Wikipedia:Chú Thích Nguồn Gốc

Trang này giải thích một hướng dẫn của Wikipedia tiếng Việt. Đây là tiêu chuẩn đã được chấp thuận mà các thành viên nên cố gắng tuân theo. Vì có thể sẽ tồn tại những ngoại lệ, hãy thực hiện nó một cách có ý thức. Bất kỳ sửa đổi liên quan đến trang nội dung này nên phản ánh sự đồng thuận. Nếu bạn hoài nghi về hướng dẫn nào đó, hãy thảo luận trước tại trang thảo luận.

Viết tắt WP:CTNG WP:CITE

Hướng dẫn Wikipedia
Danh sách hướng dẫn Danh sách quy định
Ứng xử
Giữ thiện ý Xung đột lợi ích Quyền biến mất Sửa đổi gây hại Đừng cắn người mới đến Đừng sửa đổi nhằm chứng minh quan điểm Quy tắc ứng xử Chơi trò luẩn quẩn với hệ thống Trang thành viên Hướng dẫn ứng xử khác Thảo luận Hướng dẫn trang thảo luận Chữ ký
Nội dung
Chú thích nguồn gốc Liên kết ngoài Nguồn đáng tin cậy y học Lý thuyết bên lề Nội dung không tự do Nội dung gây xúc phạm Đừng chép nguyên văn Không tung tin vịt Nội dung vô nghĩa Hướng dẫn nội dung khác
Biên tập
Độ lớn bài viết Táo bạo Tóm lược sửa đổi Tính dễ hiểu Hướng dẫn biên tập khác Tổ chức thông tin Thể loại, danh sách, và bản mẫu điều hướng Thể loại Định hướng
Văn phong
Cẩm nang biên soạn nội dung danh sách bảng
Xóa
Quy trình xóa Giữ nhanh Hướng dẫn xóa cho bảo quản viên
Nội dung dự án
Trang dự án WikiProjects Bản mẫu Trang thành viên Userbox Viết tắt Trang con
Khác
Quy ước đặt tên Độ nổi bật
x t s

Wikipedia tiếng Việt là một bách khoa toàn thư trực tuyến mở hoạt động dựa trên nguyên tắc "nói có sách, mách có chứng", nên các thông tin trong bài bách khoa cần được hỗ trợ bằng các nguồn tham khảo uy tín và đáng tin cậy. Trang này hướng dẫn bạn cách chú thích nguồn khi viết bài trên Wikipedia.

Chú thích nguồn gốc hay ở điểm nào

• Để công nhận nguồn gốc đã cho thông tin có ích
• Đưa thêm thông tin cho những độc giả muốn đọc thêm
• Làm cho độc giả hoài nghi tin rằng bài viết là đúng đắn
• Để cho người viết khác có thể kiểm tra bài viết nhanh nhẹ, nhất là trong trường hợp phá hoại lén lút
• Tránh và quyết định những cuộc bàn cãi sửa đổi
• Làm cho Wikipedia được tín nhiệm hơn
• Tránh trường hợp người khác buộc tội đạo văn hay không nói thật

Khi bổ sung nội dung

Vì những điểm trên đây, nếu khi sử dụng thông tin từ nguồn bên ngoài để bổ sung vào bài viết, xin hãy chú thích nguồn mà bạn sử dụng. Nếu có thể viết chú thích đúng kiểu thì tốt lắm! Nếu không thì người khác có thể chỉnh nó lại cho bạn, miễn là bạn chú thích tất cả thông tin mà cần để kiếm thấy nguồn gốc.

Nếu bạn viết một tin nhớ lại vẫn nên cố gắng tìm kiếm về nguồn gốc có căn cứ để chú thích. (Nếu viết bằng sự hiểu biết của bạn thì bạn chắc phải biết cách tìm kiếm về nguồn gốc hợp lý để cho độc giả tra cứu – bạn chắc không có thì giờ trả lời những câu hỏi mãi mãi!) Mục đích là để giúp đỡ những độc giả và mọi người sửa đổi khác, bởi vậy nên cũng sử dụng thêm nguồn gốc ngoài những nguồn gốc mà bạn đã sử dụng.

Cần chú thích nguồn gốc nhất là khi viết về những ý kiến, nhận định về một vấn đề nào đó. Tránh những cụm từ làm mơ hồ điều đang giải thích (weasel words), như là "Có người nói rằng…" Thay vào đó, tìm kiếm về một người hay nhóm dứt khoát có ý kiến đó, nói đến tên của họ, và chú thích cách tìm đến nguồn thông tin nơi mọi người có thể đọc hoặc nghe họ đưa ý kiến đó.

Khi chú thích nguồn tham khảo, cần chú ý đến thái độ trung lập. Quy định này mang ý nghĩa rằng, dù là một nguồn gốc đáng kính trọng, bài viết vẫn cần phải tóm tắt bài nghiên cứu đó, chứ không nên bày ra vài trích dẫn chọn lọc hay trích dẫn tách ra khỏi văn cảnh để ủng hộ một quan điểm nào.

Hãy nhớ là Wikipedia không để giới thiệu ý kiến của bạn, và không để xuất bản các nghiên cứu sơ khai chưa được sự chấp nhận của giới chuyên môn và cơ quan có thẩm quyền.

Văn phong và cách chú thích

Liệt kê các chú thích nguồn gốc vào cuối bài viết, dưới đề mục ==Tham khảo==. Điều quan trọng nhất là cần phải viết ra thông tin đầy đủ – hình thức không quan trọng bằng nội dung. Bạn có thể chèn vào liên kết ngoài để nối đến trang mạng bên ngoài, nhưng mà chúng ta thích chú thích đầy đủ hơn.

Bạn gõ	Kết quả
Xin chào<ref>Encyclopædia Britannica, ấn bản năm 2000, trang 100</ref>, Thế giới<ref>[http://www.w3.org/ Trang chủ w3]</ref>. Tham khảo: <references />	Xin chào[1], Thế giới[2]. Tham khảo: ^ Encyclopædia Britannica, ấn bản năm 2000, trang 100 ^ Trang chủ w3

Có những cách ghi chú thích từ trang web, sách, báo, nguồn tin.... rõ ràng hơn. Mời xem thêm: Trợ giúp:Cước chú

Yêu cầu khi chú thích

Trang chi tiết: Wikipedia:Thông tin kiểm chứng được

Vì những người tham gia Wikipedia có thể có sự khác biệt lớn về kiến thức và trình độ nên họ cần được đảm bảo rằng các nội dung trong Wikipedia là tin cậy được. Mục đích của việc chú thích nguồn gốc là để:

• Đảm bảo bất kỳ người nào đều có thể kiểm tra nội dung của bài viết.
• Cho thấy sửa đổi của bạn không phải là nghiên cứu chưa được công bố và để giảm mâu thuẫn khi sửa bài.
• Không chép nguyên văn từ bên ngoài, tránh bị cho là đạo văn và sao chép.
• Giúp các thành viên khác tìm các thông tin bổ trợ cho bài viết.
• Đảm bảo các nội dung viết về các nhân vật còn sống tuân theo quy định về tiểu sử.
• Làm tăng độ tin cậy của Wikipedia.
• Giảm thiểu những nội dung vô nghĩa không có giá trị, và trình bày rõ ràng, dễ hiểu
• Tránh việc Spam liên kết ngoài (vi phạm có thể coi là quảng cáo và bị cấm)

Hình ảnh

Trang chi tiết: Wikipedia:Quy định sử dụng hình ảnh

Các hình ảnh cần có nguồn gốc rõ ràng và thẻ bản quyền phù hợp trong trang miêu tả hình. Việc ghi tên tác giả hình ảnh là rất quan trọng cả với vấn đề quyền tác giả lẫn với các mục đích thông tin (nhất là khi tác giả hình và nguồn lấy hình khác nhau). Một vài giấy phép bản quyền yêu cầu ghi công của tác giả hình.

• Nếu bạn lấy hình từ một trang web, bạn cần ghi rõ địa chỉ của hình:

Nguồn: Hình lấy từ http://www.example.com (chỉ là ví dụ)

• Nếu bạn lấy hình từ một nguồn khác (không có trên Internet), bạn nên ghi rõ:

Nguồn: Chụp từ sách A của tác giả B.

Bất kỳ hình ảnh với giấy phép không tự do cần có lý do sử dụng hình không tự do (hay còn gọi là lý do sử dụng hợp lý) cho mỗi bài viết sử dụng hình đó.

Xem thêm

• Trợ giúp:Kỹ thuật chú thích nguồn gốc
• Wikipedia:Khi nào cần chú thích nguồn gốc

x t s Quy định và hướng dẫn chính
Năm cột trụ Những gì không phải là Wikipedia Bỏ qua mọi quy tắc
Nội dung	QĐ Thông tin kiểm chứng được Không đăng nghiên cứu chưa được công bố Thái độ trung lập Những gì không phải là Wikipedia Tiểu sử người đang sống Bản quyền Vi phạm bản quyền Quyền về hình ảnh Sử dụng hình ảnh Tên bài HD Độ nổi bật Chú thích nguồn gốc Nguồn đáng tin cậy Đừng chép nguyên văn bài bên ngoài Không tung tin vịt Nội dung vô nghĩa Liên kết ngoài
Quy tắc	QĐ Thái độ văn minh Đồng thuận Biên tập Quấy rối Phá hoại Bỏ qua mọi quy tắc Không tấn công cá nhân Sở hữu bài viết Bút chiến Giải quyết mâu thuẫn Tài khoản con rối Không đe dọa can thiệp pháp lý Bảo vệ trẻ em Công bố thông tin đóng góp được trả thù lao Quy chế biểu quyết Chống rối Bán khóa vô hạn bài viết bị phá hoại HD Giữ thiện ý Xung đột lợi ích Sửa đổi gây hại Đừng phá rối Wikipedia nhằm chứng minh một quan điểm Quy tắc ứng xử Không chơi trò luẩn quẩn với hệ thống Đừng cắn người mới đến Quyền biến mất Trang thảo luận Ký khi thảo luận
Xóa	QĐ Quy định xóa trang Biểu quyết xóa bài Biểu quyết xoá tập tin Biểu quyết đánh giá bài viết dịch thuật Bài viết chất lượng kém Tiêu chí xóa nhanh Điều phối viên
Thực thi	QĐ Bảo quản viên Cấm chỉ Cấm thành viên Khóa trang
Sửa đổi	HD Độ lớn bài viết Táo bạo Định hướng Ghi chú đầu trang Quy tắc Cẩm nang biên soạn Từ ngữ Ngày tháng và số Bố cục Danh sách Hình ảnh Phần mở đầu Khả năng tiếp cận Liên kết Nội dung gây xúc phạm Phân loại Thể loại, danh sách, và bản mẫu tóm gọn Thể loại Bản mẫu
Nội dung dự án	HD Dự án Trang cá nhân Userbox Viết tắt Trang con
WMF	QĐ Điều khoản Sử dụng Danh sách quy định Quy định không gian thân thiện Quy định về giấy phép và bản quyền Quy định về quyền riêng tư Giá trị FAQ
Danh sách quy định và hướng dẫn QĐ Danh sách quy định HD Danh sách hướng dẫn Quy định và hướng dẫn

x t s Các trang trợ giúp của Wikipedia
Bàn giúp đỡ (hỏi đáp trực tiếp)
Giới thiệu	Nguyên lý (Quy định và hướng dẫn Những gì không phải là Wikipedia) Lời phủ nhận (Lời khuyên cho phụ huynh) Đề nghị cho ý kiến Đặt câu hỏi Liên lạc Ai viết Wikipedia Lý do nên tạo tài khoản
Đóng gópvào Wikipedia	Hướng dẫn dành cho biên tập viên nhỏ tuổi Tránh những sai lầm phổ biến Ứng xử Bộ quy tắc giản lược ("Bỏ qua mọi quy tắc") Mẹo trong tuần Bài viết đầu tiên của bạn Phá hoại Soạn thảo trực quan
Sách hướng dẫn	Sửa đổi Định dạng Hình ảnh Liên kết Quy định Đăng ký Nguồn gốc Trang thảo luận VisualEditor
Câu thường hỏi	Overview Administration Article subjects Categories Contributing Copyright Editing Forking IRC (live chat) Miscellaneous Organizations Problems Researching Readers Schools Technical
Mục lục	Trình đơn Điều hướng Tham gia Biên soạn Liên kết và tham khảo Ảnh và phương tiện Theo dõi Quy định và hướng dẫn Đặt câu hỏi Cộng đồng Wikipedia Tài nguyên và danh sách Thiết lập tài khoản Thông tin kỹ thuật Tất cả
Làm thế nàoWikipedia	Chống lại quyết định cấm Article deletion Sách Thể loại Citations/references (Referencing for beginners Citation Style Cite errors References) Copyright Diff Sửa đổi (toolbar sửa đổi mâu thuẫn) Email confirmation Find sources Hình ảnh Cước chú Glossary Gõ tiếng Việt Image deletion Hộp thông tin Danh sách Linking (link color) Logging in Magic words Media Hợp nhất Mobile access Điều hướng Other languages Tên bài Đổi hướng Renaming pages Password Hồi sửa Tìm kiếm Section Talk pages Students URL Đóng góp của người dùng
Mã wiki	Mã wiki (học nhanh) Barcharts Calculations Characters Citation templates Columns HTML Khuông nhạc Nốt nhạc Sounds Bảng (introduction) Bản mẫu (documentation) Visual files Wiki tools
Bảng tin nhắn	Bảo quản viên (Chống phá hoại) Di chuyển trang Khóa/Mở khóa trang Thảo luận
Nhấn để nhờ giúp đỡ trên trang thảo luận của bạn và một tình nguyện viên sẽ ghé thăm.