Dangvancac

Người Trung Quốc gọi Đằng Vương các, Hoàng Hạc lâu và Nhạc Dương lâu là "Giang Nam tam đại danh lâu". Nhiều người biết đến Hoàng Hạc lâu qua bài thơ của Thôi Hiệu. Đỗ Phủ có bài "Đăng Nhạc Dương lâu", nhưng khi nhắc đến lầu này, người ta có khuynh hướng nhớ đến bài "Nhạc Dương lâu ký" của Phạm Trọng Yêm đời Tống. Còn Đằng Vương các đã nôỉ tiếng từ thời Sơ Đường qua bài phú của Vương Bột. Bài phú này kết thúc bằng một bài thơ thất ngôn dưới đây.

Đằng Vương Các

Đằng vương cao các lâm giang chử Bội ngọc minh loan bãi ca vũ Hoạ đống triêu phi Nam phố vân Châu liêm mộ quyển Tây sơn vũ Nhàn vân đàm ảnh nhật du du Vật hoán tinh di kỷ độ thu Các trung đế tử kim hà tại? Hạm ngoại Trường giang không tự lưu

Dịch Nghĩa Gác đằng vương cao ngất dựa bên bãi sông Đeo ngọc reo chuông thôi múa hát Cột vẽ mây bến nam bay lúc sáng sớm Rèm châu cuốn buổi chiều thấy mưa núi tây Mây lững lờ ngày ngày vẫn in bóng trên đầm Vật đổi sao dời trải đã bao thu Con vua ở trong gác nay ở chốn nào ? Ngoài hiên sông trường giang cứ chảy mãi.

Bài phú này còn có vài câu nữa rất xuất sắc mà người đời sau thường hay nhắc đến:

Lạc hà dữ cô vụ tề phi Thu thủy cộng tràng thiên nhất sắc. Ngư chu xướng vãn, Hưởng cùng Bành Lãi chi tân; Nhạn trận kinh hàn, Thanh đoạn Hành Dương chi phố.

Đây là mấy câu dịch của Tùng Vân Nguyễn Đôn Phục:

Cò bay ráng lượn đua nhau, Long lanh đáy nước in màu trời xa Trằm Bành Lãi gần xa tai lắng, Giọng ngư chu văng vẳng chiều hôm; Tiếng đâu Hành phố nổi chìm, Phải chăng trận nhạn bắc nam kinh hàn.

Tương truyền Vương Bột làm trọn bài phú này tại buổi tiệc Diêm Bá Chư, đô đốc Hồng Châu, đặt ở Đằng Vương Các. Vương Bột lúc đó mới có 19 tuổi, nhờ cơn gió thổi mạnh thuyền chàng mới đến được Đằng Vương Các đúng giờ. Nguyễn Du có dùng điển tích này cho câu Kiều:

Duyên Đằng thuận nẻo gió đưa, Cùng chàng kết tóc xe tơ những ngàỵ

Khoảng 675-676, lúc mới 27-28 tuổi, Vương Bột bị đắm thuyền, chết đuối ở biển Nam Hải trên đường sang Giao Chỉ thăm cha.

Tài liệu Nguyễn Trường Lâm.

Gác Đằng Vương

Bản dịch: Trần Trọng San Bên sông đây gác Đằng Vương Múa ca đã hết, ngọc vàng nào ai ? Cột rồng Nam phố mây bay Rèm châu mưa cuốn ngàn Tây sớm chiều In đầm, mây vẩn vơ trôi Tang thương vật đổi, sao dời mấy thâu Đằng vương trong gác giờ đâu? Trường giang nước vẫn chảy mau mé ngoài

Bản dịch: Phí Minh Tâm

Gác Ðằng cao ngất dựa bên bờ

Ðàn ngưng múa dứt tự bao giờ

Mây sáng phố Nam bay quanh cột

Mưa chiều ngoài cửa núi Tây mờ

Ðầm yên in bóng mây lơ lửng

Vật đổi sao dời thu vẩn thơ

Vua chúa ngày xưa giờ đâu thấy

Sông Trường vẩn cứ trôi lửng lờ.

Translated by H.A. Giles

Near these islands a palace was built by a prince, But its music and song have departed long since; The hill mists of morning sweep down on the halls, At night the red curtains lie furled on the walls. The clouds o'er the water their shadows still cast, Things change like the stars: how few autumns have passed. And yet where is that prince ? Where is he ? - No reply, Save the splash of the stream rolling ceaselessly by.

Chinese poetry in English verse, London, 1898

Translated by P. Demiéville

Le haut pavillon du prince de T'eng se dresse près de l'ilôt du fleuve; Les jades de ceinture et les grelots de char se sont tus. Autour des piliers peints volent, à l'aube, les vapeurs des rives du Sud; Le store de perles roule en ses plis, le soir, la pluie des monts de l'Ouest. Les nuages oisifs, au fond de l'eau, se reflètent comme autrefois. Tout change, les astres mêmes évoluent; combien d'automnes ont passé ? Le fils de l'Empereur, hôte de ce pavilon, où est-il aujourd'hui ?

Et le Grand Fleuve coule tout seul, en vain, de l'autre côté des clôtures...

Anthologie de la poésie chinoise classique, Gallimard, Paris, 1962