Cây Thuốc Xuyên Khung - Dược Liệu Vàng Trong Làng Đông Y

Xuyên khung vốn là một “thảo dược quý hiếm” có nguồn gốc từ Trung Quốc và hiện đã được di thực tới nhiều quốc gia. Tác dụng và hiệu quả của dược liệu này đã được chứng minh cả trong Y học cổ truyền và trong Y học hiện đại, đặc biệt khi kết hợp với một số thảo dược khác có thể chữa được nhiều bệnh lý khác nhau như: Cảm mạo phong hàn, đau nhức toàn thân…

————————————————————————

Nội dung chính

• 1. Xuyên khung là gì?
  • 1.1. Tên gọi, nguồn gốc, phân bố cây Xuyên khung
  • 1.2. Đặc điểm thực vật cây Xuyên khung
  • 1.3. Quá trình thu hái
  • 1.4. “Củ xuyên khung” và “Bột xuyên khung”
  • 1.5. Cây xuyên khung nam
• 2. Tác dụng của Xuyên khung
  • Tính vị, quy kinh
  • Công dụng
  • Chủ trị
• 3. Cây Xuyên khung chứa các thành phần nào?
• 4. Xuyên khung có tác dụng gì?
  • Theo Y học hiện đại
  • Theo Y học cổ truyền
• 5. Xuyên khung dùng cho ai?
• 6. Cách dùng Xuyên khung
  • 6.1. Xuyên khung chữa cảm sốt, cơ thể mệt mỏi
  • 6.2. Xuyên khung trị đau đầu
  • 6.3. Xuyên khung kết hợp với Bạch chỉ
  • 6.4. Xuyên khung chữa đau đầu cho phụ nữ sau sinh
  • 6.5. Xuyên khung trợ dương ích khí
  • 6.6. Xuyên khung ngâm rượu
• 7. Xuyên khung giá bao nhiêu?
• 8. Ai không nên dùng Xuyên khung?
• 9. Xuyên khung có phải xuyên tâm liên?
• 10. Viên bổ khí huyết MPSAMQUY chứa Xuyên khung

1. Xuyên khung là gì?

1.1. Tên gọi, nguồn gốc, phân bố cây Xuyên khung

Xuyên khung hay còn có tên gọi khác là Dược cần, Khung cùng, Hương thảo, Phủ khung, Tây khung,…Tên khoa học là Ligusticum striatum, thuộc họ Hoa tán (Apiaceae).

Về nguồn gốc xuất xứ, đây là cây bản địa phát triển tại Trung Quốc, thường mọc trên khu vực sườn đồi râm mát và ở độ cao từ 1.500 – 3.700 so với mực nước biển. 

Hiện nay loại dược liệu này đã được di thực và trồng ở một số tỉnh vùng núi nước ta như: Hà Giang, Lào Cai, Tam Đảo…

1.2. Đặc điểm thực vật cây Xuyên khung

Xuyên khung là cây thân thảo lâu năm, sống trong khí hậu mát mẻ, cao khoảng 30 – 120cm. Đặc điểm của dược liệu là cây thân đơn mọc thẳng, toàn thân không có lông. Bên ngoài thân có các đường gân dọc, ở gốc có lớp màng bọc bảo vệ bên ngoài. 

Lá cây dày và mọc so le dạng kép lông chim, có mùi thơm đặc trưng. Thời điểm nở hoa rơi vào khoảng tháng 7 – 9 hàng năm. Dải hoa màu trắng mọc thành tán ở đầu cành, kích thước dao động từ 6 – 7 cm. Quả song bế, thuôn dài, hình trứng.

1.3. Quá trình thu hái

Xuyên khung dược liệu  được sử dụng từ phần củ của cây Hương thảo, được thu hoạch từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm. Sau khi thu hái, cắt bỏ phần rễ con, rửa sạch đất cát rồi ngâm trong nước 60 phút. Ủ kín Xuyên khung khoảng nửa ngày cho mềm sau đó thái lát mỏng và đem phơi hoặc sấy khô để thu lấy dược liệu.

Ngoài cách bào chế dược liệu khô, Xuyên khung còn có thể bào chế bằng cách tán bột mịn hoặc ngâm rượu để bảo quản và sử dụng.

1.4. “Củ xuyên khung” và “Bột xuyên khung”

Củ Xuyên khung

Củ xuyên khung có vỏ màu đen vàng, lớn khoảng nắm tay. Trên thân củ nổi những cục xù xì. Bên trong ruột màu vàng trắng, có vằn tròn. Củ có mùi thơm, vị đắng, hơi cay gây tê nhẹ ở đầu lưỡi.

Bột Xuyên khung

Bột Xuyên khung là một dạng chế biến của Xuyên khung dược liệu. Dược liệu sau khi được thu hoạch và sơ chế sẽ đem sấy khô và tán bột để dễ bảo quản, tiện lợi sử dụng.

1.5. Cây xuyên khung nam

Xuyên khung nam là cách gọi khác của Xuyên khung. Dược liệu được đánh giá cho hàm lượng hoạt chất tốt và phát huy công dụng tốt nhất khi thu hoạch trong thời gian từ tháng 10 đến tháng 12. Vị thuốc càng có tuổi thọ lâu năm thì càng có giá trị, do đó chỉ nên thu hoạch Dược liệu có tuổi thọ ít nhất là 2 năm để phát huy được tác dụng của dược liệu.

2. Tác dụng của Xuyên khung

Tính vị, quy kinh

Xuyên khung vị đắng, cay, hơi ngọt, tính ấm. Vào kinh Can, Đởm, Tỳ, Tam Tiêu.

Công dụng

Xuyên khung có công dụng với nhiều bệnh lý khác nhau như: Kinh nguyệt không đều, bế kinh, chữa đau đầu, giảm đau nhức, chữa phong thấp,…

Chủ trị

Sử dụng Xuyên khung trong các trường hợp đau nhức (đầu, bụng, khớp,…) do phong hàn, rối loạn kinh nguyệt, trị chảy máu chân răng, mụn nhọt…

3. Cây Xuyên khung chứa các thành phần nào?

Được xem như là một “Thảo dược quý” trong Đông Y, và được đưa vào nhiều nghiên cứu và kết quả cho thấy trong củ của dược liệu này chứa nhiều hoạt chất có giá trị như: Alkaloid, Saponin, 4-Hydroxy-3-Methoxy styrene cùng một số loại acid amin và thành phần khác. Cùng với tinh dầu thơm, các thành phần trong dược liệu dược liệu kết hợp và cho tác dụng với nhiều bệnh lý phổ biến.

4. Xuyên khung có tác dụng gì?

Theo Y học hiện đại

Vốn chứa nhiều hoạt chất chủ yếu là Alcaloid và tinh dầu, các nghiên cứu hiện đại cũng đã chỉ ra rằng dược liệu Xuyên khung cho rất nhiều tác dụng với nhiều cơ quan.

• An thần: Nghiên cứu trên chuột cho thấy Xuyên khung có khả năng trấn tính hệ thần kinh trung ương và kéo dài thời gian gây ngủ. Từ đó cho thấy dược liệu có tác dụng an thần, tăng hiệu quả của một số loại thuốc gây ngủ.
• Lưu thông mạch máu: Tinh dầu trong đó có khả năng làm giãn mạch máu ngoại vi, từ đó giúp lưu thông và cải thiện tình trạng thiếu oxy ở tim. Khi sử dụng liều cao có thể gây hạ huyết áp.
• Giảm đau đầu: Hoạt chất trong dược liệu giúp tăng lưu lượng máu não, từ đó giúp tuần hoàn máu não tốt hơn và hạn chế nguy cơ thiếu máu não.
• Ức chế kết tập tiểu cầu, từ đó ngăn chặn nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Kháng khuẩn: thành phần Saponin có khả năng ức chế nhiều vi khuẩn gây bệnh.

Theo Y học cổ truyền

Xuyên khung từ rất lâu đã được sử dụng độc lập hoặc kết hợp với các vị thuốc khác để chữa bệnh bởi các tác dụng như:

• Giảm đau đầu, đau bụng, đau nhức toàn thân do cảm mạo.
• Hỗ trợ điều trị bệnh huyết áp.
• Chữa một số bệnh phụ nữ: Hậu sản, chảy sản dịch, sót rau thai, đau bụng kinh…
• Phòng ngừa các bệnh về tai biến mạch máu não.       

5. Xuyên khung dùng cho ai?

Tuy có tác dụng rất tốt với nhiều bệnh lý khác nhau, tuy nhiên không phải ai cũng có thể dùng Xuyên khung. Vậy dược liệu quý này dùng được cho ai? Xuyên khung dược liệu có thể sử dụng với người thường xuyên đau nhức do cảm mạo, phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt hoặc gặp bệnh lý sau sinh.         

6. Cách dùng Xuyên khung

6.1. Xuyên khung chữa cảm sốt, cơ thể mệt mỏi

Chuẩn bị:

• Xuyên khung 6g
• Cương tằm 6g
• Nữ tiết 12g
• Thạch cao sống 12g

Cách làm: Tán bột các vị thuốc, sau đó pha cùng nước ấm hoặc sắc lấy nước uống mỗi ngày.

6.2. Xuyên khung trị đau đầu

Chuẩn bị:

• Xuyên khung 4g
• Trà diệp 8g

Cách làm: Sắc lấy 200ml nước, chia làm 3 lần uống trong ngày.

6.3. Xuyên khung kết hợp với Bạch chỉ

Chuẩn bị:

• Bạch chỉ
• Xuyên khung với lượng bằng nhau

Cách làm: Tán bột các dược liệu, mỗi lần pha nước uống 2 – 3gr. Mỗi ngày uống 3 lần

Công dụng: Chữa cảm cúm, sốt rét, đau nhức toàn thân. đau đầu.

6.4. Xuyên khung chữa đau đầu cho phụ nữ sau sinh

Chuẩn bị:

• Xuyên khung 6g
• Thiên thai ô dược 6g

Cách làm: Dược liệu nghiền thành bột, pha uống cùng nước ép cây hành.

6.5. Xuyên khung trợ dương ích khí

Chuẩn bị:

• Hoàng kỳ 8g
• Nhân sâm, Quế chi, Thược dược, Thục Phụ tử, Tế tân, Khương hoạt, Phòng phong, Xuyên khung, Gừng nướng mỗi loại 4g
• Cam thảo, Đại táo mỗi loại 2g

Cách làm: Sắc lấy nước uống.

6.6. Xuyên khung ngâm rượu

Chuẩn bị: 

• Xuyên khung 640g
• Rượu 8 lít

Cách làm: Xuyên khung sơ chế, thái lát mỏng ngâm cùng rượu, sau đó sao với lửa cho hơi đen để sử dụng.

7. Xuyên khung giá bao nhiêu?

Có rất nhiều cơ sở phân phối dược liệu Xuyên khung với những mức giá khác nhau. Dưới đây là một số thông tin về giá thành của Xuyên khung mà người đọc có thể tham khảo.

• Xuyên khung khô: 200.000 – 350.000/ 1 kg.
• Bột Xuyên khung: 100.000/ 100gr.

Người dùng nên tìm hiểu rõ nguồn gốc xuất xứ của dược liệu để tránh mua nhầm sản phẩm kém chất lượng và ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị. 

8. Ai không nên dùng Xuyên khung?

Lưu ý: Không sử dụng dược liệu với người gặp chứng âm hư hỏa vượng, bụng đầy, Tỳ hư, ăn ít, hỏa uất.

9. Xuyên khung có phải xuyên tâm liên?

Xuyên tâm liên có tên gọi khác là lãm hạch liên, cây Hùng húc, Khổ đởm thảo…Tên khoa học của Xuyên tâm liên là Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees, thuộc họ Ô rô (Acanthaceae). Xuyên tâm liên có tác dụng chính trong điều trị các bệnh về đường hô hấp, kháng viêm, kháng khuẩn… Sự khác biệt về đặc điểm và tác dụng đã cho thấy Xuyên khung và Xuyên tâm liên hoàn toàn là 2 dược liệu riêng biệt.           

10. Viên bổ khí huyết MPSAMQUY chứa Xuyên khung

MPSamquy là viên bổ khí huyết được gia giảm từ bài thuốc bổ khí huyết kinh điển Bát trân thang, Đương quy tửu, cung cấp hàm lượng cao Nhân sâm châu Á, đem lại hiệu quả rõ rệt. Sản phẩm chứa 100% các thảo dược thiên nhiên có nguồn gốc đạt chuẩn chất lượng, bao gồm: 3 vị thuốc bổ khí hàng đầu (Phục linh, Cam thảo, Hoàng kỳ) và 4 vị thuốc bổ huyết đầu bảng (Đương quy, Bạch thược, Thục địa, Xuyên khung). 

Nhờ đó, MPSamquy có công dụng giúp bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, giảm mệt mỏi. Sản phẩm được bào chế dạng viên nang trên công nghệ hiện đại, rất phù hợp với các đối tượng có sức khỏe kém, mệt mỏi, suy nhược, sức đề kháng kém.

Hy vọng qua những thông tin chi tiết nêu trên, bạn đọc đã có cái nhìn tổng quan và đầy đủ hơn về vị thuốc Xuyên khung. 

Sản phẩm Viên bổ khí huyết MPSAMQUY chính hãng hiện đang được phân phối tại hệ thống website mypharma.vn và trên Siêu thị thuốc MPG. Để được các Dược sĩ gia đình Mypharma tư vấn chi tiết hơn, bạn đọc vui lòng liên hệ hotline 094.294.6633 hoặc tổng đài miễn cước 1800.2004.

Đọc thêm: VIÊN UỐNG BỔ MÁU ĐƯƠNG QUY TỬU MPSAMQUY – CHO NGƯỜI HUYẾT ÁP THẤP