua các phương tiện điện tử như tin nhắn, mạng Internet, trang mạng xã hội và các thiết bị điện tử. Hành vi này thường do một cá nhân hoặc nhóm người thực hiện với mục đích gây tổn thương cho nạn nhân. Đặc điểm của bắt nạt qua mạng là hành động có chủ đích và lặp đi lặp lại, khiến nạn nhân gặp khó khăn trong việc tự bảo vệ mình.

Sự khác biệt giữa bắt nạt qua mạng và bắt nạt truyền thống

Mặc dù bắt nạt qua mạng có những điểm tương đồng với bắt nạt truyền thống, nhưng cũng có những đặc điểm riêng biệt:

• Ẩn danh và mục tiêu không rõ ràng: Nạn nhân thường không biết danh tính của kẻ bắt nạt hoặc lý do kẻ đó nhắm vào mình.
• Tầm ảnh hưởng rộng hơn: Nội dung quấy rối có thể lan truyền nhanh chóng và rộng rãi hơn so với bắt nạt truyền thống.
• Tiếp xúc liên tục: Nạn nhân có thể tiếp xúc với sự quấy rối bất cứ khi nào sử dụng mạng hoặc kiểm tra tin nhắn, email, trong khi bắt nạt truyền thống thường yêu cầu sự hiện diện vật lý.

Các dạng cơ bản của bắt nạt qua mạng

• Gửi tin nhắn hoặc email có nội dung xúc phạm: Tin nhắn hoặc email chứa các thông điệp gây tổn thương, xúc phạm nạn nhân.
• Phát tán tin đồn sai lệch và làm nhục: Đưa ra thông tin sai lệch, xúc phạm và làm nhục nạn nhân qua mạng.
• Đăng tin nhắn gây tổn thương hoặc đe dọa: Đăng tải nội dung gây tổn thương hoặc đe dọa trên các trang mạng xã hội hoặc blog.
• Đánh cắp thông tin cá nhân và phá hoại tài khoản: Lấy cắp thông tin cá nhân và phá hoại tài khoản của nạn nhân.
• Giả mạo danh tính: Giả mạo danh tính người khác để gây tổn thương nạn nhân.
• Phát tán hình ảnh hoặc video riêng tư: Chia sẻ hình ảnh hoặc video cá nhân của nạn nhân qua Internet và mạng xã hội mà không có sự đồng thuận.
• Gửi tin nhắn gợi dục hoặc hình ảnh khiêu dâm: Gửi tin nhắn hoặc chia sẻ hình ảnh, video khiêu dâm mà không được sự đồng ý của nạn nhân.

Hậu quả của bắt nạt qua mạng

Bắt nạt qua mạng có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên. Những hậu quả này bao gồm:

• Rối loạn tâm lý: Có thể gây ra các rối loạn lo âu, trầm cảm, và thậm chí là tự làm đau bản thân hoặc tự tử.
• Tổn thương tự trọng: Nạn nhân thường cảm thấy thiếu tự tin, tổn thương lòng tự trọng, sợ hãi, buồn bã và tức giận.
• Tồn tại lâu dài: Nội dung quấy rối có thể lưu lại trên mạng trong thời gian dài và khó xoá bỏ, gây tổn thương kéo dài.

Theo thống kê, hơn một nửa thanh thiếu niên đã từng bị bắt nạt qua mạng ít nhất một lần. Một phần ba số trẻ em đã từng hoặc đang bị bắt nạt qua thiết bị di động hoặc mạng Internet. Hơn 25% thanh thiếu niên bị bắt nạt qua mạng không chia sẻ với cha mẹ.

Những ví dụ đáng lo ngại

• Trường hợp 1: Vào tháng 6/2015, nữ sinh N.T.A.T., 15 tuổi, ở Đồng Nai, bị bạn trai tung clip nhạy cảm lên mạng. Clip được xem gần 300.000 lần và dẫn đến hàng nghìn bình luận xúc phạm. Sau đó, cô đã tự tử vì không chịu nổi áp lực và sự xỉ nhục.
• Trường hợp 2: Em Bùi Q. H., học sinh ở Yên Bái, bị đánh đập và quay video, rồi bị phát tán trên mạng. Em bị chấn động não và tổn thương nặng nề về tâm lý, và đã tự tử sau khi clip bị phát tán.

Lời cảnh báo và cách phòng tránh

Liên hệ với chuyên gia Tâm lý - bác sĩ Tâm thần học qua hệ thống khám từ xa của Wellcare để được tư vấn và hỗ trợ về các vấn đề tâm lý liên quan đến bắt nạt qua mạng.

Trị liệu Tâm lý từ xa cùng Wellcare - Dễ dàng chỉ trong 3 bước

Bước 1: Chuẩn bị sẵn sàng

• Tải ứng dụng Wellcare: Tải ứng dụng trên App Store hoặc Google Play và đăng ký tài khoản.
• Chọn bác sĩ: Lựa chọn chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ chuyên khoa Tâm Thần Kinh cho phù hợp với nhu cầu tư vấn.
• Chuẩn bị thông tin:
  • Mô tả chi tiết: Viết rõ các triệu chứng, thời gian xuất hiện, và các yếu tố làm tình trạng tốt lên hoặc xấu đi.
  • Hình ảnh, video: Chuẩn bị sẵn ảnh chụp đơn thuốc đã dùng, kết quả khám cũ, hoặc video ghi lại các triệu chứng (nếu có).
  • Danh sách câu hỏi: Ghi ra các câu hỏi bạn muốn được chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ giải đáp và tư vấn.

Bước 2: Tư vấn trực tuyến

• Kết nối: Nhấp vào nút "GỌI" để kết nối với chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ qua video hoặc thoại.
• Tư vấn: Thảo luận với chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bạn và đặt câu hỏi.
• Ghi chép: Chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán, hướng dẫn điều trị (và bác sĩ có thể sẽ hướng dẫn sử dùng thuốc - nếu cần, chuyên gia tâm lý không tư vấn về thuốc).

Bước 3: Theo dõi kết quả

• Bệnh án điện tử: Sau khi kết thúc cuộc gọi, bạn có thể xem lại bệnh án, thuốc gợi ý và các hướng dẫn của chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ trên ứng dụng.
• Đánh giá: Đánh giá chất lượng dịch vụ để giúp Wellcare ngày càng hoàn thiện hơn.