Các Quốc Gia Hậu Xô Viết – Wikipedia Tiếng Việt

Liên Xô là một liên bang thành lập trên cơ sở các nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa thành phần. Sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, các nước này tách ra thành các quốc gia độc lập với chính phủ theo thể chế mới (cộng hòa, dân chủ,...).

Thứ tự của các nước cộng hòa lập thành Liên Xô được quy định trong điều 71, chương 8 của Hiến pháp Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết. Về đại thể, thứ tự này cũng tương ứng với dân số của các nước cộng hòa khi các nước này được thành lập.

1. Liên bang Nga
2. Ukraine
3. Cộng hòa Uzbekistan
4. Cộng hòa Kazakhstan
5. Cộng hòa Azerbaijan
6. Cộng hòa Belarus
7. Cộng hòa Tajikistan
8. Cộng hòa Moldova
9. Cộng hòa Kyrgyzstan
10. Cộng hòa Turkmenistan
11. Gruzia
12. Cộng hòa Armenia
13. Cộng hòa Litva
14. Cộng hòa Latvia
15. Cộng hòa Estonia

Ngoài ra còn có các quốc gia độc lập trên thực tế: Cộng hòa Abkhazia, Cộng hòa Nam Ossetia - Nhà nước Alania và Transnistria - Cộng hòa Moldova Pridnestrovia.

Xếp hạng theo diện tích

[sửa | sửa mã nguồn]

Thứ tự [1]	Thứ tự [2]	Nước cộng hòa	Diện tích (km²)	%
1	1	Liên bang Nga	17.075.200	76,62
2	9	Kazakhstan	2.727.300	12,24
3	44	Ukraina	603.700	2,71
4	52	Turmenistan	488.100	2,19
5	56	Uzbekistan	447.400	2,01
6	84	Belarus	207.600	0,93
7	85	Kyrgyzstan	198.500	0,89
-	-	Karelia-Phần Lan	172.400	0,77
8	93	Tajikistan	143.100	0,64
9	112	Azerbaijan	86.600	0,39
10	119	Gruzia	69.700	0,31
11	121	Litva	65.200	0,29
12	122	Latvia	64.589	0,29
13	130	Estonia	45.226	0,20
14	135	Moldova	33.843	0,15
15	138	Armenia	29.800	0,13

Xếp hạng theo dân số

[sửa | sửa mã nguồn]

Bảng xếp hạng sau dựa theo số liệu năm 2020

Thứ tự	Nước cộng hòa
1	Nga	145.920.352 [3]
2	Ukraine	43.566.142 [4]
3	Uzbekistan	34.304.180[5]
4	Kazakhstan	19.168.758[6]
5	Azerbaijan	10.192.021[7]
6	Tajikistan	9.670.757[8]
7	Belarus	9.445.269[9]
8	Kyrgyzstan	6.710.586[10]
9	Turkmenistan	6.185.659[11]
10	Moldova	4.027.723[12]
11	Gruzia	3.970.271[13]
12	Armenia	2.966.307[14]
13	Litva	2.701.903[15]
14	Latvia	1.851.103[16]
15	Estonia	1.322.691[17]

Xếp hạng theo mật độ dân cư

[sửa | sửa mã nguồn]

Thứ tự	Nước cộng hòa	Mật độ
1	Moldova	128,2[12]
2	Armenia	110,3[14]
3	Ukraine	85,6[4]
4	Azerbaijan	81,3[7]
5	Gruzia	77,5[13]
6	Litva	56,6[15]
7	Belarus	48,9[9]
8	Uzbekistan	44,5[5]
9	Latvia	41,3[16]
10	Tajikistan	35,7[8]
11	Estonia	34,6[17]
12	Kyrgyzstan	21,4[10]
13	Nga	8,6[3]
14	Turkmenistan	7,2[11]
15	Kazakhstan	6,1[6]

Xếp hạng theo sức mua tương đương

[sửa | sửa mã nguồn]

Xếp hạng CIS	Xếp hạng thế giới	Quốc gia	2005 GDP (PPP)triệu USD
—	—	SNG	2.301.554
1	9	Nga	1.585.478
2	27	Ukraine	339.676
3	55	Kazakhstan	123.992
4	66	Belarus	70.524
5	76	Uzbekistan	48.137
6	86	Turkmenistan	39.458
7	87	Azerbaijan	37.841
8	124	Georgia	15.522
9	130	Armenia	15000
10	135	Kyrgyzstan	10.626
11	141	Tajikistan	8.711
12	143	Moldova	8.157

Xếp hạng theo thu nhập bình quân đầu người

[sửa | sửa mã nguồn]

Sức mua tương đương (PPP)

[sửa | sửa mã nguồn]

Xếp hạng dưới đây dựa theo số liệu năm 2021 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Thứ tự [1]	Thứ tự[2]	Nước cộng hòa	Thu nhập bình quân đầu người
1	52	Litva	40.784
2	53	Estonia	39.729
3	65	Latvia	33.394
4	74	Russia	29.485
5	76	Kazakhstan	27.560
6	89	Belarus	20.578
7	105	Turkmenistan	20.416
8	110	Gruzia	15.709
9	113	Azerbaijan	14.856
10	117	Armenia	13.638
11	119	Ukraine	13.943
12	120	Moldova	13.879
13	151	Uzbekistan	9.530
14	173	Kyrgyzstan	6.323
15	153	Tajikistan	3.957

So sánh với một số nước Đông Âu từng là thành viên của Khối Warszawa.

Thứ tự[2]	Nước cộng hòa	Thu nhập bình quân đầu người
45	Cộng hoà Séc	42.956
50	Slovenia	40.820
61	Ba Lan	35.957
63	Hungary	35.088
64	Slovakia	34.815
66	România	32.950
71	Croatia	29.777
81	Bulgaria	25.471
87	Serbia	21.355
92	Montenegro	20.545
101	Bắc Macedonia	17.663
108	Bosnia và Herzegovina	15.935
115	Albania	15.225

GDP (danh nghĩa)

[sửa | sửa mã nguồn]

Chỉ số Phát triển Con người (HDI)

[sửa | sửa mã nguồn]

Các quốc gia hậu Xô Viết được liệt kê theo Chỉ số Phát triển Con người trong năm 2021.[18]

Thứ tự [1]	Thứ tự[2]	Nước cộng hòa	Chỉ số HDI [18]
1	31	Estonia	0.890
2	35	Litva	0.875
3	39	Latvia	0.863
4	52	Nga	0.822
5	56	Kazakhstan	0.811
6	60	Belarus	0.808
7	63	Gruzia	0.802
8	77	Ukraine	0.773
9	81	Moldova	0.767
10	85	Armenia	0.759
11	92	Azerbaijan	0.745
12	94	Turkmenistan	0.745
13	101	Uzbekistan	0.727
14	119	Kyrgystan	0.692
15	122	Tajikistan	0.685

Chỉ số Dân chủ

[sửa | sửa mã nguồn]

Thứ tự [1]	Thứ tự[2]	Nước cộng hòa	Chỉ số dân chủ[19]
1	27	Estonia	7.84
2	38	Latvia	7.38
3	40	Litva	7.11
4	69	Moldova	6.10
5	86	Ukraine	5.57
6	89	Armenia	5.49
7	91	Gruzia	5.12
8	115	Kyrgyzstan	3.62
9	124	Nga	3.24
10	128	Kazakhstan	3.08
11	141	Azerbaijan	2.68
12	146	Belarus	2.61
13	150	Uzbekistan	2.12
14	157	Tajikistan	1.94
15	161	Turkmenistan	1.66

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Liên Xô

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b c d trong phạm vi Liên Xô
2. ^ a b c d e so với các nước trên thế giới
3. ^ a b “Dân số Nga mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
4. ^ a b “Dân số Ukraina mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.[liên kết hỏng]
5. ^ a b “Dân số Uzbekistan mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 15 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
6. ^ a b “Dân số Kazakhstan mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
7. ^ a b “Dân số Azerbaijan mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
8. ^ a b “Dân số Tajikistan mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
9. ^ a b “Dân số Belarus mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
10. ^ a b “Dân số Kyrgyzstan mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
11. ^ a b “Dân số Turkmenistan mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
12. ^ a b “Dân số Moldova mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
13. ^ a b “Dân số Georgia mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
14. ^ a b “Dân số Armenia mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
15. ^ a b “Dân số Lithuania mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
16. ^ a b “Dân số Latvia mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
17. ^ a b “Dân số Estonia mới nhất (2022) - cập nhật hằng ngày”. DanSo.Org. 16 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2022.
18. ^ a b “Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World” (PDF). Hdr.undp.org. United Nations Development Programme. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2022.
19. ^ “Democracy Index 2021”.

x t s Các chủ đề Liên Xô
Lịch sử	Cách mạng Nga Cách mạng Tháng Hai Cách mạng Tháng Mười Nội chiến Nga CHXHCNXV Liên bang Nga Hiệp định thành lập Chính sách kinh tế mới Chủ nghĩa Stalin Đại thanh trừng Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (Chiến tranh thế giới thứ hai) Chiến tranh Lạnh Tan băng Khrushchev Chia rẽ Trung – Xô Chương trình vũ trụ Cải cách kinh tế Trì trệ Chiến tranh Liên Xô–Afghanistan Perestroika Glasnost Cách mạng 1989 Giải thể Các quốc gia hậu Xô viết Hoài niệm
Địa lý	Phân cấp hành chính Các nước cộng hòa Tự trị Krai Oblast Tự trị Okrug tự trị Thành phố bị đóng cửa Khu vực Biển Caspi Dãy núi Kavkaz Nga thuộc châu Âu Bắc Kavkaz Siberia Dãy núi Ural Đồng bằng tây Siberia
Chính trị	Tổng quan Hiến pháp Bầu cử Quan hệ ngoại gia Học thuyết Brezhnev Chính phủ Danh sách Nhân quyền LGBT Pháp luật Lãnh đạo Ban lãnh đạo tập thể Hệ thống hộ chiếu Ý thức hệ nhà nước Chủ nghĩa Marx–Lenin Chủ nghĩa Lenin Chủ nghĩa Stalin Cơ quan Đảng Cộng sản Tổ chức Ban Chấp hành Trung ương Bộ Chính trị Ban Bí thư Đại hội Đảng Tổng Bí thư Đại hội Xô viết (1922–1936) Xô viết Tối cao (1938–1991) Đại hội Đại biểu Nhân dân (1989–1991) Tòa án Tối cao Viện Quân sự Quan chức Nguyên thủ quốc gia Tổng thống Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng Cơ quan an ninh Cheka GPU NKVD Các tiểu đoàn hủy diệt MVD Militsiya MGB KGB Quân Biên phòng Lực lượng Vũ trang Lục quân/Spetsnaz GRU • Hải quân • Không quân/Lực lượng Dù Đàn áp chính trị Khủng bố Đỏ Tập thể hóa Đại thanh trừng Di chuyển dân cư Trại cải tạo Holodomor Lạm dụng chính trị tâm thần học Đàn áp tư tưởng Tôn giáo Nghiên cứu bị ngăn chặn Kiểm duyệt Kiểm duyệt hình ảnh
Kinh tế	Nông nghiệp Gosbank Kế hoạch kinh tế Chính sách năng lượng Kế hoạch 5 năm Tên miền Internet Phát minh Sản phẩm vật chất ròng OGAS Khoa học và công nghệ Rúp Giao thông Danh sách hệ thống tàu điện ngầm
Khoa học	Học viện Cộng sản Điều khiển học Viện Hàn lâm Khoa học Học viện Khoa học Y tế Học viện Khoa học Nông nghiệp toàn Liên bang Lenin Sharashka Naukograd
Xã hội	Tội phạm Nhân khẩu Người Xô viết Giai cấp công nhân Điều tra nhân khẩu 1989 Ngôn ngữ Ngôn ngữ học Văn hóa Múa ba lê Điện ảnh Thời trang Văn học Âm nhạc Opera Tuyên truyền Thể thao Kiến trúc Đối lập những người bất đồng chính kiến ​​Liên Xô và các nhóm của họ Biểu tượng Quốc ca Các cộng hòa Quốc huy Các cộng hòa Quốc kỳ Các cộng hòa Búa liềm
Cổng thông tin Liên Xô Thể loại